در دهه‌های گذشته دانشمندانی که در قطب شمال مشغول به تحقیق بوده‌اند، تعدادی از ویروس های غول آسای باستانی را در دل کوه‌های یخی کشف کرده‌اند. آن‌ها بر این عقیده‌اند که در صورت ذوب شدن لایه همیشه منجمد زمین در قطب شمال، این ویروس‌های محبوس در یخ جزو خطرات بیولوژیکی جدی در زمین می‌شوند.
پژوهشگران در سال ۲۰۱۵ در سیبری یکی از ویروس های غول آسای باستانی سه هزار ساله که مولیوایرس سایبریکم (Mollivirus sibericum) نام دارد را کشف کردند؛ این ویروس در آزمایشگاه توانست یک آمیب (جانور تک‌سلولی) را مورد حمله قرار دهد. یک دهه پیش از این اتفاق هم دانشمندان از یافتن اولین Mimivirus، ویروسی دارای 1200 ژن و با عرضی دو برابر ویروس‌های معمولی، خبر دادند. این نمونه که در زیر لایه‌های یخِ در حال ذوب دشت‌های سرد روسیه کشف شد تقریباً 133 برابر ویروس HIV ژن دارد.
نگرانی‌های پیرامونو تبدیل شدن آن‌ها به تهدیدی جدی، به تازگی توسط دانشمندان مطرح شده است؛ اما این نوع اتفاقات که بیشتر به سوژه فیلم‌های ترسناک شبیه‌اند تا واقعیت، هنوز با عملی شدن فاصله زیادی دارند.
به اعتقاد کارل زیمر (Carl Zimmer)، مقاله‌نویس علمی نیویورک تایمز و نویسنده کتاب «سیاره ویروس‌ها»، احتمال بیمار شدن افراد از این طریق بعید است. او در مصاحبه‌ای با بیزنس اینسایدر در سال 2015 گفت:
ویروس های غول آسای باستانی آمیب‌ها را آلوده می‌کنند و اگر شما هم یک آمیب هستید، باید نگران باشید! اما تاکنون گزارشی در مورد خارج شدن عوامل بیماری‌زای خطرناک برای انسان، از پرمافراست سیبری منتشر نشده است. این بدان معنا نیست که خطر چنین اتفاقی جدی نیست، بلکه با وجود ویروس‌های خطرناکی که در حال حاضر در چرخه حیات موجودات زنده وجود دارند، ویروس‌های باستانی جزو آخرین نگرانی‌های ما هستند.
زیمر در مصاحبه‌ای دیگر اظهار کرد که بیشتر ویروس های غول آسا باستانی در اثر ذوب شدن نمونه‌هایی از یخ‌های قطب شمال در آزمایشگاه‌ها کشف شده‌اند؛ آن‌ها خود به خود آزاد نشده‌اند و قرار هم نیست که به این زودی‌ها از دشت‌های سرد روسیه فرار کنند.
اما داشتن اطمینان خاطر در مورد خطر ویروس های غول آسای باستانی به این معنا نیست که کشف آن‌ها دستاورد کوچکی است؛ چنین کشف‌هایی اطلاعات ارزشمندی را در مورد ماهیت ویروس‌ها در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند. این ویروس‌ها حدودا 30 برابر بزرگ‌تر از آنچه که انتظار می‌رود بزرگ هستند و تقریبا با باکتری‌ها هم سایزند.
Mollivirus sibericum در زیر میکروسکوپ
مولیوایرس سایبریکم علاوه بر تفاوت در اندازه، به دلیل دارا بودن بیش از ۵۰۰ ژن برای ساخت پروتئین، با اکثر ویروس‌هایی که تاکنون شناخته شده‌اند، متفاوت است.
زیمر می‌گوید:
این ویروس‌ها سوژه‌های جالبی برای تحقیق هستند و دانش قبلی ما در مورد عوامل ویروسی را به چالش می‌کشند.
در همین راستا می‌توان اشاره کرد که ویروس‌ها از لحاظ فنی، موجودات زنده‌ای به شمار نمی‌آیند؛ اما ویروس های غول‌آسای باستانی دارای برخی از نشانه‌های حیات مانند متابولیسم هستند. کشف چنین ویژگی‌هایی قطعا باعث ایجاد دسته‌های جدیدی در گونه‌های ویروسی شده و دید دانشمندان به ویروس‌ها را تغییر می‌دهد.
gadgetnews