کلسترول چیست؟
کلسترول نوعی چربی است مومی شکل که برای تشکیل غشاء سلولی، هورمون‌های خاص و ویتامین D ضروری است. کلسترول در آب حل نمی‌شود بنابراین نمی‌تواند به تنهایی از طریق خون شما در بدن حرکت کند به همین دلیل است که برای کمک به انتقال کلسترول در بدن، کبد شما دست به تولید لیپوپروتئین می زند. لیپوپروتئین‌ها ذراتی از چربی و پروتئین هستند که کلسترول و تری گلیسیرید (نوع دیگری از چربی) را از طریق جریان خون حمل می‌کنند. دو اشکال عمده از لیپوپروتئین وجود دارد، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).
حالا اگر خون شما حاوی مقدار زیادی کلسترول LDL (کلسترول همراه با لیپوپروتئین با چگالی کم) باشد، می‌توان گفت که کلسترول خون شما بالاست. اگر این کلسترول بالا درمان نشود می‌تواند خطراتی از جمله حمله قلبی و سکته مغزی را در پی داشته باشد. به همین دلیل است کسانی که در معرض بیماری‌ها و سن بالا هستند باید کلسترول خون خود را چک کنند تا دچار مشکل شود.
کلسترول LDL یا “کلسترول بد”
لیپوپروتئین با چگالی کم را (LDL) اغلب به نام “کلسترول بد می‌شناسند. آن‌ها کلسترول را به شریان‌ها حمل می‌کند. حالا اگر میزان کلسترول بد شما بالا باشد باعث تجمع در دیواره شریان‌ها می‌شود. این تجمع را به عنوان پلاکت کلسترول می‌شناسند. آیت تجمع پلاکت‌ها اگر زیاد شود می‌تواند شریان‌های شما را مسدود کند و سرانجام ممکن است به لخته شدن خون کمک کند. همین لخته خون می‌تواند منجر به سکته مغزی و یا قلبی شود.
کلسترول HDL یا “کلسترول خوب”
زمانی که چگالی لیپوپروتئین بالا باشد (HDL) به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود، این کمک می‌کند کلسترول LDL بد را به کبد شما منتقل کند تا از بدن خارج کند. همین کار کمک می‌کند تا از تجمع کلسترول در شریان‌های جلوگیری شود. هنگامی که سطح کلسترول HDL سالم دارید همین امر کافی است تا خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی را از خود دور کنید.
تری گلیسیرید، نوع دیگری از چربی است
تری گلیسیرید نوع دیگری از چربی است که با کلسترول‌ها فرق می‌کنند. در حالی که بدن شما از کلسترول برای ساخت سلول استفاده می‌کند. و برخی از هورمون‌های خاصی، از تری گلیسیرید به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند. هنگامی که شما کالری بیشتری نسبت به نیاز خود دریافت می‌کنید این کالری‌های اضافه به تری گلیسیرید تبدیل می‌شوند. همچنین از لیپوپروتئین‌ها برای گردش‌تری گلیسیرید از طریق جریان خون استفاده می‌کند.
اگر به طور منظم مصرف کالری شما بالا باشد سطوح تری گلیسیرید شما نیز می‌تواند بالا برود و همان‌طور که گفتیم این اتفاق ممکن است باعث مشکلات در سلامتی شما از جمله بیماری قلبی و مغزی شود.
پزشک می‌تواند با استفاده از یک آزمایش خون ساده از سطح‌تری گلیسیرید و سطح کلسترول شما آگاهی پیدا کند.
سطح کلسترول خود را بررسی کنید
انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که اگر سن شما بالای 20 سال است هر 4 تا 6 سال یکبار سطح کلسترول خون خود را برسی کنید. همچنین اگر سابقه کلسترول بالا و یا بیماری قلبی در شما و یا خانواده‌تان وجود دارد باید حتماً این آزمایشات را بیشتر انجام دهید و یا هر ساله یک بار چکاپ کنید.
دستورالعمل‌های برای سطوح طبیعی کلسترول
بدن شما به مقدار کافی کلسترول خوب از جمله LDL. نیاز دارد اما اگر سطح LDL شما خیلی بالا باشد می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را افزایش دهد. در سال 2013، کالج آمریکایی قلب شناسان (ACC) و انجمن قلب آمریکا (AHA) دستورالعمل جدیدی را برای درمان کلسترول بالا ارائه داد. قبل از این تغییر، پزشکان کلسترول را بر اساس اعداد در نمودار سطح کلسترول مدیریت می‌کردند. اما امروزه پزشک شما باید پزشک شما کل کلسترول، کلسترول HDL و کلسترول LDL را اندازه گیری کند و طبق دستور العمل جدید علاوه بر سطح کلسترول شما باید موارد دیگری نیز مانند وضعیت قلبی، دیابت شما را برسی کند.
علائم کلسترول بالا
اغلب موارد، کلسترول بالا یک بیماری”خاموش” شناخته می‌شود و به طور معمول نشانه خاصی ندارد. بسیاری از مردم نیز تا زمانی که دچار مشکل و بیماری قلبی و مغزی نشده‌اند حتی نمی‌دانند که دارای کلسترول بالا هستند. به همین دلیل است که غربالگری برای کشف کلسترول بالا در مردم بسیار مهم است.
دلایل کلسترول بالا
خوردن غذاهای که دارای کلسترول بالایی، چربی اشباح شده و ترانس‌های چرب هستند و همچنین شیوه زندگی مانند کم تحرکی و کشیدن سیگار می‌تواند به این مشکل دامن بزند. ژنتیک شما نیز می‌تواند در این جریان دخیل باشد و می‌تواند شانس شما برای داشتن کلسترول بالا را تحت تأثیر قرار دهد. ژن‌ها معمولاً از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند، پس اگر والدین شما به این بیماری دچار هستند امکان بیشتر دارد که شما نیز در معرض این خطر قرار بگیرید.
سایر شرایط مختلف، مانند دیابت و کم کاری تیروئید نیز ممکن است خطر ابتلا به کلسترول بالا و عوارض مرتبط با آن را افزایش دهد.
عوامل خطر برای کلسترول بالا
عوامل زیر ممکن است خطرات کلسترول بالا را افزایش دهد:
کسانی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند
داشتن یک رژیم غذایی نامناسب
عدم تحرک و ورزش نکردن
مصرف محصولات تنباکو و سیگار
کسانی که سابقه خانوادگی کلسترول بالا دارند
کسانی که دیابت، بیماری کلیوی و یا کم کاری تیروئید دارند
عوارض کلسترول بالا
کلسترول بالا اگر درمان نشود می‌تواند بسیار خطرناک باشد و به مشکلات زیر منجر شود:
سکته مغزی
حمله قلبی
آنژین (درد قفسه سینه)
فشار خون بالا
بیماری عروقی
بیماری مزمن کلیوی
