در مورد کشت گلو یا کشت خلط چقدر می دانید؟ میکروب شناسی دانش گسترده ای است که از روش های مختلفی را شامل میشود، کشت گلو از جمله همین روش هاست که البته در پزشکی و درمان بیماری های عفونی گلو نقش اول را ایفا می کند. علت اصلی تجویز کشت گلو را می توان بروز گلو درد دانست که انواع مختلفی را شامل می شود؛ البته ممکن است باور عمومی مردم اینگونه نباشد و قادر به تشخیص سرماخوردگی از گلو درد نباشند؛ در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.
کشت ترشحات گلو یکی از آزمایشهای روتین در بخش میکروبشناسی محسوب میشود که در بیماران دارای گلودرد درخواست میشود . البته بین گلودرد وسرماخوردگی تشابهات فراوانی وجود دارد که از نظر عامه مردم در یک دسته قرار میگیرند؛ اما معمولا در سرماخوردگی ها در اغلب موارد ویروسها بالاخص ویروس آنفلوآنزا عامل بوجود آورنده آنست، درصورتیکه درگلو درد عامل بوجود آورنده در اغلب موارد میکروبها میباشند که اصطلاحا بنام گلودرد عفونی (چرکی) خوانده میشوند وپزشکان تنها درشرایطی که به عفونت گلو مشکوک باشند، جهت بیمارشان درخواست آزمایش کشت ترشحات گلو را درخواست می کنند.
در این حالت و در معاینه فیزیکی بیمار کلنیهای میکروبی درگلو وعموما برروی لوزه ها وجود دارد و درپی مشاهده چنین حالتی است که آزمایش انجام می گیرد . هرچند که در سرماخوردگی ویروسی وهمچنین دربیماری مونونوکلئوز عفونی نیز این حالت دیده میشود ودر تعدادی از موارد کشت گلو بیشتر برای رد عفونت چرکی است نه قبول آن .
حال چرا عفونت چرکی گلو از چنین اهمیتی برخوردار است؛ که حتی برای رد آن هم کشت ترشحات گلو در خواست میشود ؛ وجواب این است: درصورتی که میکروب مهاجم به گلو از نوع خاص آن یعنی Beta Hemolytic Streptococci گروه آ باشد حتما باید درمان آنتی بیوتیکی با پنس سیلین انجام پذیرد؛ زیرا همانگوه که در مقاله “تب روماتیسمی” پیشتر گفته شد این میکروب میتواند سلسله علائمی را بوجود آورد که منتهی به ناراحتیهای دریچه های قلبی و عوارض روماتولوژیک و …. گردد.
در صورتیکه این میکروب از ترشحات گلو ایزوله (جداسازی) شود؛ حتما بایستی در اسرع وقت آنتی بیوتیک تراپی شروع شود و از طرفی درصورتیکه این میکروب خاص عامل بوجود آورنده گلو درد نباشد، درمان آنتی بیوتیکی نه تنها کمکی به وضعیت بیمار نمیکند، بلکه به دلیل آنکه اصولا همه داروها در بدن مانند سموم عمل می کنند، تجویز آن باعث در گیری بدن به عامل سمی جدیدی میشود که می تواند روند بهبودی بیماری ویروسی عامل بوجود آورنده سرماخوردگی اختلال ایجاد نماید.
تجویز آزمایش کشت گلو
درصورتی که پزشکتان به وجود میکروب فوق مشکوک شود برای رفع شبهه آزمایش کشت گلو را برای شما تجویز نموده است و در برخی موارد ممکن است حتی این آزمایش را بصورت اورژانسی شامل کشت و لام مستقیم از ترشحات گلو درخواست نماید و در شرایط به مراتب خاص تر ممکن است درکنار آن لام مستقیم از نظر دیفتری نیز جزء دستورات پزشک برای آزمایشگاه بوده وبعلاوه آزمایش CBC نیز دردستورات ایشان باشد ؛ پس تا اینجا موضوع کشت ترشحات گلو به چند تشخیص مشتق گردید ؛
آیا بیماری ویروسی است یا باکتریال است واگر باکتریال است باکتری بوجود آورنده آن چیست واگر درلام مستقیم که درشرایط اورژانسی بایستی ظرف حداکثر یک تا یک ونیم ساعت بعد جواب آن به دست پزشک رسانده شود ؛ چه تشخیصی را تبیین مینماید که پزشک تصمیم به درمان خودرا براساس آن استارت زده وحتی شاید از بیمار بخواهد که برای ادامه درمان در بیمارستان بستری گردد.
نحوه انجام کشت گلو
برداشتن نمونه برای کشت از گلو با یک چوب دراز که انتهای آن پنبه دارد (سوآب) انجام میشود. این سواب روی پوشش مخاطی گلو مالیده میشود و برای بررسی از لحاظ وجود باکتری فرستاده میشود.
