رسیدن به وزن مناسب یکی از مُعضلات و دغدغه‌های مهم بشر در سراسر دنیا است و بیش از 475 میلیون فرد چاق و یک میلیارد فرد مبتلا به اضافه وزن با آن دست به گریبانند.
دکتر سارنگ یونسی*، دکتر محمد مهدی طاهری امین*، دکتر پوراندخت سعادتی**
* دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی
** متخصص آسیب شناسی بالینی و تشریحی
آزمایش ژن‌های مرتبط با تناسب وزن
مقدمه
رسیدن به وزن مناسب یکی از مُعضلات و دغدغه‌های مهم بشر در سراسر دنیا است و بیش از 475 میلیون فرد چاق و یک میلیارد فرد مبتلا به اضافه وزن با آن دست به گریبانند.
در ایران طبق بررسی‌های انجام شده در سال 2005 میلادی، 1/9% مردان و 2/19% زنان از چاقی و 28% مردان و 30% زنان از اضافه وزن رنج می‌برند. چاقی و اضافه وزن فرد را مستعد ابتلا به مشکلات و بیماری‌های متعددی می‌نمایند؛ مانند: افزایش کلسترول و فشار خون، دیابت تیپ دو، بیماری‌های قلبی – عروقی، بیماری‌های مفصلی (آرتروز)، بیماری‌های تنفسی (تنگی نفس)، و مشکلات روحی- روانی ناشی از چاقی.
تعریف اضافه وزن و چاقی
برای تعریف چاقی و اضافه وزن معیارهای گوناگونی وجود دارد، ولی معروف‌ترین معیاری که بسیاری از افراد با آن نیز آشنایی دارند، شاخص توده بدن[1] است. در واقع BMI مشخص می‌کند آیا فرد با توجه به قد خود از وزن مناسبی برخوردار است یا خیر. برای محاسبه BMI کافی است فرد وزن خود (برحسب کیلوگرم) را بر مجذور قد خویش (برحسب متر) تقسیم کند:
(قد)2 ÷ وزن = BMI
بر اساس تعاریف 9/29-25 BMI= به عنوان اضافه وزن و 30BMI≥ به عنوان چاقی محسوب می‌شود.
نقش ژنتیک در تناسب وزن
اضافه وزن و چاقی علل متعددی دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: عوامل محیطی (مانند کار در مشاغل کم‌تحرک)، عوامل رفتاری (مانند میل به پُرخوری)، بیماری‌ها (مانند کم‌کاری تیروئید)، مصرف برخی داروها (مانند کورتیکوستروئیدها)، بارداری و عوامل ژنتیکی (ارثی)7 و 8.
شکی نیست که رژیم غذایی و فعالیت جسمی هر دو در تعیین وزن ما سهم مهمی دارند، ولی بر اساس مطالعات اخیر، مشخص شده که در 70-40% از موارد چاقی، علت ارثی (ژنتیکی) در کار است9-11. به عبارت دیگر، ژن‌ها (توارث) بر نحوه جذب، سوخت و ساز و ذخیره چربی در بدن افراد تأثیر می‌گذارند. از این‌رو ممکن است فردی با خوردن غذای خاصی چاق شود ولی فرد دیگر با خوردن همان غذا چاق نشود.
شاید بارها برایتان اتفاق افتاده که بعد از رعایت یک دوره رژیم لاغری، دوباره چاق شده باشید. بر اساس مطالعات 95% افراد پس از لاغر شدن، در طول چند سال دوباره چاق می‌شوند و 41% کسانی که رژیم می‌گیرند، پس از لاغر شدن بیش از وزنی که کم کرده بودند دوباره اضافه وزن پیدا می‌کنند!
آزمایش ژن‌های مرتبط با تناسب وزن
با انجام آزمایش‌های خاصی بر روی DNA هر فرد می‌توان دریافت آیا وی حامل ژن‌های خاصی است که وی را مستعد اضافه وزن یا چاقی می‌کنند یا خیر. به علاوه، در صورت برخورداری از این ژن‌ها و ابتلا به چاقی یا اضافه وزن با رعایت چه نوع رژیم غذایی و کدام گروه از ورزش‌ها می‌توان بر مشکل چاقی یا اضافه وزن غلبه کرد؟
برای ادامه مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
http://niloulab.com/patients/weight_management_genetic
