هر چند استرس ممکن است بعضی وقت‌ها مفید باشد و ما را مجبور به انجام کارهای عقب افتاده یا تصمیم‌گیری سریع در موقعیت‌های خطرناک کند، اما مسلما حس خوبی ندارد. استرس و نگرانی زیاد انرژی و بهره‌وری را کاهش داده و ما را بی‌انگیزه و اشتیاق می‌کند. بخصوص اگر این استرس به صورت مزمن و روزمره در زندگی وجود داشته باشد، می‌تواند سلامت روانی و جسمی فرد را به شکل جدی تحت تاثیر قرار دهد. شاید خیلی از ما حرکاتی مثل جویدن ناخن‌ها یا تیک‌های عصبی را بدترین عوارض ممکن استرس و فشار عصبی بدانیم. اما تاثیر مخرب استرس بر بدن می‌تواند بسیار جدی‌تر از چیزی باشد که تا کنون فکرش را می‌کردید.
در ادامه برخی از مهم‌ترین و مخرب‌ترین عوارض جانبی استرس را با هم مرور کرده و روشهای مقابله با آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم. تحقیقات نشان داده که زنان نه تنها از نظر واکنش عاطفی به اضطراب و تنش با مردان تفاوت دارند، بلکه استرس مزمن و شدید می‌تواند تاثیر مخرب‌تری بر سلامت جسمی و روانی آن‌ها داشته باشد.
استرس شما را خسته می‌کند
– اضطراب و تشویش نه تنها می‌تواند با اختلال در خواب شبانه باعث خستگی و کمبود انرژی شود، بلکه منجر به ترشح هورمون کورتیزول در بدن شما هم می‌شود. این هورمون قدرتمند ضربان قلب را سریع‌تر کرده، اکسیژن بیشتری به خون رسانده و انرژی شما را افزایش میدهد تا بتوانید بهتر با دلیل اضطراب و نگرانی خود روبرو شوید. اما استرس مداوم باعث می‌شود مغز مقدار کورتیزول ترشح شده را محدود کند. این موضوع به نوبه خود می‌تواند باعث کاهش انرژی شما شده و احساس خستگی مفرط را در فرد ایجاد کند. خبر خوب این که انجام تمرین های منظم ورزشی به مقدار سه ساعت در هفته می‌تواند با کمک به حفظ توازن هورمونی از بروز این وضعیت پیشگیری کند.
باعث یبوست می‌شود
– اختلال در عملکرد دستگاه گوارش یکی از اولین نشانههای استرس و فشار عصبی است. استرس مزمن می‌تواند عملکرد غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد که به نوبه خود باعث به هم خوردن متابولیسم و ریتم طبیعی بدن شما می‌شود. یکی از نشانههای به هم خوردن این تعادل هورمونی ابتلا به یبوست و مشکلات مزاجی است. پس در صورتی که با این علائم مواجه شدید ورزش، مصرف مایعات فراوان و خوردن خوراکی‌های سرشار از فیبر را فراموش نکنید و در صورت نیاز و با مشورت پزشک از یک داروی مسهل استفاده کنید.
جوش بزنی جوش می‌زنی
– استرس زیاد باعث آزاد شدن هورمون جنسی آندروژن می‌شود که خود باعث تشدید مشکلاتی مثل آکنه می‌شود. مصرف دارو یا استفاده از ژل و پمادهای موضعی معمول ترین روش درمان این علائم هستند. البته استرس فقط باعث جوش زدن در ناحیه صورت نمی‌شود و می‌تواند به شکل‌های دیگر از جمله حساسیت و قرمز شدن پوست بدن در قسمت‌های مختلف هم بروز پیدا کند. استرس مزمن باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود و می‌تواند باعث عود کردن اگزما یا سایر مشکلات پوستی شود. درهر صورت پیشنهاد ما مشاوره با یک پزشک متخصص پوست و مو برای اطمینان از اتخاذ روند صحیح درمان است.
آدم مضطرب، بی‌حواس می‌شود
– استرس شدید، یعنی اضطرابی که در صورت وجود یک تهدید جانی برای خود یا عزیزانتان حس می‌کنید و حسی شبیه به ترس شدید یا درماندگی دارد، می‌تواند تاثیر مخربی بر ناحیه هیپوکامپ مغز داشته باشد. این ناحیه مسئول حفظ و ذخیره‌سازی خاطرات است و استرس زیاد می‌تواند باعث کوچک شدن این بخش از مغز شود. در نتیجه این انقباض، به خاطر آوردن اطلاعات و فهرست‌ها دشوارتر می‌شود و گاه ممکن است کل یک رویداد یا بازه‌های زمانی طولانی (از چند دقیقه تا چند روز) را از خاطر شما پاک کند. همچنین این آسیب باعث می‌شود ایجاد خاطرات جدید هم دشوارتر شود. برای درمان این نوع استرس‌های شدید بهتر است به دنبال کمک حرفه‌ای باشید و با کمک روانپزشک یا روانکاو عوامل بروز تنش و روشهای موثر مقابله با آن‌ها را پیدا کنید.
ریزش مو
– درست همان‌طور که افزایش هورمون آندروژن باعث تحریک آکنه و جوش زدن می‌شود، می‌تواند در ریزش موهای شما هم تاثیرگذار باشد. مشاهدات انجام شده نشان میدهد که معمولا سه تا شش ماه بعد از وقوع یک اتفاق پرتنش یا تجربه استرس شدید، ریزش مو هم سرعت بیشتری پیدا می‌کند. البته خوشبختانه این واکنش دائمی نیست و این عارضه جانبی ناخوشایند موقتی است. درکنار تلاش برای کاهش سطح استرس، رعایت یک رژیم غذایی سالم و کامل هم می‌تواند روند احیای سلول‌های فولیکول‌های موهای شما را سرعت بدهد.
اعصاب خراب و کمردرد
– وقتی استرس دارید، ضربان قلب و فشار خون شما افزایش پیدا می‌کند و بدن با ترشح انواع هورمون‌ها خود را برای واکنش سریع و موثر آماده می‌کند. این ترکیب می‌تواند باعث سفت شدن عضلات بدن شده و درد کمر ناشی از نشستن پشت میز در کل طول روز را تشدید کند. بهترین روش برای کاهش این عوارض، حفظ تحرک و انجام فعالیت‌های کششی در طول ساعات کاری است. بهتر است هر یک ساعت چند دقیقه‌ای قدم زده و نرمش‌های ملایم انجام دهید تا هم از گرفتگی و دردناک شدن عضلات پیشگیری کنید، هم کمی از اضطراب و تنش خود را با فعالیت جسمی بکاهید.
– داشتن یک برنامه غذایی و سبک زندگی سالم و اجتناب از مصرف خوراکی‌های فرآوری‌شده و نیمه آماده باعث بهبود سلامت بدن و در نتیجه بهداشت روانی شما می‌شود.
گردآوری و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
منبع: دکتر سلام
