آیا لازم است فرزندمان را به مهدکودک بفرستیم ؟این امر چه ضرورتی دارد؟
البته 342 مهدکودکی که در استان فعال هستند نمی‌توانند پاسخگوی 100 هزار کودکی باشند که در سن مهدکودک یعنی 3 تا 6 سال قرار دارند اما امتناع از فرستادن بچه‌ها به مهدکودک مانع از راه‌اندازی مهدکودک‌های جدید می‌شود.
به علاوه بر طبق اصل 44 قانون اساسی گذراندن مقطع پیش‌دبستانی و مهدکودک اجباری نیست بنابراین دولت هزینه‌ای را بابت آموزش این مقاطع پرداخت نمی‌کند و این قسمت به بخش خصوصی واگذار شده است. بنابراین بهزیستی نمی‌تواند در این بخش دخالتی داشته باشد و با هزینه خود اقدام به تأسیس مهدهای جدید کند.
ضرورت ورود کودک به مهدکودک و پیش‌دبستانی
«زهره بختیاری»، کارشناس مسئول مهدکودک‌های سازمان بهزیستی استان معتقد است: رشد ابعاد مختلفی چون جسمی، شناختی، عاطفی‌روانی و اجتماعی دارد و محیط‌هایی مانند مهدکودک باعث رشد اجتماعی کودک می‌شود اما خانواده‌ها بیشتر بر بعد شناختی فرزند تأکید دارند و از جنبه‌های دیگر غافل می‌شوند در حالی‌که با توجه به کوچک‌شدن بعد خانوار و محدودشدن خانواده‌ها به یک یا حداکثر دو فرزند آن هم با فاصله سنی زیاد رشد اجتماعی کودک بودن در محیط‌هایی مانند مهدکودک را می‌طلبد.
«معصومه تمسکی»، رئیس کانون مهدهای کودک سازمان بهزیستی استان نیز می‌گوید: مقطع آمادگی (پیش‌دبستانی) دوره سروری و سالاری کودکان است و گذراندن این دوره حس خوبی به آنها می‌دهد. ضمن اینکه سازمان بهزیستی با آموزش‌های مناسب از جمله آموزش مهارت‌های مختلف این کودکان را برای ورود به دبستان آماده می‌کند. کودک در این سن نیازی به یادگرفتن اعداد ندارد. او نیاز به آموختن اعتماد به نفس، مسئولیت پذیری، استقلال و قدرت حل مسأله دارد که در مراکز سازمان بهزیستی روی این موارد کار می‌شود.
با این وجود دکتر «رسول کردنوقابی»، بازرس سابق سازمان نظام روان‌شناسی استان قبلا اعلام کرده بود مهدکودک‌های استان مشکلات زیادی دارند که گاه از چشم سازمان بهزیستی پنهان می‌ماند و همین باعث می‌شود مهدکودک بیشتر از اینکه به رشد اجتماعی کودکان کمک کند خود ضربه روانی بزرگی می‌شود که قابل جبران نیست.
کردنوقابی بر نظارت بیشتر بر نحوه عملکرد مهدکودک‌ها تأکید کرده و حتی معتقد بود ستاره‌دارکردن مهدکودک‌ها می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک زیادی بکند. امری که تاکنون محقق نشده است.
پرخاشگری کودکان مهدکودک
با وجود تأکید فراوان مسئولان سازمان بهزیستی بر ضرورت ورود کودکان به مهدکودک و تأثیرات مثبت آن بر رشد اجتماعی کودک، «فرزانه مرادی‌امین» روان‌شناس همدانی در پژوهشی که انجام داده متوجه شده پرخاشگری کودکانی که به مهدکودک می‌روند بیشتر از کودکانی است که زندگی در مهدکودک را تجربه نکرده‌اند.
براساس یافته‌های این پژوهش، نتایج به دست آمده براساس آزمون تی، برای مقایسه پرخاشگری بین پسران و دخترانی که به مهد می‌روند و پسران و دخترانی که به مهد نمی‌روند تفاوت معناداری مشخص شد. بر طبق این پژوهش حتی بین میزان پرخاشگری پسران و دختران مهد رفته و پسران و دختران مهد نرفته تفاوت معنادار آماری وجود دارد.
پرخاشگری سال‌های اولیه کودکی
این روان‌شناس می‌گوید: پرخاشگری در سال‌های اولیه زندگی باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری در قلمرو فردی و بین‌فردی زندگی کودک پرخاشگر از جمله خود پنداره ضعیف، طرد از سوی همسالان، عملکرد تحصیلی ضعیف و بسیاری مشکلات دیگر می‌شود. مطالعات همچنین بیانگر تداوم اشکال مختلف پرخاشگری در طول زمان و اثرگذاری بر جنبه‌های مختلف فردی و اجتماعی فرد در آینده است.
مرادی‌امین تأکید می‌کند: دوران پیش‌دبستانی سال‌های مناسبی برای تشخیص مشکلات کودکان، مداخله بهنگام و پیشگیری از مشکلات عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آینده آنهاست. مداخله بهنگام و تغییر رفتارهای ناسازگار کودک در این دوره حساس، موجب افزایش مهارت‌های اجتماعی و محبوبیت نزد همسالان و بزرگسالان شده و کودک را برای پذیرش مسئولیت‌های دوران تحصیل آماده می‌کند. یکی از شایع‌ترین مشکلات کودکان که باعث مراجعه به روان‌شناس می‌شود، پرخاشگری است. شناخت این مشکل نزد کودکان خردسال و مداخله به‌موقع می‌تواند از ادامه این رفتار پیشگیری کند.
این روان‌شناس معتقد است: نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند والدین، معلمان، مسئولان و سایر دست‌اندرکاران را یاری دهد تا برای کاهش پرخاشگری کودکان گامی در جهت ساختن آینده‌ای بهتر برای آنها بردارند.
لزوم نظارت بیشتر بر مهدکودک‌ها
با توجه به مطالبی که گفته شد لزوم نظارت بیشتر بر فعالیت مهدکودک‌ها و همچنین بررسی جدی‌تر صلاحیت مربیان این مراکز ضروری به نظر می‌رسد.
کارشناس مسئول مهدکودک‌های سازمان بهزیستی استان می‌گوید: من نمی‌گویم نظارت ما جامع و کامل است اما وظیفه نظارتی خود را انجام می‌دهیم. برای مثال در انتخاب مربیان، مهدها موظف به استخدام مربی با تحصیلات حداقل لیسانس هستند اما خیلی از مربیان قدیمی با تحصیلات دیپلم به کار خود ادامه می‌دهند اما موظف به گذراندن دوره‌های تکمیلی هستند. مدیران مهدها موظف هستند مربیان انتخابی خود را برای گذراندن دوره‌های تخصصی به مراکز آموزشی معتبر معرفی کنند. درباره تعیین صلاحیت اخلاقی هم سال‌های قبل مجبور بودیم از اماکن تأییدیه بگیریم که در سال‌های اخیر این قانون لغو شده است اما اگر مورد مهمی پیش بیاید حراست سازمان بهزیستی آن را پیگیری می‌کند و مدیر باید پاسخگو باشد.
و در پایان استفاده از مربیانی که دارای مدرک تحصیلی در رشته روان‌شناسی و زیرشاخه‌های آن هستند هم می‌تواند از بار مشکلات کم کند.
فاطمه کاظمی، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
