روش های مختلف درمان قوز قرنیه | اشعه ماورابنفش

پرسش: برای عمل قوز قرنیه بجز رینگ و پیوند یه روش دیگر هم هست که با اشعه ی ماورای بنفش انجام میشه. توضیح بدین لطفا. آیا واقعا دید چشم بعد از عمل خوب میشه؟

 

 

پاسخ: ابتدا شما را با قوز قرنیه و روش های مختلف درمان این بیماری آشنا می کنیم. قوز قرنيه یا کراتوکونوس، واژه ی لاتین (انگلیسی) آن Keratoconus می باشد. قوز قرینه یک پدیده غیر التهابی است که هر دو چشم را درگیر می کند در این بیماری قرنيه نازك شده و حالت مخروطي پيدا مي كند. نازك شدن و تغيير حالت قرنيه از كروي به مخروطي منجر به ايجاد نزديك بيني – آستيگماتيسم  نامنظم و در نتيجه كاهش ديد مي شود. 

این بیماری معمولا در دوره ی بلوغ ظهور پیدا کرده و تا دهه ی سوم و چهارم پیشرفت می کند و پس از آن متوقف می شود. اين بيماري ابتدا در يك چشم شروع مي شود ولي معمولا بعد از مدتي چشم ديگر هم گرفتار مي شود هر چند شدت آن در يك چشم با چشم ديگر متفاوت است. سابقه خانوادگی بین 6 تا 10 درصد مبتلایان وجود دارد.

علت قوز قرنیه هنوز شناخته شده نیست . این بیماری ارثی نیست. بعضی از پزشکان علت قوز قرنیه را مالیدن محکم چشم می دانند ولی باید بگوییم این دلیل اصلی محسوب نمی شود اما تاثیراتی می تواند بگذارد. به همین دلیل پزشکان به بیماران مبتلا به قوز قرنیه توصیه می کنند از مالیدن چم خودداری کنند و مجله پزشکی دکتر سلام نیز این مسئله را تایید می کند.

اين بيماري به علت نزديك بيني و آستيگماتيسم كه ايجاد مي كند باعث كاهش ديد مي شود در نتيجه فرد مبتلا به علت كاهش ديد به چشم پزشك مراجعه مي كند و در مراحل اوليه ديد با عينك بهتر مي شود اما به علت آستيگماتيسم نامنظم ديد كامل (10/10) نمي شود. در اين موارد انجام توپوگرافي تشخيص را قطعي مي كند.

درمان قوز قرنیه و روش های درمان:

حال به روش های مختلف درمان قوز قرنیه با کراتوکونوس می پردازیم. برای درمان قوز قرنیه 5 روش وجود دارد روش اول استفاده از عینک است که بدلیل اینکه بيماري ماهيت پيشرونده دارد در نتيجه نمره عينك تجويز شده تغيير خواهد كرد. بعد از روش اول با پيشرفت بيماري و افزايش نزديك بيني و آستيگماتيسم نامنظم مرحله اي فرا مي رسد كه ديگر با عينك نمي توان ديد را اصلاح كرد و براي اصلاح ديد بايد از لنزهاي تماسي سخت (Hard Contact Lens) استفاده كرد. روش سوم برای درمان قوز قرنیه، استفاده از حلقه هاي داخل قرنيه مي باشد كه اين نوع از درمان در بعضي از قوزهاي خفيف تا متوسط كه كنتاكت لنز را نمي توانند تحمل كنند، كاربرد دارد. اين حلقه ها با كاهش ميزان آستيگماتيسم نامنظم به بهبود بينايي كمك مي كنند. اما بايد دانست كه ميزان موفقيت در حلقه هاي داخل قرنيه بسيار متغير و از فردي به فرد ديگر متفاوت خواهد بود و در صورت عدم موفقيت درماني، نهايتا بيمار نياز به پيوند قرنيه خواهد داشت. نتايج عمل در بيماران كراتوكونوس (قوز قرنيه) متفاوت است. در اين بيماران قرار دادن رينگ به طور متوسط باعث بهبود دو خط ديد در نيمي از  بيماران مي گردد اگر چه ممكن است بعضي بيماران بهبودي چشمگيرتري داشته باشند. در واقع در بيماران قوز قرنيه اين عمل باعث مي شود بيماري كه قبل از عمل با عينك ديد خوبي نداشته است پس از قرار دادن رينگ به دليل كاهش نامنظمي هاي قرنيه با عينك جديد ديد بهتري نسبت به قبل از عمل داشته  باشد. در هر بيمار نيز قابل انجام نيست .  يكي از درمان هاي جديد كه در چند سال اخير مطرح شده پيوند متقاطع بين رشته هاي كلاژن قرنيه (Collagen Cross-Linking یا CXL) با استفاده از اشعه ماورابنفش و داروي ريبوفلاوين است. در اين روش پس از برداشتن لايه سلول هاي سطحي (اپيتليوم)  قرنیه، به مدت سی دقیقه (هر 3 دقیقه یک بار) قطره ريبوفلاوين1/. درصد در چشم ريخته ميشود و سپس طی مدت سي دقيقه بعدی در چالیکه هر 5 دقیقه یک بار قطره مذکور در چشم چکانده می شود، اشعه اولتراويوله (ماوراء بنفش) به قرنيه تابانده مي شود . اين كار باعث افزايش پيوندهاي متقاطع بين رشته هاي كلاژن قرنيه  (مطابق شكل زير) و در نتيجه افزايش استحكام قرنيه ميشود.در بررسي هاي سه تا پنج ساله ديده شده كه پيشرفت بيماري  تقريبا در 100% موارد متوقف شده ودر نيمي از موارد قرنيه اندكي مسطح تر شده ويا بيماري كمي (حدود 2.87 ديوپتر) بهبود يافته است. و بينائي اصلاح شده  1.4 خط بهتر شده است. این روش باعث می شود پیوند قرنیه نیاز نباشد و یا به تاخیر بیفتد.

