افزایش بی رویه مصرف برخی داروهای مسکن در کشور که رقم نجومی بیش از دو میلیارد عدد قرص را طی یک سال به خود اختصاص داده، هشداری است که چندان جدی گرفته نمی شود، اما باید اذعان داشت که این آمار و ارقام، زنگ خطر برای بالا رفتن مصرف داروهای آرامبخش است.
دکتر رهبر مژدهی آذر، عضو شورای عالی داروخانه های ایران، مصرف 500 میلیون عدد قرص کدئین و یک و نیم میلیارد عدد قرص استامینوفن در کشور طی سال 85 را مورد اشاره قرار می دهد و می گوید: معلوم نیست این تعداد قرص، درست و منطقی مصرف شده باشد. البته آنچه می توان گفت، این است که مصرف این قبیل داروها به واسطه تسکین درد صورت می گیرد.
وی همچنین از مصرف 9 میلیون عدد کپسول آموکسی سیلین در کشور، طی سال گذشته خبر می دهد و می افزاید: مصرف بدون نسخه این قبیل داروها از سوی مردم، به دلیل عدم آگاهی از عوارض این قرص ها است. زیرا، آن طور که باید و شاید نتوانسته ایم به وظیفه اطلاع رسانی خود از عوارض بی رویه داروها، عمل کنیم.
قرصهای خوراکی پیشگیری از بارداری ترکیبی که به صورت خاص به آن قرص گفته می شود، یکی از عمومی ترین روشهای پیشگیری از بارداری است. اما تصمیم به استفاده از قرص باید با مشاوره با یک کارشناس بهداشتی گرفته شود. قرصهای پیشگیری از بارداری برای بسیاری زنان ایمن است، حتی بسیار کم خطر تر از به دنیا آوردن کودک، اما در عین حال برخی خطرات را نیز به همراه دارد. قرصهای کم هورمون فعلی خطرات کمتری نسبت به انواع ابتدایی تر دارند، ولی زنان بالای 35 سال سیگاری و زنانی که وضعیت های پزشکی خاص مثل سابقه ایجاد لخته خونی یا سرطان رحم یا سرطان لایه داخلی رحم دارند، ممکن است توصیه به عدم دریافت این قرصها شوند. قرص ممکن است با بیماری قلبی عروقی شامل فشار خون بالا و انسداد رگها مربوط باشد.
یک متخصص قلب و عروق در خصوص عوارض دارویی، می گوید: مصرف برخی داروها که ریتم قلب را دچار اختلال می کند، ادرارآورها که می تواند باعث کاهش پتاسیم خون شود، آدرنالین یا هر دارویی که فشار خون را در یک بیمار قلبی افزایش دهد، از عوامل افزایش دهنده خطر ایست قلبی هستند. همچنین؛ داروهایی که برای درمان سرماخوردگی استفاده می شود ، قرص ها و اسپری ها که جهت رفع گرفتگی بینی، استفاده می شود را، می توان به عنوان دیگر علل بروز ایست قلبی نام برد.
به گزارش مهر، برخی افراد با استفاده از داروهای کاهش وزن به امید رسیدن به وزن دلخواه هستند در صورتی که بررسی ها نشان می دهد، این داروها در بسیاری موارد منجر به مشکلات روحی و افسردگی در افراد می شود.
بر اساس نتایج همین بررسی ها؛ داروهای لاغری باعث ابتلا به بیماری افسردگی شده و یا این بیماری را تشدید می کند و در برخی موارد حتی فرد اقدام به خودکشی می کند. با توجه به اینکه چاقی یکی از معضلات قرن حاضر است و بسیاری افراد با آن رو به رو هستند و به بهانه های مختلف از رژیم غذایی و ورزش خودداری کرده و یا برنامه مناسبی را تحت نظر پزشک شروع نمی کنند بلکه برای مدت کوتاهی از رژیم های سخت پیروی می کنند و پس از مدتی خسته شده و دوباره بیشتر می خورند به همین دلیل به داروهای لاغری رو می آورند. تبلیغات این گونه داروها نیز به طور گسترده ای افزایش یافته است و بسیاری افراد به دنبال امتحان این شیوه می روند.
همچنین، در تبلیغات دیده می شود که قرصهای با دوز بالاتر از 20 میلی گرم توانایی کاهش وزن افراد را تا بیش از 10 کیلو دارد اما مسئله اینجاست که این گونه داروها تاثیرات منفی بیشتری بر وضعیت روحی افراد و ابتلا یا بروز افسردگی در آنها دارند. در عین حال با توجه به اینکه بسیاری از افراد چاق خود تا حدودی به علت عدم رضایت از وضعیت خود یا مسائل دیگر آمادگی برای افسردگی دارند مصرف بدون نظر پزشک این عارضه را تشدید می کند.
دکتر رهبر مژدهی آذر، عضو شورای عالی داروخانه های ایران نیز، در خصوص دلایل افزایش مصرف قرص “استامینوفن” در کشور، چنین می گوید: در ابتدا باید مشخص شود که آمار بالای مصرف داروهای ضد درد در کشور، با کدام کشورها مقایسه می شود.
وی با اعلام اینکه مصرف داروهای ضد درد در هر کشوری، امری بدیهی است، می افزاید: در مبحث مصرف داروهای ضد درد، نباید یک بعدی به موضوع نگاه کرد، بلکه باید به دنبال علت مصرف بالای این نوع داروها بود.
این عضو شورای عالی داروخانه های ایران، در عین حال فروش قرص “استامینوفن” در کشور را طی سال گذشته بر اساس آمار سازمان تامین اجتماعی، 24 میلیارد تومان اعلام می کند و می گوید: مصرف قرص های ضد درد برای تسکین درد امری ضروری است که نمی توان مصرف آنها را تعجب آور دانست اما باید در مصرف داروهایی که ترکیباتی از مخدرها را دارند، تامل کرد و علت آن را دانست.
وی، “ترامادول”، “استامینوفن کدئین” و… را، از جمله داروهای مسکن می داند که وابستگی به همراه دارد و این امر بیشتر در افرادی مشاهده می شود که به انواع مخدرها اعتیاد داشته و حالا در صدد جایگزینی آنها هستند.
مطالعات جدید نشان می دهد مصرف زیاد قرص استامینوفن، احتمال افزایش ابتلا به فشار خون را بالا می برد. زنانی که بیش از اندازه، استامینوفن مصرف می کنند، 2 برابر بیشتر نسبت به دیگر زنان در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند. مصرف روزانه 500 میلی گرم استامینوفن، خطر ابتلا به فشار خون بالا را در پیرزنها 93 درصد و در زنان جوان 99 درصد افزایش می دهد. علاوه بر استامینوفن، سایر قرص های مسکن همچون ایبوپروفن و ناپروکسن نیز 78 درصد خطر ابتلا به بیماری فشار خون را افزایش می دهد.
متاسفانه، آنچه مورد توجه مسئولان امر قرار نمی گیرد، آثار زیانبار و مخرب ناشی از قرص های مسکن است که بدون تجویز پزشک، مصرف می شود. هرچند که وزارت بهداشت اعلام کرده فروش بدون نسخه این قبیل قرص ها در داروخانه ها، غیر قانونی است اما آنچه می بینیم، تداوم مصرف بالای این قبیل داروها در کشور است.
