شاید شما هم شنیده باشید که استفاده از مایکروفر باعث سرطان‌زا شدن غذاها یا از دست رفتن مواد مغذی موجود در آن‌ها می‌شود. با این حال مایکروفرها به خاطر سرعت و کارایی بالای خود در گرم کردن و پخت غذا تبدیل به یکی از ابزارهای ضروری هر آشپزخانه‌ای شده‌‌اند. امواج مایکرویو که مثل نور نوعی موج الکترومغناطیسی هستند به دلیل سه خاصیت بازتابش توسط فلز، عبور از موادی مثل شیشه، کاغذ، پلاستیک و جذب شدن توسط خوراکی‌ها برای گرم کردن یا پختن غذا ایده‌آل هستند.
در واقع این امواج با ایجاد حرکت در مولکول‌‌های غذا انرژی تولید می کنند که باعث تولید حرارت و پختن یا گرم شدن غذا می‌شود. اما آیا این روش پخت باعث تغییر خواص خوراکی‌ها و از دست رفتن خاصیت و مواد مغذی غذاها می‌شود؟ اگر شما هم در منزل یا محل کار از این ابزار پخت و پز استفاده می‌کنید و می‌خواهید بیشتر درباره تاثیر آن بر روی مواد غذایی بدانید این مطلب از دکتر سلام را از دست ندهید.
آیا استفاده از مایکروفر سرطان‌زا است؟
بگذارید همین جا خیالتان را راحت کنیم: استفاده از امواج مایکروویو برای گرم کردن یا پختن غذا باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان نمی‌شود چرا که این امواج به طور کلی خطرناک نیستند و سطح انرژی پایینی دارند. درست همان طور که قرار گرفتن در معرض نور لامپ (که آن هم نوعی تشعشع الکترومغناطیسی است) باعث بیماری کسی نمی‌شود. تشعشعاتی که معمولا سرطان‌زا دانسته می‌شوند قدرت نفوذ و فرکانس بالایی دارند و باعث تغییر ساختار DNA سلول‌ها و ایجاد سلول‌های سرطانی می‌شوند. اما امواج مایکروویو از این نوع نیستند و با داشتن انرژی و فرکانس پایین‌تر تنها باعث تحرک مولکول‌ها و ایجاد حرارت در غذا می‌شوند اما قادر به تغییر خواص شیمیایی یا DNA غذایی که می‌خورید نیستند.
با این حال این وسیله کاملا هم بی‌خطر نیست. اگر چه مقدار تشعشع منتشر شده از مایکروفرها استانداردهای بخصوصی دارد، اما پژوهشگران توصیه می‌کنند برای قرار گرفتن در معرض تشعشع کمتر بهتر است هنگام روشن بودن تا حد ممکن از مایکروفر فاصله بگیرید. البته استانداردهای ایمنی بکارگرفته شده بسیار سخت‌گیرانه است و میزان تشعشعات مایکروفرها بسیار پایین‌تر از حدی است که بتواند برای شما مشکلی ایجاد کند. البته اگر هنوز هم احساس نگرانی می‌کنید بهتر است بدانید قرار گرفتن در فاصله نیم‌متری از مایکروفر می‌تواند باعث کاهش 100 برابری تشعشعات تابیده‌شده به بدن فرد شود. به عبارت دیگر نیازی نیست صورتتان را به شیشه مایکروفر چسبانده و گرم‌شدن غذایتان را نگاه کنید و بهتر است از آن کمی فاصله بگیرید. در نهایت باید به این نکته اشاره کنیم که مایکروفرها تنها در زمان فعالیت امواج مایکروویو تولید می کنند و به محض اتمام کار یا باز کردن در آن تشعشعات آن‌ها قطع می‌شود.
شیشه در مایکروفر نقش مهمی در کنترل تشعشعات آن دارد و باید هرگونه صدمه‌ای به آن را جدی بگیرید. در صورتی که متوجه هر گونه آسیب در شیشه، گوشه‌ها، لولای در یا ایراد در بسته شدن آن شدید بهتر است دیگر تا زمان تعمیر دستگاه یا خریداری یک مایکروفر جدید از آن استفاده نکنید.
آیا استفاده از مایکروفر باعث از بین رفتن مواد مغذی می‌شود؟
یکی دیگر از ایراداتی که به مایکروفرها گرفته می‌شود، از بین رفتن مواد مغذی در غذاهایی است که با آن‌ها آماده می‌شوند. واقعیت این است که پخت و پز همیشه باعث از دست رفتن مقداری از موارد مغذی می‌شود. البته مواد مغذی موجود در غذاها بسته به روش طبخ و ماده خوراکی می‌تواند متغیر باشد، اما در کل استفاده از مایکروفر برای گرم کردن غذا از بخارپز کردن، آبپز کردن یا قرار دادن آن در فر واقعا بهتر است. برای مثال تحقیقات نشان داده که ویتامین C، که معمولا در هنگام آشپزی از بین می‌رود، در مایکروفر به خوبی حفظ می‌شود. دلیل اصلی این موضوع هم سرعت بالای مایکروفرها در گرم کردن غذا است. به طور کلی روش‌های آشپزی که سرعت بالاتری دارند و در کمترین زمان و با استفاده از کمترین مقدار آب غذا را گرم می‌کنند کمتر باعث از بین رفتن مواد مغذی موجود در غذاها می‌شوند. چرا که وقتی غذاها را داخل آب ریخته و شعله را زیاد می‌کنید، برخی از مواد مغذی موجود در آن‌ها وارد آب شده و هدر می‌رود.
چه ظرف‌هایی برای استفاده در مایکروفر مناسب‌تر هستند؟
بهترین ظروف ممکن برای گرم‌کردن یا پخت غذا با مایکروفر ظرف‌های شیشه‌ای و سرامیکی یا چینی هستند. استفاده از انواع ظروف و نگهدارنده‌های کاغذی تهیه شده با کاغذ سفید هم مشکلی ندارد، اما بکاربردن کاغذهای رنگی و روزنامه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که ممکن است آتش بگیرند.
به طور کلی از ظروف پلاستیکی معمولی در مایکروفر استفاده نکنید چرا که علاوه بر این که ممکن است آب شوند یا آتش بگیرند ممکن است مواد مضر و احتمالا سرطان‌زا را به غذای شما اضافه کنند. البته ظروف پلاستیکی قابل استفاده در مایکروفر هم تولید شده که ترکیبات متفاوتی دارد و البته قیمت آن هم بسیار بیشتر است. ولی به عنوان یک قاعده کلی سعی کنید از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید. در نهایت باید به ظروف فلزی اشاره کنیم که به دلیل بازتابش امواج مایکروویو حرارت کافی را به غذا انتقال نمی‌دهند و باعث می‌شوند غذای شما به خوبی گرم نشود یا خام بماند. همچنین برخی از ظروف فلزی مثل فویل‌های آلومینومی، ظروف یکبار مصرف آلومینیومی و ظروف چینی دورطلا در مایکروفر آتش می‌گیرند.
تهیه و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
هر گونه کپی برداری با ذکر نام و منبع سایت دکتر سلام مجاز می باشد.
در این باره بیشتر بخوانید: ۶ غذایی که به هیچ وجه نباید در مایکروفر گرم کنیم
آیا استفاده از مایکروویو باعث ایجاد سرطان خواهد شد؟
