آرتروز روماتوئید یک عارضه شدید است که معمولا با درد در قسمت پا شروع می شود و به مرور به قسمت های دیگر بدن نیز منتقل و در نهایت باعث کم شدن قدرت دفاعی سیستم دفاعی بدن می شود، در این مقاله علل و درمان روماتیسم مفصلی پا و مچ پا را بررسی می کنیم.
دلیل ابتلا به بیماری روماتیسم پا
علت اصلی ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی هنوز ناشناخته است ولی تئوری‌های زیادی در این رابطه وجود دارد. برخی افراد به دلیل مسائل ژنتیکی به روماتیسم مفصلی مبتلا می‌شوند. البته معمولاً دلایل شیمیایی و محیطی هم باعث فعال شدن این بیماری می‌شوند. در روماتیسم مفصلی سیستم ایمنی بدن علیه خود بدن اقدام می‌کند و به جای حفاظت از مفاصل، بدن موادی را تولید می‌کند که باعث حمله و ایجاد تورم در مفاصل می‌شود.
نشانه های روماتیسم مفصلی
از شایع‌ترین علائم این عارضه می‌توان به درد، ورم و گرفتگی اشاره کرد. برخلاف استئوآرتریت که معمولاً یک مفصل را درگیر می‌کند، علائم آرتروز روماتوئید معمولاً در هر دو پا ظاهر شده و مفاصل یکسانی را در هر پا درگیر می‌کنند.
مچ پا: دشواری در بالا رفتن از سطوح شیب‌دار و راه‌پله‌ها، ازجمله علائم اولیه‌ی درگیر شدن مچ پا می‌باشند. با پیش رفتن بیماری، ایستادن و راه رفتن نیز ممکن است موجب احساس درد شوند.
قسمت عقبی پا (بخش پاشنه): دشواری در راه رفتن بر روی سطوح ناهموار، چمن و خاک، ازجمله علائم اولیه می‌باشند. احساس درد در زیر استخوان نازک نی (استخوان کوچک‌تر ساق پا) و در قسمت بیرونی پا، شایع است. با پیشرفته شدن بیماری، حالت طبیعی پا ممکن است دچار تغییراتی شود چراکه استخوان‌ها از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شوند. همچنین ممکن است بدشکلی‌هایی مانند صافی کف پا ایجاد شوند.
قسمت میانی پا (روی پا): با وجود آرتروز روماتوئید، رباط‌هایی که از بخش میانی پا حمایت می‌کنند تضعیف‌شده و قوس پا از بین می‌رود. با از دست رفتن قوس، معمولاً کف پا دچار اختلالاتی شده و قسمت جلویی پا به سمت بیرون می‌چرخد. با گذشت زمان، ممکن است شکل طبیعی پا دستخوش تغییراتی شود، چراکه ساختارهای حمایت‌کننده از آن، تخریب می‌شوند. همچنین ممکن است یک برآمدگی استخوانی بزرگ بر روی قوس ایجاد شود.
تشخیص بیماری روماتیسم پا
در برخی موارد وجود علائم آرتروز در پا اولین نشانه‌های ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی است. پزشکان در مورد سوابق بیماری، سوابق شغلی و فعالیت‌های تفریحی شما و هر گونه سابقه بیماری یا وجود بیماری در پاها و ساق پا از شما سوالاتی می‌پرسند. علائم بیماری ممکن است در مفاصل مشابه در هر دو پا یا در چند مفصل ظاهر شوند که می‌تواند نشانه ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی باشد.
همچنین ممکن است متخصصین ما از شما بخواهند تا برای بررسی آسیب دیدگی‌های مفاصل پا، به وسیله اشعه ایکس از نواحی مورد نظر عکس برداری کنید.
به کمک آزمایش خون احتمال ابتلا به کم خونی یا آنتی بادی که به آن عامل روماتوئید گفته می‌شود و همراه با روماتیسم مفصلی به وجود می‌آید بررسی می‌شود.
درمان روماتیسم مفصلی پا ومچ پا
1-روش‌های درمانی بدون جراحی
بااینکه هیچ روشی برای درمان قطعی روماتیسم مفصلی وجود ندارد، روش‌های متعددی برای کمک به مدیریت درد، حفظ فعالیت و داشتن یک زندگی شاد وجود دارند. درمان‌های ارتوپدی استفاده‌شده برای روماتیسم مفصلی، به محل درد و شدت آسیب به غضروف بستگی دارند. بسیاری از بیماران، با انجام روش‌های درمانی بدون جراحی مناسب، می‌توانند از میزان علائم عارضه بکاهند.
