تمامی گروه های غذایی نقش اساسی در حفظ سلامتی بدن دارند و باید همیشه یک رژیم غذایی سالم و متنوع داشته باشید تا تمام نیازهای بدن رفع شود. در این مقاله از دکتر سلام به مواد غذایی که باعث پیشگیری از گرمازدگی می شوند پرداخته ایم. توصیه ما این است که این بخش را از دست ندهید.
تمام گروه های غذایی نقش مهمی در حفظ سلامتی دارند و دریافت یک رژیم غذایی متعادل و متنوع، انرژی، ویتامین ها و املاح لازم را برای یک فعالیت مناسب فراهم می کند و از یک رژیم غذایی نامتعادل (صرفاً خوشمزه نه مغذی) به جهت نداشتن مواد مغذی و مضر بودن باید پرهیز کرد.
دکتر “منصور رضایی” دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی جلوگیری از گرمازدگی در تابستان را مستلزم نحوه و میزان مصرف غذا و استفاده از گروههای غذایی دانست و گفت: در فصل گرما، باید از مواد غذایی که کم چرب هستند، استفاده کرد و برای تأمین انرژی که بدن برای حفظ تعادل حرارتی نیاز دارد باید از مواد غذایی که غنی از ویتامین های گروه B و C هستند، استفاده شود. دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی مذکور در ادامه تصریح کرد: افراد باید از سبزیجاتی که دارای رنگ سبز تیره، قرمز و بنفش تیره (گوجه فرنگی، اسفناج،کاهو و کلم بروکلی)، میوه هایی که دارای آب و مواد معدنی مختلف (آناناس، هندوانه، طالبی و خربزه) است و غذاهایی که طبع خنک و سرد دارند بیشتر استفاده کنند و مصرف مغزها، شیرینی‌جات، خرما و انجیر را به حداقل برسانند.
دکتر رضایی به مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات به همراه غذاهای دریایی (ویتامین C، B و عنصر روی) در فصل گرما به منظور کاهش استرس ناشی از قرارگرفتن در هوای گرم تاکید کرد و اظهار کرد: مواد غذایی که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند و منبع مناسب ویتامین E، C، کاروتنوئید و فلاونوئید هستند در روزهای گرم تابستان به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا آسیب‌های وارده به بدن توسط سموم موجود در هوا به حداقل کاهش یابد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره ضعف، خستگی، بیحالی و لاغری در فصل گرما عنوان کرد: جبران آب از دست رفته توسط تعریق، یک واکنش طبیعی برای خنک کردن بدن است و چون بدن انرژی مضاعفی را صرف تعریق می‌کند باعث ضعف، خستگی، بیحالی و لاغری می‌شود و این عوارض درکسانی که ساعت‌های بیشتری در هوای گرم بگذرانند بیشتر می‌شود چون تعریق زیاد باعث به هم خوردن تعادل مواد معدنی در بدن می‌شود.
وی در ادامه ضمن بیان اینکه در حالت عادی در هر ۵۰۰ میلی‌لیتر عرقی که به سطح پوست می‌رسد ۱۰۰میلی‌گرم پتاسیم وجود دارد، مطرح کرد: مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه (انگور، موز و آلو به‌صورت تازه و خنک) جهت جلوگیری از عوارض تعریق بیش از حد، حائز اهمیت است زیرا عرق کردن باعث کاهش شدید سدیم و پتاسیم می‌شود و در صورت رفع نشدن این اختلال ممکن است به ایست قلبی هم بینجامد. دکتر منصور رضایی تاکید کرد: در طی روز باید مایعات زیاد مصرف شود زیرا اگر بدن دچار کم آبی شود، دیگر نمی توان با توان کافی به فعالیت ادامه داد و کاهش ۲- ۱درصد از آب بدن نیز روی بازدهی افراد تاثیر دارد. وی در ادامه تصریح کرد: بیشتر افراد بالغ روزانه نیاز به ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کالری دارند بنابراین میزان آب مورد نیازشان نیز ۲ تا ۳ لیتر در روز است.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی ضمن بیان کاهش نیاز مصرف کالری و افزایش نیاز مصرف آب، مایعات، املاح، فیبر وگروهی از ویتامین های محلول در آب در فصل تابستان توصیه کرد: قبل از تشنه شدن آب بنوشید، یک بطری آب همراه خود داشته باشید و میوه و سبزی زیاد مصرف شود.
