در دو قسمت گذشته در رابطه با نیاز جامعه به ویژه جوانان ورزش های هوازی گفتیم و همچنین به بررسی علمی تاثیرات ورزش هوازی روی سلامت بدن و فشار خون اطلاعات جامعی را با شما در میان گذاشتیم. در این قسمت در رابطه با شاخص های آماری فشار خون و همچنین نتیجه گیری کلی صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
مطالعه ی بخش اول : تاثیرات یک جلسه تمرین هوازی بر بدن
مطالعه ی بخش دوم : تاثیرات یک جلسه تمرین هوازی بر بدن (بخش ۲)
بررسی تکرارپذیری
با روش توضیح داده شده مقادیر مربوط به تکرار پذیری اندازه گیری فشار خون سیستولی(93/0=ICC)، دیاستولی(95/0=ICC) و تعداد ضربان قلب (86/0=ICC) به دست آمد.
یافته ها
اطلاعات مربوط به قد، وزن و شاخص توده بدنی داوطلبان،به شرح جدول 1 است.
جدول 1: شاخص های آماری متغیرهای قد، وزن و شاخص توده بدنی (20=n )
| ردیف | متغیر | حداقل | حداکثر | میانگین | خطای استاندارد | انحراف معیار |
| 1 | قد (سانتیمتر) | 157 | 187 | 45/174 | 26/2 | 63/5 |
| 2 | وزن (کیلوگرم) | 51 | 93 | 35/75 | 007/4 | 24/6 |
| 3 | (kg/m2)BM | 97/18 | 62/25 | 47/24 | 86/0 | 81/2 |
میزان متغیرهای مدنظر (فشار خون و ضربان قلب) در حالت استراحت قبل از ورزش هوازی مداوم با حالت استراحت قبل از ورزش هوازی منقطع مورد بررسی قرار گرفت و تفاوت معناداری میان آن ها مشاهده نشد. سپس تغییرات متغیرها پس از مداخله با وضعیت استراحت اولیه (که به عنوان مرجع در نظر گرفته شد) مقایسه گردید (جدول2).
جدول شماره 2،شاخص های آماری فشار خون (سیستولی و دیاستولی) و ضربان قلب در حالت استراحت اولیه و پس از یک جلسه ورزش هوازی مداوم و ورزش هوازی منقطع نشان می دهد (20=n )
جدول شماره 2: شاخص های آماری فشار خون (سیستولی و دیاستولی)و ضربان قلب در حالت استراحت اولیه و پس از یک جلسه ورزش هوازی مداوم و ورزش هوازی منقطع(20=n )
| متغیر | متغیر | حداقل | حداکثر | میانگین | خطای
استاندارد |
انحراف معیار |
| فشار خون سیستولی (میلیمترجیوه) | در حالت استراحت(قبل از مداخله) | 100 | 137 | 127 | 26/2 | 14/10 |
| بعد از ورزش هوازی مداوم | 92 | 144 | 95/113 | 71/2 | 14/12 | |
| بعد از ورزش هوازی منقطع | 87 | 134 | 9/108 | 24/2 | 02/10 | |
| فشار خون دیاستولی(میلیمترجیوه) | در حالت استراحت (قبل از مداخله) | 59 | 98 | 6/81 | 04/2 | 15/9 |
| بعد از ورزش هوازی مداوم | 56 | 93 | 4/70 | 78/1 | 02/8 | |
| بعد از وزرش هوازی منقطع | 53 | 88 | 95/68 | 79/1 | 03/8 | |
| ضربان قلب(تعداد در دقیقه) | در حالت استراحت (قبل از مداخله) | 52 | 96 | 55/74 | 47/2 | 07/11 |
| بعد از ورزش هوازی مداوم | 53 | 86 | 75/70 | 18/2 | 79/9 | |
| بعد از ورزش هوازی منقطع | 51 | 88 | 13/70 | 67/2 | 97/11 |
بررسی تحلیلی آمار نشان داد که پس از یک جلسه ورزش هوازی مداوم و منقطع نسبت به حالت استراحت قبل از مداخله فشار خون سیستولی کاهش یافت، لیکن میزان این کاهش بین دو گروه تفاوت معناداری را نشان نداد(06/0=P). همچنین این آزمون در مورد فشارخون دیاستولی بیانگر کاهش معنادار (02/0=P) پس از یک جلسه ورزش هوازی مداوم و همچنین پس از یک جلسه ورزش هوازی منقطع(04/0=P) نسبت به حالت استراحت بود. در این موردنیز تفاوت بین اثر دو نوع مداخله بر فشار خون دیاستولی معنادار نبود، همچنین تغییرات تعداد ضربان قلب در دقیقه پس از یک جلسه ورزش هوازی مداوم (11/0=P) و پس از یک جلسه ورزش هوازی منقطع(28/0=P) تفاوت معناداری نداشت.
