امروزه مواد خوراکی حاوی کافئین را می توان از جمله پر طرفدار ترین خوراکی ها به شمار آورد، قهوه، چای، کاکائو و … از جمله مواد خوراکی کافئین دار هستند. مصرف کافئین برای بدن مفید است و خواص متعددی را نیز در پی دارد اما این ماده خوراکی عوارضی را نیز به همراه دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.
گرچه هنوز در مورد تاثیر مصرف کافئین بر فشار خون بحث و نظرهای متفاوتی وجود دارد.ولی ثابت شده است که پس از مصرف قهوه یا سایر نوشیدنی‌های کافئین دار، فشار خون موقتا افزایش می‌یابد، ولی اینکه این افزایش تا کی باقی می‌ماند، مشخص نیست.
برای اینکه بفهمید کافئین روی فشار خون شما چه تاثیری دارد، قبل و نیز نیم ساعت بعد از مصرف قهوه یا نوشیدنی های کافئین دار، فشار خون خود را اندازه‌گیری کنید. اگر 5 تا 10 میلیمتر جیوه افزایش وجود داشت، شما به تاثیر کافئین بر فشار خون حساس هستید. البته چه حساس باشید یا نباشید، پزشکان توصیه می‌کنند که کافئین مصرفی بیشتر از 200 میلی گرم در روز یعنی بیش از حدود 2 فنجان قهوه نباشد.
به یاد داشته باشید که قهوه، چای(Tea)، شکلات(Chocolate) و برخی از نوشابه ها حاوی مقادیر بالایی از کافئین هستند البته این مواد باید در حد اعتدال مصرف شود و در افراد دچار فشار خون بالا نیز باید مصرف مواد حاوی کافئین را به کمترین میزان ممکن کاهش داد.
همچنین در مطالعه ای که در مجله تغذیه بالینی آمریکا چاپ شده، تاثیرات کوتاه مدت و یا بلند مدت مصرف قهوه و کافئین را بر فشار خون بررسی شده و ارتباط بین مصرف قهوه با احتمال بروز بیماری قلبی را در افرادی که فشار خون بالا دارند نیز ارزیابی گردید.
داده های این بررسی از آزمایشات کنترل شده ای که تاثیر کافئین و قهوه را بر روی فشار خون بررسی کرده و از مطالعات کوهورت انجام شده بر روی ارتباط بین مصرف قهوه و بیماری قلبی، گردآوری شده است.
در پنج بررسی انجام شده مشخص شد وجود ۲۰۰-۳۰۰ میلی گرم کافئین در خون، باعث افزایش حدود ۱/۸ میلی متر جیوه فشار سیستولیک قلب و حدود ۷/۵ میلی متر جیوه فشار دیاستولیک قلب می شود. این افزایش فشار خون در یک ساعت بعد از مصرف کافئین دیده شد و کمتر از سه ساعت نیز طول کشید.
در سه مطالعه ای که بر روی اثرات طولانی مدت (دو هفته ای) قهوه انجام شده بود، در مقایسه با رژیمهای بدون کافئین و نیز رژیم هایی با قهوه ی بدون کافئین، افزایش فشار خون دیده نشده بود. در مرحله ی آخر، در هفت مطالعه ی کوهورت انجام شده هیچ شواهدی مبنی بر وجود ارتباط بین مصرف دائمی قهوه و افزایش خطر بیماری قلبی یافت نشد.
در افرادی که فشار خون بالا دارند، مصرف کافئین باعث افزایش ناگهانی فشار خون کوتاه مدت ( به مدت سه ساعت) می شود. با این وجود، شواهد موجود ارتباطی را بین مصرف طولانی مدت قهوه و افزایش فشار خون و یا بین مصرف دائمی قهوه و افزایش خطر بیماری های قلبی در افرادی که سابقه ی فشار خون بالا دارند، نشان نمی دهد.
نکته عملی:ه مانطور که مشخص شد قهوه ممکن است فشار خون افراد را افزایش بدهد اما در طولانی مدت تاثیر منفی بر روی فشار خون و نیز بیماری های قلبی ندارد؛ لذا نمی توان افراد را از مصرف این گونه نوشیدنی ها منع کرد، حتی افرادیکه فشار خون بالا دارند. اما در مصرف قهوه نیز همانند هر نوع ماده خوراکی دیگر باید رعایت تعادل انجام شود و در فشار خون بدخیم و یا حاد باید مشورت با متخصص تغذیه صورت گیرد.
در هر صورت شما همیشه مراقب مصرف بالای کافئین باشید.
