درباره بیماری استئوآرتریت چه میدانید

معمولاً علایم استئوآرتریت به تدریج پیشرفت می کند و با گذشت زمان تشدید می شود. نشانه ها و علایم استئوآرتریت عبارتند از:
•    درد:  مفصل شما ممکن است در حین حرکت یا پس از آن آسیب ببیند.
•    تندرنس (Tenderness)( تندرنس به معنای ایجاد درد در نقطه ای از بدن بدنبال فشار دادن آن نقطه است) : وقتی شما فشار اندکی به مفاصلتان وارد می کنید ممکن است احساس درد داشته باشید.
•    خشکی و سفتی مفاصل : ممکن است زمان صبح هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی تحرک نداشتن، خشکی و سفتی قابل ملاحظه ای در مفاصل خود احساس کنید.
•    نداشتن انعطاف در مفاصل: شما ممکن است نتوانید مفاصل خود را به اندازه دامنه حرکتی آنها، حرکت دهید.
•    احساس ساییدگی : وقتی از مفاصل خود استفاده می کنید ممکن است احساس کنید مفصل یا استخوان هایتان سایش پیدا می کند یا صدای ساییدگی را بشنوید ( صدای قرچ قروچ حین حرکت دادن مفاصل ).
•    خارهای استخوانی ( برجستگی های استخوانی ): این برجستگی های خارج شده از استخوان که مانند توده های سفت احساس می شوند ممکن است در اطراف مفاصلی که آسیب دیده اند تشکیل شوند.

استئوآرتریت زمانی اتفاق می افتد که غضروفی که انتهای استخوان ها را در مفاصل شما پوشش می دهد با گذشت زمان تخریب گردد. غضروف یک بافت محکم و لغزنده است که باعث حرکت تقریباً بدون اصطکاک مفصل میشود. در استئوآرتریت، سطح صاف و نرم غضروف، زبر و خشن می شود. در نهایت، اگر غضروف کاملاً ساییده شود شما ممکن است در زمان حرکت دادن مفاصل احساس سایش استخوان بر روی استخوان دیگر را داشته باشید.

عواملی که باعث افزایش خطر ابتلای شما به استئوآرتریت می شوند شامل موارد زیر هستند:
•    سن بالا : با افزایش سن خطر ابتلاء به استئوآرتریت بیشتر می شود.
•    جنسیت: زنان بیشتر از مردان به استئوآرتریت مبتلا می شوند اما دلیل آن مشخص نیست.
•    بدشکلی ها یا ناهنجاری های استخوانی: برخی از افراد با مفاصل بدشکل و تغییر شکل داده یا غضروف معیوب به دنیا می آیند. این مشکلات مادرزادی احتمال ابتلاء به استئوآرتریت را افزایش میدهند.
•    چاقی: تحمل وزن اضافی باعث وارد شدن فشار زیاد به مفاصل تحمل کننده وزنتان مانند مفصل زانو می شود.
•    مشاغل خاص : اگر شغل شما به گونه ای است که باید کارهایی را انجام دهید که به یکی از مفاصلتان استرس دائمی وارد می کند، ممکن است در نهایت در آن مفصل استئوآرتریت ایجاد شود.
•    سایر بیماری ها : ابتلاء به دیابت، کم کاری تیروئید، نقرس یا بیماری پاژه استخوان( بیماری که در آن فرآیند تخریب و بازسازی استخوان بیشتر از حد طبیعی صورت می گیرد) باعث افزایش خطر ابتلاء به استئوآرتریت میشود.

استئوآرتریت یک بیماری دژنراتیو( تحلیل برنده) است که با گذشت زمان تشدید می شود. درد و خشکی مفصل ممکن است تا حدی تشدید شود که حتی انجام فعالیت های روزمره برای بیمار مشکل باشد. برخی افراد حتی قادر به کار کردن نیز نیستند. اگر درد مفصلی تا این حد شدید باشد پزشکان ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل را پیشنهاد کنند.