احساس عق زدن در هنگام انجام این آزمایش شایع است، اما سعی کنید که بر این واکنش غلبه کنید.
قبل از انجام آزمایش نباید از دهان‌شویه ضدعفونی کننده استفاده کرده باشید.
معمولا پس از نمونه‌‌برداری برای کشت گلو مشکلی رخ نمی‌دهد، اما در موارد نادری ممکن است به فرد احساس تهوع دست دهد یا سرفه یا استفراغ کند.
وجود باکتری‌های غیرطبیعی در کشت گلو (باکتری‌های که به طور معمول در گلو حضور ندارند) نشاندهنده عفونت باکتریایی و در اغلب موارد گلودرد استرپتوکوکی است.
نمونه آموزش نحوه کشت استرپ های بتا همولایتیک
نمونه را به پلیت آگار خوندار و محیط انتخابی تلقیح کنید . اگر محیطها توسط سواپ گلو کشت میگردد ، مشابه آنچه که در گلو چرخانده میشود باید سواپ را روی محیط چرخاند . سواپ را روی 4 قسمت محیط کشت میدهیم و در مرز قسمت اول تلقیح پر و قسمت دوم به صورت کشت خطی ، کشت میشوند . در قسمت پر تراکم کشت یک دیسک باسیتراسین و SXT پلیت را بصورت بیهوازی اختیاری گرم خانه گذاری کنید و اگر کلنیهای مشکوک بر روی آن نروئیده بود 24 ساعت دیگر گرمخانه گذاری کنید .
وجود کلنی هایی با هاله شفاف و کامل در محیط آگار خوندار (همولیز بتا) را جستجو کنید . از کلنی های مشکوک گستره تهیه کنید و به روش گرم گرمخانه گذاری کنید .در این گستره معمولا کوکسی های گرم مثبت زنجیره ای دیده میشود . مشاهده مشخصات فوق و حساسیت به باسیتراسین و مقاومت به SXT ، احتمالا نشانه وجود استرپتوکوک بتاهمولایتیک گروه پایوژنز است که به همین صورت به پزشک گزارش میگردد .
کشت گلو در چه مواردی مثبت است؟
کاندیدا آلبیکنس: این قارچ عامل برفک دهان است، عفونتی که در سطح داخل دهان و زبان و گاها گلو ایجاد می شود.
استرپتوکوک گروه A: این باکتری عامل عفونت استرپتوکوکی گلو و تب روماتیسمی است. اگر این عفونت محتمل باشد، به این تست، تست استرپی سریع گفته می شود چون ممکن است قبل کشت خلط انجام شود. در این حالت ۱۰ دقیقه به جای ۱ تا ۲ روز طول می کشد تا نتایج آماده شود. اگر این تست مثبت شود، آنتی بیوتیک را می توان فورا شروع کرد. این تست ممکن است نتایج منفی کاذب داشته باشد.
نایسریا مننژایتیدیس: این باکتری عامل مننژیت است.
اگر باکتری در کشت رشد کند، سایر تست ها هم ممکن است برای انتخاب بهترین آنتی بیوتیک انجام شود. به این روش، تست تشخیص حساسیت آنتی بیوتیکی می گویند.
بیشتر گلودرد ها علت ویروسی دارند مثل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا. کشت خلط در مورد عفونت های ویروسی انجام نمی شود چون بررسی رشد ویروس ها دشوار است و البته گران.
بررسی تست استرپی
نرمال ( نتایج منفی ) : باکتری استرپتوکوکی در بررسی وجود ندارد. کشت خلط ممکن است توصیه شود.
غیر طبیعی ( نتایج مثبت ) : باکتری استرپ مشخص می شود. این حالت به این معنی است که گلودرد استرپی وجود دارد. آنتی بیوتیک فورا شروع می شود.
تحلیل نتایج حاصل از آزمایش کشت گلو
طبیعی ( منفی ) : هیچ عفونت باکتریایی یا قارچی در کشت رشد نمی کند.
کشت خلط منفی ممکن است به این معنی باشد که عامل عفونت ویروس است. برخی ویروس های عامل عفونت گلو شامل موارد زیر است:
- انتروویروس
- ابشتین بار ویروس
- ویروس هرپس سیمپلکس
- ویروس سن سی شیال تنفسی
غیر طبیعی ( مثبت ) : باکتری در کشت رشد می کند. برخی باکتری ها عامل عفونت گلو هستند شامل:
- استرپ
- دیفتری ( کورینه باکتریوم دیفتریه)
- باردتلا پرتوزیس
در کشت قارچ رشد می کند. شایع ترین عفونت قارچی گلو برفک دهانی است، که در اثر کاندیدا آلبیکنس ایجاد می شود.
در این باره بیشتر بخوانید: انواع عفونت های مزمن در گلو
هرگونه گپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
