تقریبا می توان از بروز انواع خودکشی ها در افراد مختلف جلوگیری کرد و این امر قابل درمان و پیشگیری است!
بحران خودکشی اغلب بدلیل یک تجربه آسیب‌زا و یا مجموعه‌ای از تجارب که احساس ارزشمندی شخص را پایمال می‌کنند، ایجاد می‌شود. این تجارب شامل یک فقدان اساسی، ناکامی در رسیدن به اهداف و یا مشکلات شخصی دراز مدت است. زمانی که نظام مقابله‌ای شخص قادر به رویارویی با تجارب منفی زندگی نباشد، افسردگی و یأس ناشی از آن می‌تواند شخص را نسبت به افکار خودکشی، آسیب‌پذیر کند، بنابراین با توجه به آمار بالای خودکشی و روند فزاینده آن در جهان، سازمان بهداشت جهانی و انجمن بین‌المللی پیشگیری از خودکشی، 10 سپتامبر را به عنوان روز جهانی پیشگیری از خودکشی نامگذاری کرده است.
دکتر سید مظفر روحانی در همین راستا در گفت‌وگو با خبرنگار «اجتماعی» ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه شایع ترین علت خودکشی اختلافات زناشویی و ارتباطات بین فردی است، گفت: افسردگی، بیماری به اثبات رسیده جهانی است که درصد بالایی از خودکشی ها را به خود اختصاص می‌دهد، به صورتی که 50 درصد از مبتلایان به افسردگی اقدام به خودکشی می‌کنند که 10 درصد از آنها جان خود را از دست می‌دهند.
این عضو انجمن حمایت از بیماران اسکیزوفرنی، اضافه کرد: 50 درصد از بیماران سایکوتیک و اسکیزوفرنی پس از مبتلایان به افسردگی، در طول عمر خود اقدام به خودکشی می کنند که 15 درصد از آنها با این اقدام از بین می روند.
افزایش آمار خودکشی در میان مردان در دنیا به دلیل مسائل اقتصادی و مالی
وی با اشاره به اینکه مسائل اقتصادی و مالی منجر به افزایش آمار خودکشی در میان مردان کشورهای جهان شده است، تصریح کرد: طبق تحقیقات انجام شده، زنان دو برابر مردان اقدام به خودکشی می کنند اما مردان دو برابر زنان با خودکشی از بین می روند، بنابراین در هر دو گروه زن و مرد پیش از اقدام به خودکشی علایم و پیش درآمدهایی وجود دارد که می توان با دقت به آن ها باعث پیشگیری شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش، خاطرنشان کرد: از هر 10 نفر که اقدام به خودکشی می کنند، 8 نفر از آنها با روش‌هایی آن را متوجه خانواده و اطرافیان خود می‌کنند اما آنها با غفلت از رفتار و صحبت‌های شخص آن را جدی نمی‌انگارند.
روحانی افزود: اهدای وسایل، اموال و یا حتی لباس‌ها، صحبت‌هایی در خصوص پایان دادن زندگی، گوشه گیر شدن و یا مهربان تر شدن فرد، طلب عفو، بخشش و جلب رضایت دیگران، حوادث ناگوار اخیر مانند مرگ همسر یا فرزند، سابقه اقدام به خودکشی و بروز رفتارهای تکانشی ازجمله رفتارهایی است که می تواند به عنوان پیش درآمد اقدام به خودکشی محسوب شود.
شنونده خوب بودن موثرترین آرام‌بخش برای افراد در معرض اقدام به خودکشی
این روان پزشک تاکید کرد: نصیحت کردن و بازگویی تجارب شخصی برای افراد بحران زده نمی تواند فایده‌ای داشته باشد بلکه شنونده خوب بودن برای آنها باعث ایجاد همدلی می شود تا بتوانند بحران درونی خود را بازگو کنند و احساس تنهایی و ضعف نکنند. همچنین باید توجه داشت که صحبت فرد از اقدام به خودکشی می‌تواند بسیار جدی باشد. فرد باید توسط پزشک و مشاور دیده شود و در صورت نیاز در اورژانس بستری شود و یا توسط خانواده در 24 ساعت تحت نگهداری ویژه قرار گیرد.