همچنین مقایسه مقادیر حاصل از سه بار تکرار اندازه گیری متغیرها با فواصل 5 دقیقه ای پس از خاتمه مداخلات ورزشی بیانگر کاهش معنادار فشارخون سیستولی در هر دو نوع مداخله در زمان 5 دقیقه پس از اتمام ورزش نسبت به حالت استراحت قبل از ورزش بود. میزان معناداری برای ورزش هوازی مداوم (03/0=P)و برای ورزش هوازی منقطع (05/0=P) بود و تفاوت معناداری بین دو مداخله در این مورد وجود نداشت. این افت فشارخون سیستولی در زمان 10 دقیقه پس از خاتمه ورزش نیز تا حدی وجود داشت ولی دیگر از نظر آماری معنادار نبود. همچنین کاهش فشارخون دیاستولی نیز در هر دو نوع مداخله در زمان 5 دقیقه پس از اتمام ورزش نسبت به حالت استراحت قبل از ورزش معنادار بود. میزان معنا داری برای ورزش هوازی مداوم(01/0=P) و برای ورزش هوازی منقطع(04/0=P) بود و باز تفاوت معناداری بین دو مداخله در این مورد وجود نداشت. افت فشار دیاستولی در زمانهای 10و 15 دقیقه پس از ورزش تفاوت معناداری با زمان استراحت نداشت.
بحث و نتیجه گیری
برجسته ترین یافته مطالعه ی حاضر کاهش معنادار فشارخون دیاستولی پس از انجام یک جلسه مداخله ورزشی هوازی مداوم با شدت 60٪ حداکثر ضربان قلب و همچنین پس از انجام یک جلسه ورزش هوازی منقطع مشابه از نظر شدت کار (با پروتکل تعریف شده) است. تاثیر این دو مداخله بر فشارخون تفاوت معناداری با یکدیگر نداشت. ورزش های هوازی مداوم و منقطع تحقیق فعلی در تمامی نمونه ها به خوبی تحمل و اجرا شد و هیچ عارضه جانبی نامطلوبی نداشت.
در این زمینه یافته مطالعه حاضر موید مطالعه Ciolac و همکارانش (2008) است. این محققین نیز به مقایسه ی اثر کوتاه مدت ورزش مداوم و منقطع و تاثیر آن ها در طی 24 ساعت بر فشارخون پرداختند. منتهی نمونه های مورد بررسی آن ها مبتلایان به پرفشارخونی بودند و همچنین در آن مطالعه داروهای بیماران قطع مصرف نشده بود بنابراین در استناد به یافته های آن ها قدری احتیاط ضروری بود[8].
علاوه بر نوع مداخله ی ورزشی، شدت آن نیز در تاثیر بر فشارخون و ضربان قلب بسیار موثر گزارش شده است. بنابراین در تحقیق حاضر جهت رعایت اخلاق پزشکی و حفظ امنیت نمونه های مورد بررسی و همچنین جهت بررسی اثر واقعی مداخله (بدون تداخل تاثیر با داروهای مختلف)افراد سالم بررسی شدند. در هر دو تحقیق (حاضر و مطالعه Ciolac) برای محاسبه حداکثر ضربان قلب هدف از تست ورزشی درجه بندی شده استفاده شد لیکن آن ها با دوچرخه ثابت و زمان 40دقیقه ای و شدت 60٪ ضربان قلب ذخیره ورزش دادند در حالی که در مطالعه حاضر زمان کوتاهتر(30 دقیقه) و شدت بالاتر(60٪ ضربان قلب هدف) بود. یعنی فشار کار وارد بر نمونه ها در تحقیق حاضر بیشتر بود زیرا ضربان قلب ذخیره که در مطالعه Ciolac مورداستفاده قرار گرفت از کسر کردن ضربان قلب استراحت از ضربان قلب حداکثر محاسبه شد. همچنین در آن مطالعه زمان های ورزش منقطع یک و دو دقیقه ای بودولی در تحقیق حاضر زمان های کوتاهتر (20 ثانیه با 80٪و 100 ثانیه با 50٪ ضربان قلب هدف) به کار گرفته شد. در افراد دارای فشارخون طبیعی میزان کاهش پس از ورزش دامنه ی محدودتری نسبتبه مبتلایان به پرفشار خونی دارد لذا در تحقیق فعلی جهت تشخیص این تغییرات ظریف از دستگاه سنجش فشارخون دقیق و قابل اعتماد استفاده شد و قبل از مداخله تکرارپذیری نتایج آن محاسبه و پس از اطمینان از اعتبار خوب ابزار، به انجام مداخله ورزشی اقدام گردید[8].
