والدین کودکان استثنایی با چه مشکلاتی مواجه هستند آن ها غالبا چه نوع رفتارهایی در منزل با فرزندانشان دارند؟ شرایط روحی آن ها چگونه است
هر یک از ما ممکن است با والدینی مواجه شده باشیم که کودکان استثنایی دارند. عکس‌العمل خیلی از مردم در مواجهه با این افراد بیشتر اوقات غیرعادی است. آنها به کودکان استثنایی و پدر و مادر آنها به چشم دیگری نگاه می‌کنند؛ نگاهی همراه با ترحم و گاهی نیز خود را به ندیدن زدن، واکنش هایی است که بسیاری در مواجهه با این کودکان نشان می‌دهند.
، در حالی که امروز علم پزشکی تلاش‌های بسیاری برای درمان کودکان معلول و استثنایی و پیشگیری از معلولیت در دوران بارداری انجام داده است اما متأسفانه کمتر به روحیه و روان خانواده‌های کودکان معلول پرداخته شده و این در حالی است که این خانواده‌ها به دلیل فشارهای روحی ناشی از حضور یک فرد معلول در خانه بسیار آسیب پذیر هستند و باید در نوع برخورد با آنها توجه بیشتری شود. در عین حال هم نگاه متفاوت به آنها قطعاً تأثیر منفی به دنبال خواهد داشت از این رو بهترین راه، برقراری یک ارتباط منطقی کلامی با آنها است.
لیزا اسمیت مادر 7 فرزند که 2 نفر آنها استثنایی هستند، تجربیات خود را در نحوه برقراری یک ارتباط مثبت با والدین کودکان معلول به رشته تحریر درآورده است. او با تأکید بر اینکه والد فرزند استثنایی بودن شما را قهرمان نمی‌کند، می‌گوید: ممکن است شرایط من به شما این احساس را بدهد اما من یک زن قهرمان نیستم. من به ندرت آشپزی می‌کنم و زمان برای گذراندن با تک تک فرزندانم ندارم. حتی صبرم را از دست داده ام و صدایم مرتب بالا می‌رود. روزهایی که وقت می کنم لباس‌ها را بشورم، خانه را تمیز کنم و بچه‌ها را خوشحال ببینم، احساس موفقیت می‌کنم! والد فرزند استثنایی بودن پر از حس ناامنی است، به هر چیزی برای نجات از این وضعیت چنگ می‌زنم. سعی کردم تمام مقالات و کتاب‌های مرتبط را بخوانم. اطرافم پر از آدم هایی است که مرا نصیحت می‌کنند که چه کنم ولی من تنها کسی هستم که تصمیم نهایی را می گیرم و در عین حال هم بعضی اوقات نمی دانم تصمیم درست چیست!
وی این‌گونه ادامه داد: باوجود همه مشکلات گفته شده والدین کودکان استثنایی در مورد فرزندان خود متخصص هستند و دقیقاً مانند بقیه پدرها و مادرها دوست دارند در مورد فرزندانشان زیاد صحبت کنند، والدین کودکان استثنایی گاهی تنها هستند البته من خوش شانس هستم که این مسیر را با 5 فرزند دیگرم طی کردم ولی از برخی لحاظ این موضوع شرایط را سخت تر می‌کرد زیرا با وجود فرزندانی سالم، کاستی‌های فرزندان معلولم را بیش از دیگران لمس می‌کنم.
ما خیلی بیشتر از بقیه والدین خسته می شویم، یادتان باشد من مادر 5 فرزند عادی بوده‌ام و دقیقاً تفاوت بین خستگی و کلافگی را می دانم. موضوع فقط خستگی جسمی نیست که ما بعضی وقت‌ها تسلیم می شویم. استرس بسیار زیادی در میان است، ناتوانی بعضی وقت‌ها خانواده را از پا در می آورد. اصولاً بچه‌ها بزرگ می شوند و یاد می‌گیرند خیلی کارها را خودشان انجام دهند و به تدریج خانه را ترک می کنند و همین قضیه به والدین انرژی و امید می‌دهد در حالی که همه می‌دانیم یک فرزند استثنایی هیچ وقت نمی‌تواند به صورت مستقل به زندگی ادامه دهد، والدین کودکان استثنایی باید برنامه های قابل انعطافی برای آینده فرزندشان به عنوان بزرگسال داشته باشند در عین حال بسیاری از این کودکان، هیچ وقت بزرگ نمی شوند.
والدین کودکان استثنایی به تشویق نیاز دارند، نه احساس ترحم. ما به فرزندانمان افتخار می کنیم، ما برای هر موفقیت فرزندمان جشن می‌گیریم زیرا حتی یک موفقیت کوچک برای ما با ارزش است. ما به‌اندازه والدین فرزندان عادی، به فرزندمان عشق می ورزیم و اغلب برای خودمان احساس تأسف نمی‌کنیم و خجالت‌زده نیستیم. یک کلمه خوشحال کننده بیشتر از آنچه تصورش را بکنید برای ما بسیار ارزشمند است. والدین کودکان استثنایی جملات کلیشه ای زیاد می‌شنوند. «همه چیز دلیلی دارد» و«خدا کودکان استثنایی را به افراد خاص می‌دهد» دو جمله‌ای است که من خیلی شنیده‌ام! هیچ کدام از این‌ها حتی درست هم نیست. من ترجیح می دهم بشنوم: «من امروز برایت دعا کردم» یا «فرزندت مطمئناً پیشرفت زیادی کرده است.»، البته بعضی اوقات، تعداد کمی از ما احساس گناه و پیش خود فکر می‌کنیم: «نکند به خاطر استفاده از مواد شوینده هنگام بارداری، این اتفاق افتاده است؟»، «آیا باید درمان را زودتر شروع می کردیم؟»، «آیا باید بیشتر تلاش می‌کردیم؟» بعضی وقت‌ها به این چیزها هم فکر می‌کنیم.
زل زدن ممنوع!
این مادر با انتقاد از نگاه ترحم‌آمیز دیگران به کودکان استثنایی می‌گوید: بعضی وقت‌ها والدین کودکان استثنایی حالت دفاعی می‌گیرند، این موضوع به این دلیل است که برخی از ما تجارب بدی با همکلاسی‌های فرزندانمان، سایر والدین و معلمان داشته‌ایم. ما از اتفاقات گذشته یاد گرفتیم که همه بچه‌ها و بزرگسالان مثل ما نیستند. همچنین می‌دانیم دیگران، ما و بچه‌های ما را نظاره می‌کنند. ما متفاوتیم و این را می دانیم! با این همه والدین کودکان استثنایی قابل نزدیک شدن هستند. ما می خواهیم در مورد ناتوانی فرزندمان آگاهی رسانی کنیم، سؤالاتتان را بپرسید، ما به آنها جواب خواهیم داد، ما ترجیح می‌دهیم به سؤال های چرا و چطور شما پاسخ دهیم تا شما حدس نزنید و سوء تفاهم پیش نیاید. زل نزنید، نزدیک شوید و آنچه می خواهید بدانید را بپرسید. ما دوست داریم در مورد فرزندمان مانند شما حرف بزنیم.
منبع: اوتیسم اسپیکس