دکتر رضایی، میوه ها و سبزی ها را منبع غنی از آنتی اکسیدان ها عنوان کرد و گفت: گرما و تابش نور آفتاب یک نوع استرس طبیعی است که به بدن وارد می شود و باعث تولید رادیکال های آزاد می شود و رادیکال های آزاد نیز سلول های بدن را تخریب می کنند و سرعت بهبود و ترمیم بافتها را کاهش می دهند و آنتی اکسیدان ها به عنوان یک مکانیسم طبیعی از بدن در برابر حمله رادیکال های آزاد دفاع می کنند و سرعت ترمیم را افزایش می دهد.
وی ضمن بیان اینکه کربوهیدرات و ویتامینB برای سوخت و ساز انرژی در بدن لازم هستند، منابع آن را نان و غلات (سبوس دار باشد بهتر است)، برنج، ذرت، گندم، ماکارونی، جو و سیب زمینی عنوان کرد و تصریح کرد: غذاهای کربوهیدراتی مهمترین منبع تولید انرژی در طی فعالیت روزانه هستند و بدون دریافت کافی آنها بدن قدرت و توان کافی را نخواهد داشت.
دکتر رضایی، انرژی لازم برای کار عضلات را مستلزم مصرف شیر و لبنیات کم چرب، تخم مرغ، ماهی و مرغ که پروتئین کافی برای بدن را فراهم می کنند، عنوان کرد و گفت: این مواد غذایی همچنین دارای املاح و ویتامین هایی مثل آهن، کلسیم، ویتامین B۶ و ویتامین B۱۲ هستند و اگر مقدار دریافت آهن کافی نباشد، بدن نمی تواند اکسیژن لازم برای کار عضلات را فراهم کند.
دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی، کلسیم را یکی دیگر از املاح مهم بدن دانست که در استخوان وجود دارد و اعمال حیاتی زیادی مثل انقباض عضلات را انجام می دهد و در ادامه بیان کرد: ویتامین های B۶ و B۱۲ نیز به طور عمده در متابولیسم انرژی دخالت دارند و کمبود آنها باعث تولید ناکافی انرژی و بروز خستگی در فرد می شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص میزان مصرف آب کودکان و سالمندان در تابستان تصریح کرد: حجم بیشتر بدن کودکان را آب تشکیل می‌دهد (بیش از ۹۰ درصد حجم بدن نوزادان آب است، در حالی‌که این میزان در بزرگسالی به ۵۵ درصد کاهش پیدا می‌کند) بنابراین بیشتر تحت‌تأثیر آسیب‌های ناشی از بی‌آبی، کم‌آبی یا دهیدراتاسیون قرار می‌گیرند تاحدی که ممکن است منجر به مرگ آنان شود بنابراین مواردی که برای تغذیه در فصل گرما مانند تابستان ذکر شد باید در کودکان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: سالمندان و کودکان جزء گروههای آسیب‌پذیر محسوب می‌شوند و سالمندان به دلیل تغییرات و فرسودگی در بافتها و ارگانها و ضعف مفرطی که دارند ممکن است گرما روی آنها تأثیر زیادی داشته باشد و بنابراین باید بیشتر به تغذیه‌شان در تابستان اهمیت داد. این عضو هیات علمی در خاتمه تذکرات مهم برای تعیین کالری مورد نیاز را به شرح ذیل بیان کرد:
وعده های غذایی را به طور پیوسته، منظم و سر ساعت مصرف شود و هیچ وعده ای حذف نگردد؛ میان وعده های مناسب مصرف شود؛ غذاهای انرژی زا اعم از: کشمش، آجیل، پنیر، شیر، ماکارونی، برنج، نان و غلات کامل مصرف شود؛ در تمام وعده های غذایی نوشیدنی های طبیعی و ترجیحا فیبردار مصرف شود (شیر میوه، دوغ سبزی، پوره انواع میوه و سبزی های فصل)؛ رژیم غذایی متعادل که دارای تمامی گروه های غذایی باشد، مصرف شود؛ هر کدام از گروه های غذایی دارای یک نقش خاص و اساسی در سلامت هستند و مصرف میوه ها و سبزی ها (دارای انواع ویتامین، املاح، مایعات ، فیبر و مواد آنتی اکسیدانی) برای عملکرد موثر بدن، لازم هستند.
منبع: بهداشت نیوز