با انجام یک جلسه ورزش هوازی متناسب با شدت، فشارخون سیستولی افزایش می یابد زیرا سیستم قلبی با افزایش ضربان و حجم ضربه ای برون ده قلب را بیشتر می کند تا با افزایش خون رسانی به نیاز متابولیتی عضلات فعال و سیستمهای حیاتی بدن پاسخ داده شود. با قطع ورزش هوازی، به دلیل کاهش برون ده قلب و کاهش حجم ضربه ای فشارخون به حال عادی بر می گردد. ریکاوری فشارخون سیستولی تحت تاثیر فعالیت اعصاب اتونوم(سمپاتیک و پاراسمپاتیک) ایجاد می شود. مدت ریکاوری فشارخون بسیار مورد توجه محققین ورزشی و توانبخشی قرار گرفته. در برخی منابع زمان مناسب برای سنجش وضعیت فشارخون و به حالت پایداری نسبی رسیدن بدن 3 دقیقه پس از خاتمه ورزش گزارش شده، در تحقیق فعلی طی سه بار اندازه گیری با فواصل 5 دقیقه ای پس از خاتمه ورزش مشاهده شد که روال کاهشی فشارخون (سیستولی و دیاستولی) حداقل تا 5 دقیقه پس از ورزش ادامه داشت و بعد از آن کمتر شده و تا 15 دقیقه پس از خاتمه ورزش تقریبا به حد استراحت اولیه نزدیک شدند. با توجه به اینکه در تحقیق حاضر مداخله یک جلسه ورزش هوازی مداوم تحت بیشینه و یک جلسه ورزش هوازی منقطع و همچنین نمونه ها افراد سالم جوان و کم تحرک بودند، این تغییرات جالب توجه هستند ( توصیه می شود در تحقیقات آتی به ویژه در مبتلایان به فشارخونی یا افراد مسن مدنظر قرار گیرند). همچنین به دلیل آن که خون رسانی به عضله میوکارد تنها در زمان دیاستول قلب انجام پذیراست،بنابراین احتمالا کاهش فشارخون دیاستولی می تواند با کم کردن فشار بر عروق کرونر، در بهبود خونرسانی عضله قلب موثر باشد. گزارش شده ورزش های هوازی با شدت پایین نسبت به شدت متوسط در کاهش فشار خون کارایی کمتری دارند. در واقع ورزش های با شدت پایین در تولید پاسخ های فیزیولوژیک برای حفظ کاهش فشار خون گردشی پس از ورزش کارا نیستند[9]. حتی بر طبق توصیه انجمن طب ورزشی آمریکا (ACSM) برای اثربخش بودن ورزش رایجی مثل پیاده روی بر پاسخ های فیزیولوژیک سیستم قلبی نیز حفظ شدت متوسط آن (با محاسبه از روی فرمول کاروون) توصیه شده است[5-1].