استراحت:
محدودیت و یا متوقف کردن فعالیت‌های که باعث تشدید درد می‌شوند، اولین قدم برای تسکین درد می‌باشد.
یخ:
قرار دادن یخ به مدت ۲۰ دقیقه بر روی محلی که بیشترین درد را در آن احساس می‌کنید می‌تواند مفید باشد. می‌توانید این کار را ۳ تا ۴ بار در روز انجام دهید. بهترین زمان قرار دادن یخ در محل آسیب، درست پس از انجام یک فعالیت فیزیکی می‌باشد.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی:
داروهای چون ایبوپروفن و ناپروکسن، می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
کفی‌های طبی کفش:
استفاده از کفی‌های طبی می‌تواند راه مناسبی برای کاهش فشار واردشده در اثر برآمدگی‌های استخوانی باشد. هدف اصلی از این کار، کاهش فشار، درد و پینه‌هاست. این روش برای بدشکلی قسمت‌های جلویی و میانی پا کاربرد بیشتری دارد.
بریس های طبی:
استفاده از بریس های طبی در ناحیه‌ی مچ پا می‌تواند یک روش درمانی مناسب برای از بین بردن درد پشت پا می‌باشد. وظیفه‌ی بریس، حمایت از پشت پا و مفاصل آن می‌باشد. در بیماران مبتلا به صافی کف پا و یا گرفتگی‌های شدید آرتروزی، یک بریس پلاستیکی یا چرمی سفارشی موردنیاز است.
تزریق استروئید:
تزریق کورتیزون به مناطق آسیب‌دیده‌ی مفصل می‌تواند در مراحل اولیه‌ی بیماری مفید باشد. استروئید به کاهش التهاب در مفصل کمک می‌کند. تزریق استروئید یک روش درمانی موقتی بوده و معمولاً روند پیشرفت بیماری را متوقف نخواهد کرد.
2-درمان با عمل جراحی
فیوژن یا خشک‌کردن مفاصل:
فیوژن مفاصل آسیب‌دیده، رایج‌ترین نوع عمل جراحی انجام‌شده برای درمان روماتیسم مفصلی (آرتروز روماتوئید) می‌باشد. در این عمل، دو استخوان تشکیل‌دهنده‌ی مفصل به هم جوش داده‌شده و تبدیل به یک استخوان واحد می‌شوند. در طول این عمل، مفاصل حذف‌شده و غضروف اضافی نیز برداشته می‌شود. دو استخوان موردنظر نیز با کمک پیچ و پلاک در کنار یکدیگر نگه‌داشته می‌شوند. این کار از حرکت کردن استخوان‌ها جلوگیری می‌کند. در طول روند بهبودی، بافت استخوانی جدید در بین دو استخوان موردنظر رشد می‌کند.
مچ پا
دو روش رایج برای درمان روماتیسم مفصلی در مفصل مچ پا:
1) خشک‌کردن مفصل مچ پا
2) تعویض کامل مفصل مچ پا: ممکن است عمل تعویض مفصل بری افرادی که از دیگر مفاصل نزدیک به پاشنه‌ی پا زیاد استفاده کرده و یا در پای دیگر خود عمل فیوژن را انجام داده‌اند، مناسب‌تر به نظر برسد. به‌علاوه، افرادی که در یک پا عمل خشک‌کردن مفصل را انجام داده‌اند، می‌توانند از عمل تعویض مفصل سود بیشتری ببرند.
ماساژ درمانی برای بهبود درد روماتیسم پا
موسسه آرتروز گزارش داده که استفاده از ماساژ درمانی منظم به بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد و چوب شدگی ناشی از روماتیسم پا کمک می‌کند. به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا به شما آموزش دهد که چگونه خود را ماساژ دهید یا برنامه منظمی برای مراجعه به یک ماساژور برای خودتان تنظیم کنید.
طب سوزنی برای کاهش درد روماتیسم پا
طب سوزنی یک روش درمانی قدیمی چینی است که با استفاده از فرو کردن سوزن‌هایی در نقاط خاصی از بدن انجام می‌شود. ظاهراً با این کار انرژی به بدن شما بازگشته و تعادل در بدن شما ایجاد می‌شود. به کمک طب سوزنی می‌توان دردهای ناشی از روماتیسم پا را کاهش داد. اگر شما می‌خواهید در محل دیگری از این روش استفاده کنید از تبحر و مهارت کسی که این روش را برای شما استفاده می‌کند مطمئن شوید
هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
مطالب مرتبط :
چگونه میتوانیم روماتیسم را درمان کنیم
بررسی مفید ترین و مضر ترین مواد غذایی برای مبتلایان به روماتیسم