در این روش که در حال حاضر جدیدترین روش درمان قوز قرنیه است،  بر خلاف سایر روش های درمانی؛  در اکثر موارد نه تنها  از پیشرفت بیماری جلوگیری می شود؛بلکه بینایی فرد با و بدون عینک بهبود یافته و میزان آستیگماتیسم، کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت. بهترین داوطلبان این روش عبارتند از: بیمارانی که به تازگی برای آنها تشخیص کراتوکونوس داده شده ، افراد جوان و میانسالی که بیماری آنها پیشرونده است و همچنین کسانیکه لنز تماسی روی چشمشان خوب فیت نمی شود. تاکنون تعداد قابل توجهی از بیماران توسط اینجانب در کلنیک چشم پزشکی ونک و بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نگاه تحت این عمل موفقیت آمیز جالب و جدید قرار گرفته اند.  جدید ترین روش درمانی قوز قرنیه و نزدیک بینی کرافلکسkeraflex است که مکانیزمی شبیه تاثیر رینگ دارد که در اروپا در دست تحقیق است. در این روش نیازی به برش یا برداشت بافت از قرنیه نیست و با استفاده از یک پالس میکرو ویو با انرژی کم که کمتر از یک ثانیه طول می کشد، قرنیه تغییر شکل داده می شود. با استفاده از شیلد دی-الکتریک ساطع کننده میکر-ویو که در تماس با سطح قرنیه قرار میگیرد، انرژی به قرنیه تابانده می شود. از طریق جفتگری خازنی (capacitive coupling) درجه حرارت منطقه انتخاب شده ای از بستر (استرومای) قرنیه تا 65 درجه سلسیوس بالا رفته و باعث چروک لایه های کلاژن به شکل دونات در ناحیه 150 میکرونی سطح بستر قرنیه می شود.با استفاده ار روش خاصی لایه های سطحی تر قرنیه خنک شده و از اثر حرارتی میکرو-ویو مصون می مانند. تغییر شکل ایجاد شده با کرافلکس باعت مسطح شدن سطح قرنیه (بدون کاهش بیومکانیک قرنیه) و در نتیجه بهبود قوز قرنیه و اصلاح نزدیک بینی می شود. برای افزایش ثبات قرنیه با کرافلکس در این منطقه نیز کراس لینکینگ انجام می شود.نتایج اولیه تشویق کننده بوده و امید می رود که بتوان درصد قابل توجهی از بیماران را که ممکن است نیاز به پیوند قرنیه پیدا کنند، با این روش درمان شوند. در این روش همچنین علاوه بر بهتر شدن بینایی، تحمل لنز تماسی راحت تر شده و با عینک بینایی بهتر می شود.

زمانی که هیچ یک از این موارد جوابگو نباشد باید پیوند قرنیه انجام داد. این بیماری باعث کوری نمی شود و لازم به ذکر است عمل پیوند قرنیه بی خطر و موفقیت آمیز است.

تیم مجله پزشکی دکتر سلام امیدوار است کامل ترین مقاله در رابطه با قوز قرنیه در اختیار شما قرار داده باشد.