در پژوهشی سیستماتیک (2009) نیز تاثیر ورزش های هوازی مداوم و منقطع روی حداکثر اکسیژن مصرفی،حداکثر توان و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری نهایی اثر مشابهی در بهبود ظرفیت ورزشی و کیفیت زندگی به دنبال هر دو نوع ورزش در این بیماران نشان داد. البته در آن پژوهش ورزش های منقطع را برای افرادی که توانایی انجام ورزش های مداوم با شدت بالا را نداشتند، توصیه کردند. زیرا دیس پنه و خستگی ساق پا در ورزش منقطع نسبت به ورزش مداوم و شدید کمتر گزارش شده بود[11]. Moholdtو همکارانش (2009) نیز در مطالعه ی خود اثر ورزش هوازی مداوم را با ورزش هوازی منقطع روی 59 داوطلب به مدت 4 هفته بررسی و گزارش کردند ظرفیت هوازی در هر دو گروه افزایش یافت. در گروه ورزش منقطع این اثر تا 6 ماه بعد نیز پایایی داشت. در حالی که در گروه ورزش مداوم اینگونه نبود. در واقع هر دو نوع ورزش های مداوم و منقطع ظرفیت هوازی را در کوتاه مدت افزایش دادند،اما در طولانی مدت اثر ورزش های منقطع ماندگارتر بود[13].
در کل به نظر می رسد ورزش های منقطع بتوانند در کوتاه مدت با تاثیر درمانی قابل مقایسه با ورزشهای هوازی مداوم، فشار خون سیستولی و دیاستولی را در افراد با فشار خون بالا کاهش دهند [12-10]. یکی از دلایل موثر بودن ورزش در کاهش فشار خون،ارتقا عملکرد اندوتلیال است که از طریق افزایش استرس در طول فعالیت فیزیکی ایجاد می شود. این وضعیت در حین ورزش منقطع بهتر ایجاد می شود و موجب کاهش فشارخون برای مدت طولانی تری می شود[9]. ورزش می تواند عامل مهمی در بهبود بازسازی ونتریکولار چپ،بهبود ظرفیت هوازی، بهبود عملکرد اندوتلیال و بهبود کیفیت زندگی در افراد باشد[7].
نتیجه گیری
در افراد جوان سالم و کم تحرک انجام یک جلسه ورزش هوازی مداوم و منقطع فشارخون سیستولی و دیاستولی را کاهش داد و این کاهش حداقل تا 5 دقیقه پس از خاتمه ورزش پایایی داشت. تاثیر یک جلسه ورزش هوازی منقطع بر فشارخون تفاوت معناداری با ورزش هوازی معمول مداوم نداشت. تغییرات تعداد ضربان قلب در دقیقه پس از هیچ کدام از مداخله های یک جلسه ای ورزشی معنادار نبود.
سپاسگزاری و قدردانی
مقاله ی پیش رو براساس پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد فیزیوتراپی خانم ویدا نیاپرست، به راهنمایی خانم دکتر صدیقه سادات نعیمی می باشد. بدین وسیله از تمام دست اندرکاران و داوطلبانی که در انجام تحقیق حاضر، ما را یاری نمودند و از مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، برای حمایت های مالی و علمی تشکر و قدردانی می گردد.
منابع
- Sepanlou S G, Sharafkhah M, Poustchi H. Malekzadeh M M, Etemadi A, Khademi H, et al. Hypertension and mortality in the Golestan Cohort Study: A prospective study of 50000 adults in Iran. Journal of Human Hypertension (2015) 00, 1-8
- Cornelissen Veronique A., Fagard Robert H., Coeckelberghs Ellen, Vanhees Luc. Impact of Resistance Training of Blood Pressure and Other Cardiovascular Fisk Factors. Hypertension. 2011;58:950-958.
- A and Lip.G.Y.H. Exercise and hypertension. Journal of Human Hypertension. 2005:19,585-587.
- Whyte Laura J, Gill Jason M.R, Cathcart Andrew J. Effect of 2 weeks of sprint interval training of health-related outcomes in sedentary overweight/obese men. Metabolism Clinical and Experimental.2010.59.1421-1428
- Wisloff Ulrik, Stoylen Asbjorn, Loennechen Jan P, Bruvold Morten, Rognmo Qivind, Haram Per Magnus, et al. Superior Cardiovascular Effect of Aerobic Interval Training Versus Moderate Continuous Training in Heart Failure Patients. Circulation. 2007;115:3086-3094.
- G J Balady, PA Ades, PComoss, M Limacher, IL Pina. Core Components of Cardiac Rehabilitation/Secondary Prevention Programs .Circulation, 2000;29;102(9):1069-73
- Kavanagh Terence, Mertens Donald J, Hamm Larry F, Beyene Joseph, Johanna Kennedy, Corey Paul, Shephard Roy J. Prediction of Long-Term Prognosis in 12 169 Men Referred for Cardiac Rehabilitaion. Circulation. 2002;106:666-671.