علت خودکشی اغلب تک عاملی نیست
دکتر مهدی حسن زاده، روان پزشک نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در سال 2003، 10 سپتامبر از سوی انجمن پیشگیری از خودکشی به عنوان روز جهانی پیشگیری از خودکشی معرفی شد، گفت: این روز با هدف اطلاع رسانی به نهادها و دولت ها از پیشگیری اقدام به خودکشی در کشورها معرفی شد که کمک رسانی و ایجاد انسانها شعار امسال این سازمان به مناسبت این روز است.
این روان پزشک اضافه کرد: سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که سالانه یک ملیون قربانی حاصل از خودکشی در جهان وجود دارد که البته تعداد افرادی که پس از اقدام نجات می یابند، 10 تا 40 ملیون نفر در سال اعلام شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر اقدام به خودکشی در ایران که توسط مسئولان اعلام شده 6 به 100 هزار نفر است، تصریح کرد: این تعداد آمار کامل نیست چراکه متخصصان معتقد هستند که این آمار کم شماری می شود و اغلب علت مرگ به صورت خودکشی اعلام نمی شود بلکه خودسوزی به صورت مرگ حاصل از سوختگی و غرق عمدی به صورت مرگ حاصل از غرق شدن اعلام می شود.
این فلوشیپ پیشگیری از خودکشی خاطرنشان کرد: اصطلاح رفتار خودکشی به معنای فکر، برنامه ریزی، نقشه و اقدام است که در اغلب موارد منجر به مرگ می شود. در سالهای اخیر عبارتهای خودکشی موفق و ناموفق استفاده شده است که به دلیل آنکه خودکشی موفقیت آمیز نیست این اصطلاح حذف شد.
حسن زاده با تاکید بر اینکه خودکشی با قرص شایع ترین علت اقدام به مرگ در جهان است، افزود: اولین علت مرگ در جهان خودکشی توسط حلق آویز کردن است البته این علت در مناطق و کشورهای مختلف جهان متفاوت است. خودسوزی شایع ترین علت مرگ در زنان ایرانی است.
وی با اشاره به اینکه علت خودکشی اغلب تک عاملی نیست، تصریح کرد: عوامل پزشکی، روان پزشکی، عوامل ژنتیکی، علل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از جمله عواملی است که در بروز عمل خودکشی نقش دارد، بنابراین لازم است تا علت را از همه جنبه‌ها بشناسیم و باعث پیشگیری آن شویم.
90 درصد خودکشی‌ها قابل پیشگیری است
این روان پزشک یادآور شد: متاسفانه باورهای اشتباهی در ارتباط با خودکشی در جامعه وجود دارد از جمله آنکه می گویند کسی که حرف خودکشی می زند به این معنا نیست که قصد این کار را دارد، خودکشی نشانه ضعف فردی و ضعف ایمان است و یا اگر فرد دست به خودکشی زد دیگر آن را تکرار نمی کند. این باورهای اشتباه مانع از پیشگیری واقعی از خودکشی در جامعه می شود و باید توجه داشت که 90 درصد از خودکشی‌ها قابل پیشگیری است.
حسن زاده در پایان با تاکید بر اینکه رسانه‌ها می‌توانند در پیشگیری یا رواج خودکشی در جامعه مانند شمشیر دولبه عمل کنند، گفت: وقت آن رسیده است که در تمامی شهر های ایران و به خصوص کلان شهرها، مراکز پیشگیری از خودکشی راه اندازی شود چراکه با توجه به افزایش جمعیت کشور، جای خالی آن به وفور احساس می شود. همچنین با راه‌اندازی خط بحران که روان شناسان و مددکاران به صورت تلفنی در شبانه روز به ارائه خدمات مورد نیاز بپردازند. انجام چنین اقداماتی می تواند نقش موثری در پیشگیری از اقدام به خودکشی در کشور ایفا کند.
