استرس چه به شکل اضطراب باشد یا خشم یا احساس سرخوردگی، تأثیرات زیادی روی جسم و خواب شما دارد. این احساس به ویژه اگر سرکوب شود، پیامد‌های شدیدتری به همراه خواهد داشت. ممکن است شما حتی از برخی تأثیرات آن آگاه نباشید. دندان قروچه و فشردن دندان‌ها روی هم، دو تا از همان عوارض است. در اینجا می‌خواهیم به شما راهکاری پیشنهاد بدهیم تا برای همیشه از شر این عادت آزاردهنده خلاص شوید.نشانه‌های زیر ممکن است تنها نشانه‌هایی باشند که شما را متوجه مشکل دندان قروچه‌تان می‌کنند، مگر اینکه کسی هنگام خواب کنار شما حضور داشته باشد و صدای دندان قروچه‌تان را بشنود.
- درد در مفصل گیجگاهی زیرآرواره‌ای (TMJ) و فک؛
- سردردهای مزمن؛
- گوش‌درد و طنین صدای زنگ در گوش؛
- دندان‌درد یا حساسیت دندانی؛
- عقب‌رفتگی لثه؛
- ساییدن دندان‌ها روی هم و یا لب‌پر شدن دندان‌ها؛
- خواب آشفته یا بی‌خوابی.
شما میتوانید از مطب دندان‌پزشک خود یک محافظ دهان تهیه کنید که البته ممکن است گران باشد و استفاده از آن نیز چندان راحت نباشد، ولی یک راه‌حل سریع و مؤثر برای شب‌هاست. راه حل بهتر این است که این عادت را با عادت‌های سالم جایگزین کنید، به خصوص اگر شما این کار را در طول روز نیز انجام می‌دهید.
وضعیت درست لب‌ها و دندان‌ها
حالت عادی و در حال استراحتِ دهان که یوگا نیز آن را تأیید می‌کند، به شکل زیر است:
- لب‌ها روی هم و دهان بسته است.
- دندان‌ها از یکدیگر اندکی فاصله دارند.
- نوک زبان تا ریج آلوئول (قسمت ناهموار که پشت دندان‌های جلویی قرار گرفته است) بالا آمده یا زبان بالا قرار گرفته و نوک آن پشت و یا بین دندان‌ها قرار می‌گیرد.
این وضعیت از فشار روی TMJ و عضله‌ی جونده می‌کاهد. من حدود ۵ سال پیش به خودم آموزش دادم و اکنون به ندرت پیش می‌آید که دندان قروچه کنم. کاری که من کردم بسیار ساده و سرراست بود، فقط سعی کردم حالت دهانم را تغییر بدهم.
به تدریج زبانم جلو آمد به گونه‌ای که اکنون نوک آن پشت دندان‌هایم قرار می‌گیرد و بیشتر لبه‌های زبانم بین دندان‌های عقبی قرار می‌گیرد. اگر زبان آنجا راحت‌تر است، چرا من باید اعتراضی داشته باشم به خصوص تا وقتی که دندان‌هایم همچنان از یکدیگر فاصله دارند و روی هم قرار نگرفته‌اند؟!
آگاهی کلید اصلی تغییر است
هر چه بیشتر در طول روز حواس‌تان به وضعیت در حال استراحت دهان باشد و آن را مدام به وضعیت عادی‌اش برگردانید، شب‌ها کار ساده‌تر می‌شود.
آماده شدن برای خواب
هنگامی که می‌خواهید آماده‌ی خوابیدن شوید، وضعیت دهان خود را بررسی کنید. در ابتدا من مدام مجبور بود زبانم را بین دندان‌هایم قرار بدهم تا آرواره‌ام یاد بگیرد باز بماند. من، کسی که همواره دندان قروچه می‌کرد، موفق شدم این تغییر آگاهانه را دائمی و همیشگی کنم ولی این کار نیاز به زمان، هوشیاری و توجه دقیق داشت. باید مدام به خود یادآوری می‌کردم که این تلاش ارزشش را دارد، من ارزشش را دارم. اکنون دهان من در شب و روز، بدون آنکه نیاز به فکر کردن باشد در وضعیت عادی و در حال استراحت خود قرار دارد.
تسکین درد
اگر به دلیل دندان قروچه و فشردن دندانهایتان روی هم، دچار سردرد یا دردهای دیگر شده‌‌اید، تا زمانی که بتوانید وضعیت در حال استراحت دهان‌تان را اصلاح کنید، از «ژست جیغ زدن» استفاده کنید.
ژست جیغ حالتی است که در آن تا جایی که میتوانید دهان خود را باز می‌کنید و همزمان زبان خود را بیرون می‌آورید (این کار را میتوانید با جیغ زدن یا به صورت بی‌صدا انجام بدهید.)
این وضعیت را برای حدود ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
هرچند بار در طول روز که درد به سراغ‌تان آمد یا حتی برای جلوگیری از احساس درد، این حرکت را انجام بدهید. این کار باعث کشیدگی عضله‌ی جونده و منعطف شدن TMJ می‌شود.
حتی اگر دندان قروچه و ساییدن دندانهایتان روی یکدیگر به دلایل دیگر باشد، اصلاح وضعیت دهان‌تان می‌تواند به کاهش عوارض ناشی از آنها کمک کند. از جمله‌ی این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هم‌ترازی غیر معمول دندان‌های بالا و پایین (ملکلوژن) به گونه‌ای که دندان‌های بالا و پایین روی هم قرار نمی‌گیرند (در این مورد حتما به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید)؛
- پیچدگی‌های ناشی از اختلالات عصب شناختی؛
- تاثیرات جانبی بعضی از داروهای روان‌درمانی.
ای کاش مدت زمانی را که طول کشید تا بتوانم حالت دهانم را تغییر بدهم، به نحوی ثبت و مستند کرده بودم. ولی چون چنین کاری نکردم، بهترین نصیحتی که می‌توانم به شما بکنم این است: حوصله کنید، این کار نیاز به زمان و تمرکز دارد.
شما میتوانید به یک تغییر ماندگار و همیشگی دست پیدا کنید که در آن دیگر از سردردها و دردهای دیگری که در نتیجه‌ی دندان قروچه و ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر به وجود می‌آید، خبری نباشد. شما همچنین میتوانید کیفیت خواب خود را بهبود بدهید و از آسیب بیشتر به دندان‌ها و لثه‌ی خود جلوگیری کنید.
آیا رسیدن به چنین اهدافی ارزش زمان و توجه شما را ندارند؟ در این میان پولی را که به جای صرف هزینه‌های دندان‌پزشکی و داروهای مسکن، میتوانید صرفه‌جویی کنید نیز نباید از قلم انداخت.