- M.G, Guimaraes.G.V, Veridiana M. D Avila, Bortolotto. L.A, Doria.E.L, and Bocchi.E.A. Acute effects of continuous and interval aerobic exercise on 24-hambulatory blood pressure in long-term treated hypertensive patients. International Journal of Cardiology 133.2009;381-387.
- Quinn TJ. Twenty-four hour, ambulatory blood pressure responses following acute exercise: impact of exercise intensity. Journal of human hypertension.2000;14:547-553.
- Kalani Zohreh, Salimi Tahere, Rafiei Mansour. Comparison of obesity indexes BMI, WHR and WC in association with Hypertension: results from a Blood Pressure Status Survey in Iran. Journal of Cardiovascular Disease Research. Apre-Jun 2015.6(2):72-77
- Tjonna Arnt E, Stolen TomasO, Bye Anja, Volden Marte, Slordahl Stig A, Odegard onnaug, et al. Aerobic interval training reduce cardiovascular risk factors more than a multitreatment approach in overweight adolescents. Clinical Science.2009.116(4)317-326.
- Pichot Vincent, Roche Frederic, Denis Christian, Garet Martin, Duverney David, Costes Frederic, et al. Interval training in elderly men increases both heart rate variability and baroreflex activity. Clinical Autonomic Research. 2005,15(2):107-115.
- Moholdt Trine T, Amundsen Barge H, Rustad Lenna A, Wahba Alexander Lovo Kjersti, Gullikstad Lisbeth R. et al. Aerobic interval training versus continuous moderate exercise after coronary artery bypass surgery: A randomized study of cardiovascular effects and quality of life. American Heart jounal 2009;158(6):1031-7.
Effects of acute bout of continuous and interval aerobic training on peripheral blood pressure in sedentary healthy adults
Vida Niaparast1, Sedigheh Sadat Naimi2*, Alireza Akbarzadeh Baghban3
- Student Research Committee. MSc Student in Physical Therapy, Department of Physiotherapy, International Branch, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
- Assistant Professor, physiotherapy Research Center, Department of Physiotherapy, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
- Associatant Professor, Department of Basic Sciences, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Article Received on:2015. September.26 Article Accepted on:2015. December.13
Abstract
Background and aim: Long-term effects of continues aerobic exercise on body systems are frequently reported, but few studies have compared the effects of continuous and interval aerobic exercises on blood pressure. Considering a majority of individuals tendency to do short-term and discontinuous exercises and, on the other hand, the prevalence of hypertension in the community as one of the most important health problems, the present study was conducted to compare the effect of interval continuous aerobic exercise on blood pressure.
Materials and Methods: The study followed a quasi-experimental design. A total of 20 healthy, sedentary participants (mean age:3.5±26 years and Body Mass Index: 2.8±24.4kg/m2)participated in two sessions of physical activity, including walking and running of a treadmill. To check the heart health and to calculate the maximum target heart rate, the stress test was carried out under the supervision of cardiologist a week prior to the intervention. Then, in two concequtive sessions, continuous submaximal aerobic (with an intensity equivalent to 60 percent of maximum heart rate target) and interval aerobic interventions (with an intensity equivalent to 50 and 80% of maximum heart rate) were randomly assigned to the two groups. Heart rate and blood pressure were measure before, after, and up to 15 minutes after completion of the intervention. Data was analyzed running student’s t-test (to compare the two types of interventions) and paired t-test(to compare the means before and after the intervention).
Results: After a continuous aerobic(P=0.02) and interval exercise(P=0.04), a significant decrease was observed in the diastolic blood pressure. Also, the blood pressure changes were not found to be significantly different in the two types of intervention.
Conclusion: Our findings indicated that a continuous and interval aerobic exercise can influence diastolic blood pressure.
Keywords: Blood pressure, Aerobic exercise, Continuous, Interval
Cite this article as: Vida Niaparast, Sedigheh Sadat Naimi, Alireza Akbarzadeh Baghban. Effects of acute bout of continuous and interval aerobic training on peripheral blood pressure in sedentary healthy adults. J Rehab Med. 2016;5(3):95-103.
- Corresponding Author: Sedigheh Sadat Naimi. Assistant Professor, Physiotherapy Research Center, Department of Physiotherapy, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
E-mail address: name.se@sbmu.ac.ir
