افسردگی فصلی فقط مربوط به فصل پاییز نیست، البته به لحاظ علمی و به علت تغییر زاویه خورشید و طولانی شدن شبها افسردگی فصلی مربوط به پاییز است، اما در کشور ایران و به دلیل تقارن تعطیلات با فصل بهار، افسردگی بهاری هم معنا پیدا میکند، اما در اصل باید اسم این نوع افسردگی را افسردگی ناشی از تعطیلات دانست. اگر میخواهید که با این نوع اختلال که البته آسیب رسان هم نیست و تقریبا در همه افراد هم دیده میشود، آشنا شوید، این مطلب از دکتر سلام را از دست ندهید.
چند راهکار برای تطبیق خودمان با بهار
1) تعطیلی بیتعطیلی
– یکی از مهمترین ابعادی که باعث ناراحتی و بروز افسردگی پس از تعطیلات میشود، این است که ما بعد از تعطیلات احساس میکنیم که یکی از بزرگ ترین لذتهای خودمان را از دست دادهایم، لذتی که برای مغزمان اهمیت زیادی داشته است. لذت بینظمی، لذت عدم انسجام و انضباط. پس از تعطیلات همین که باید آدمی ریتم طبیعی زندگیاش را پیش بگیرد، بیش از گذشته دچار ناراحتی و افسوس میشود. بیش از گذشته احساس از دست دادن پیدا میکند و همین حس دقیقا برابری میکند با یک دوره افسردگی که نه تنها از آن گریزی نیست، بلکه گریبان گیر همه است.
2) ترس مترادف تغییر
– هر تغییری یک ترسی به دنبال دارد. از آن جا که فصل عوض شده است، ذهن ما در خودش این باور را تکرار میکند که باید تغییر کند. این تغییرات همگی یک ترسی به همراه خودشان دارند و همین نکته باعث میشود که ذهن به ما هشدار دهد و این هشدار خودش میتواند سرآغاز یک افسردگی و یک احساس خطر بلند مدت باشد.
3) راهکار رهایی از این ترسها
– همان طور که پیشتر هم اشاره کرده بودیم، از مهمترین کارهایی که میتوان در راستای از بین بردن این سندرم پس از تعطیلات به آن اشاره داشت، این است که تا حد ممکن از ایجاد تغییر در ابتدای سال برای خودتان پرهیز کنید. قرار نیست خود آرمانی شما دقیقا در همین سالی که در ابتدای آن هستیم، شکل بگیرد. قرار نیست که چیزهایی که دوست دارید، دقیقا در سال جدید برایتان ایجاد شود. به خودتان زمان بدهید و اجازه بدهید که تغییرات آرام آرام ایجاد شوند. همچنین به سرعت خودتان را با ریتم طبیعی روزمرگی وفق ندهید، به برخی از اتفاقاتی که در طول تعطیلات داشتهاید، اجازه تکرار بدهید.
4) شادی های بیهیجان
– واقعیت اینجاست که به طور کلی بیماری افسردگی از سال 2015 تا به امروز رشد چند درصدی در کل جهان داشته است و کارشناسان معتقدند که علت اصلی آن هم این است که افراد تفاوت بین شاد بودن و خوشحالی را فراموش کردهاند. متخصصان سلامت روان معتقدند که شادی یک حس درونی است، اما خوشحالی یک هیجان مقطعی است. اغلب ما در موقعیتهای گوناگون عادت کردهایم که خوشحال باشیم تا شاد. علت آن هم این است که هیجان را بیشتر از یک امنیت روانی ثابت و درازمدت دوست داریم. همین عدم توجه ما به یک حس درونی ثابت و البته سبک زندگی که این روزها در پیش گرفتهایم، باعث میشود که توجه ما از شادی گرفته شود و به خوشحالی معطوف شود. به همین دلیل در لحظه کارهای هیجانی میکنیم، کارهایی که شاید با خود واقعی ما فاصله زیادی داشته باشد، اما چون در لحظه هیجان میدهد و خوشحال مان میکند، آن را انجام میدهیم. این اتفاق در دراز مدت باعث آسیب ذهنی میشود. باعث درگیری روحی میشود. ما نمیتوانیم همیشه خوشحال باشیم؛ اما اگر به دنبال یک احساس درونی بلندمدت باشیم، قطعا بعد از چند سال آن را در خودمان پیدا میکنیم.
در این باره بیشتر بخوانید: درمان افسردگی با قرص فلوکسیتین
5) راهکاری برای هیجانیها
– مهمترین راهکاری که تا به این جای کار برای نکاتی که در بالا ذکر کردیم، باید داشته باشیم، این است که تا حد ممکن از برخوردهای هیجانی خودداری کنید، شاید کاری در لحظه هیجانآور یا شادکننده به نظر بیاید، اما ذهن معنی مقطعی بودن آن را میفهمد و در درازمدت که در پی یافتن احساسات دائمی است، میتواند دستاویزی باشد برای این که به شما و به سبک زندگیتان آسیب وارد کند.
6) فصل امتحانات و نظم
– از آن جایی که برای دانشآموزان و دانشجویان ایرانی، فصل بهار نوید آمدن فصل امتحانات هم هست، یادآوری این نکته باعث آزار روانی میشود. این نکته را میتوان به عوامل بزرگتری بسط داد، همین که شما به یاد میآورید که همه چیز در حال گذر و تغییر است و حتی تعطیلات عید ماندگار نیست. این که به یاد میآورید که باید هرچه سریعتر به آموخته هایتان نظم دهید و آنها را سامان ببخشید. همین که به یاد می آورید کارهایی که باید در طول سال انجام دهید، تا چه حدی زیاد هستند و احتمالا در سال گذشته چه میزان فعالیت بوده که شما دقیقا در همین برهه از سال آن را فراموش کردهاید.
7) نخوابید!
– خواب آلودگی بهارانه هم در ایجاد این حس رخوت و افسردگی بیتأثیر نیست، این که بدن بخواهد به شرایط جدید طولانیشدن روز و کوتاه شدن شبها عادت کند، خودش زمان زیادی میخواهد.
8) بندگان تغییر
– یکی دیگر از راهکارها برای رفع این افسردگیهای بهارانه این است که تصمیمات گذشته را که تکرار و مرور آنها باعث آسیب ذهنی برایتان میشود، فراموش کنید. به ذهن تان اجازه دهید که به تصویر جدید خودتان عادت کند و در راستای به ثمر رسیدن تصمیمات جدید خودش تلاش کند. از آن جایی که آدمی بنده تغییر است، این تغییرات بهارانه هم رفع خواهد شد و جای هیچ نگرانی نیست. به مرور زمان و توسط بازیهایی که میتوانید با ذهنتان انجام دهید، میتوانید خودتان را با شرایط جدید تطبیق دهید.
مطلب مرتبط: درمان افسردگی با کمک ورزش یوگا
منبع: دکتر سلام