سلول های سفید خون وظیفه مبارزه با میکروب ها را به عهده دارند. این سلول ها، سلول های پلاسما نامیده می شوند. زمانی که رشد سلول های پلاسما خارج از کنترل باشد، فرد مبتلا به بیماری میلوم متعدد یا سرطان سلول های پلاسما می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با این بیماری، علائم، روش درمان و تشخیص آن آشنا نماییم. با دکتر سلام همراه باشید.
میلوم متعدد یا سرطان سلول های پلاسما چیست؟
میلوم متعدد یا سرطان سلول های پلاسما در مغز استخوان یافت میشوند، مغز استخوان بافت اسفنجی در داخل برخی از استخوان های بزرگتر است. گاهی اوقات این سلول های پلاسما غیر طبیعی، که به عنوان سلول های میلوم شناخته میشوند، یک تومور تنها تشکیل می دهند، که پلاسماسیتومای انفرادی نامیده می شود. اگر بیش از یکی از این تومورها را داشته باشید، میلوم متعدد نامیده می شود.
دلایل ابتلا به سرطان سلول های پلاسما
مانند بسیاری از سرطان ها، مولتیپل میلوما علتی ناشناخته دارد. با این حال، چیزهایی وجود دارند که می توانند شانس ابتلا به این بیماری را بالا ببرند. سن در این بیماری نقش دارد: بسیاری از افرادی که دچار سرطان سلول های پلاسما میشوند بالای ۶۵ سال سن دارند. این بیماری دو برابر در آمریکایی های آفریقایی رایج تر است و اندکی بیشتر احتمال دارد مردان را نسبت به زنان تحت تاثیر قرار دهد. اگر کسی در خانواده شما سرطان سلول های پلاسما را دارد، احتمال ابتلای شما به این بیماری نیز بالا است.
جلوگیری از سرطان سلول های پلاسما
ممکن است تعجب کنید که آیا روشی هست که بتواند مانع سرطان سلول های پلاسما شود یا خیر؟ پاسخ منفی است. این بیماری نتیجه انتخاب شیوه زندگی نیست، و شما نمی توانید آن را با تست های غربالگری اولیه کشف کنید. در واقع، تشخیص زود هنگام مولتیپل میلوما دشوار است. علائم معمولا تا مدتی خود را نشان نمیدهند. اما دانشمندان هر ساله بیشتر در مورد آنچه باعث سرطان سلول های پلاسما میشود، اطلاعات کسب میکنند، و داروهای جدید در راه هستند.
علائم میلوم متعدد یا سرطان سلول های پلاسما
در ابتدا ممکن است این بیماری فاقد علامت باشد، اما با پیشرفت آن، سلول های پلاسما در استخوان ها تجمع می یابند و موجب علائم زیر می شوند:
درد استخوان در اثر ضایعات لیتیک
سلولهای میلوما دشمن اصلی استخوان ها هستند. خواه باور میکنید یا نه، استخوان “قدیمی” شما به طور مداوم توسط سلولهایی به نام استئوکلاست تجزیه می شوند. در همین حال، سلول هایی تحت عنوان استئوبلاست استخوان جدید می سازند. این چیزها به طور معمول با هم اتفاق می افتند. سلول های میلوم به روند تجزیه تسریع می بخشند، اما روند تولید کند میشود. نتیجه:استخوان های شما ضعیف میشوند و به راحتی می توانند دچار شکستگی شوند.
عفونت
سلولهای پلاسما آنتی بادی ها را می سازند، که با میکروب ها مبارزه میکنند. اگر شما سرماخوردگی بگیرید، آنها می توانند یک آنتی بادی برای حمله به ویروسی که موجب مریضی شما شده است، تولید کنند. سلول های پلاسما غیر طبیعی، به این صورت کار نمیکنند. سلول های میلوم افزایش می یابند و به سرعت سلولهای پلاسما سالم شما را که همراه با دیگر سلول های سفید خون از شما در برابر عفونت محافظت میکنند، پس میزنند.
سایر علائم عبارتند از:
- ضعف و خستگی در اثر کم خونی
- کاهش وزن
- گیجی
- تشنگی زیاد
- یبوست در اثر افزایش کلسیم خون
- مشکلات کلیوی
- سلول های پلاسما ممکن است در برآمدگی های بنفش رنگ در زیر پوست دیده شوند.
تشخیص سرطان سلول های پلاسما یا میلوم متعدد
هنگامی که پزشک به بیماری میلوم متعدد مشکوک شود، آزمایشات خون و ادرار و نمونه برداری از مغز استخوان می تواند در تشخیص بیماری کمک کننده باشد.
برخی از مقادیر آزمایشگاهی که نشان دهنده میلوم متعدد هستند، عبارتند از:
– مقدار بالای کلسیم خون
– کم خونی (کاهش تعداد سلول های قرمز خونی)
– کراتینین بالا (اختلال عملکرد کلیوی)
– مقدار بالای پروتئین در خون به همراه مقدار کم آلبومین
– وجود پروتئین در ادرار
– اگر تعداد زیاد سلول های پلاسما در نمونه برداری از مغز استخوان مشخص گردید، می توان گفت که فرد دچار این بیماری شده است.
درمان میلوم متعدد یا سرطان سلول های پلاسما
به طور کلی، درمان این بیماری در درجه اول به بیمارانی کمک می کند که دچار عوارض زیر شده باشند:
- کم خونی
- افزایش کلسیم خون
- اختلال عملکرد کلیه
- ضایعات لیتیک
درمان با استفاده از دارو
اگر شما نیاز به درمان داشته باشید، داروهای بسیار زیادی وجود دارند. میتوانید داروهای ضد سرطان مانند شیمی درمانی سنتی و کورتیکواستروئیدها را امتحان کنید. و یا پزشک شما می تواند یکی از چندین گزینه جدید را امتحان کند:
عامل تنظیم سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن شما را تحت تاثیر قرار میدهد، اما پزشکان نمی دانند که چطور این کار را میکند.
مهار کننده های پروتئازوم: سلولها را از شکستن پروتئین ها متوقف میکنند.
آنتی بادی های مونوکلونال: به سلول هایی که تهدید محسوب میشوند حمله میکنند.
روش SCT:
در بیمارانی که سن کمتر از 70 سال دارند، ممکن است از روش SCT استفاده کنند که در این روش، سلول های بنیادی برداشته می شوند و فریز می شوند و ذخیره می گردند.
شیمی درمانی:
شیمی درمانی باعث تخریب سلول ها در مغز استخوان می شود و موجب می شود که هم سلول های سالم و هم سلول های پلاسما باعث بیماری گردند.
انتقال سلول های بنیادی:
در این روش سلول های بنیادی برداشته می شوند و سپس به رگ فرد تزریق می شوند. این سلول های بنیادی به مغز استخوان می روند و در آنجا تکثیر شده و سلول های سالم خونی را می سازند. انتقال سلول های بنیادی این بیماری را درمان نمی کند، اما باعث زنده ماندن بیشتر فرد می شود.
– بیشتر پزشکان برای درمان این بیماری، از شیمی درمانی و داروها استفاه می کنند.
– اشعه درمانی نیز ممکن است در درمان این بیماران نقش داشته باشد. اشعه ای که به مناطق تحت تاثیر برخورد می کند، سلول های پلاسما را از بین می برد و به کاهش درد و تقویت استخوان ضعیف شده کمک می گردد.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
بیشتر بخوانید:
درمان سرطان تخمدان با استفاده از رگ زایی
ریسک سرطان پوست بعد از پیوند کلیه
گارداسیل (Gardasil) يا واكسن سرطان دهانه رحم