شما ممکن است در ابتدا نگرانی ها و مشکلات خود را در زمان ملاقات با پزشک خانوادگی خود مطرح کنید. سپس پزشکتان ممکن است شما را به یک پزشک متخصص بیماری های مفصلی (روماتولوژیست) یا متخصص جراحی ارتوپدی ارجاع دهد.
شما چه اقداماتی می توانید انجام دهید
می توانید لیستی تهیه کنید که شامل موارد زیر باشد:
•    توضیح کامل در مورد علایمی که دارید.
•    اطلاعات در مورد مشکلات پزشکی و بیماری هایی که دارید.
•    اطلاعات در مورد مشکلات پزشکی و بیماری هایی که والدین یا خواهر و برادرهایتان دارند.
•    تمام داروها و مکمل های غذایی که مصرف می کنید.
•    پرسش هایی که تمایل دارید از پزشکتان سوال کنید.
چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید
پزشک شما ممکن است برخی از سؤالات زیر را از شما بپرسد:
•    درد مفصلتان از چه زمانی شروع شده است؟
•    آیا دردتان ادامه دار است یا شروع می شود و بعد از مدتی بهبود می یابد؟
•    آیا فعالیت های خاصی باعث بهبودی یا تشدید دردتان می شود؟
•    آیا تاکنون به این مفصل شما ضربه یا آسیبی وارد شده است؟

اگر درد یا خشکی و سفتی مفصلی دارید که بیش از چند هفته طول کشیده است باید به پزشکتان مراجعه کنید.

در طول معاینه جسمی، پزشکتان با دقت مفصل مبتلا به استئوآرتریت شما را معاینه می کند و آن را از لحاظ تندرنس، تورم یا قرمز شدن بررسی می کند. همچنین پزشکتان دامنه حرکت مفصلتان را بررسی می کند و ممکن است عکس برداری و انجام تست های آزمایشگاهی را نیز توصیه کند.

تست های تصویربرداری
در تست های تصویربرداری، از مفصل مبتلا به استئوآرتریت عکس گرفته می شود. نمونه هایی از این تست ها شامل موارد زیر هستند:
•    اشعه ایکس: غضروف در تصویر اشعه ایکس مشخص نمی شود اما در این تصویر، نبود غضروف با پهن تر شدن فاصله بین استخوان ها در محل مفصل مشخص می شود. همچنین عکس اشعه ایکس می تواند برجستگی های استخوانی اطراف مفصل را نیز نشان دهد. در بسیاری از افراد قبل از اینکه فرد علایم استئوآرتریت را داشته باشد در تصویر گرفته شده با استفاده از اشعه ایکس شواهد وجود استئوآرتریت قابل مشاهده است.
•    تصویربرداری با رزونانس مغناتیسی(MRI): MRI از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی برای تشکیل تصاویر دقیق از استخوان و بافت های نرم بدن مانند غضروف استفاده می کند. این تصاویر می تواند به تعیین علت دقیق درد مفاصل شما کمک کند.
تست های آزمایشگاهی
آنالیز نمونه خون و مایع مفصلی شما می تواند به تشخیص موارد زیر کمک کند:
•    آزمایش های خون: آزمایش های خون می تواند به تشخیص علل ایجاد استئوآرتریت مانند بیماری آرتریت روماتوئید کمک کند.
•    آنالیز نمونه مایع مفصلی: پزشک شما ممکن است از یک سوزن برای برداشتن نمونه مایع مفصلی از مفصل مبتلا به استئوآرتریت شما استفاده کند.  نمونه برداری و انجام آزمایش بر روی مایع مفصلی شما می تواند وجود التهاب در مفصلتان یا ایجاد استئوآرتریت در اثر بیماری نقرس یا عفونت را مشخص کند.

علایم استئوآرتریت با استفاده از برخی داروها می توانند کاهش یابند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
•    استامینوفن: استامینوفن (تایلنول و غیره ) می تواند باعث کاهش درد شود اما در کاهش التهاب اثری ندارد. نشان داده شده است که برای افراد مبتلا به استئوآرتریت که درد خفیف تا متوسط دارند داروی استامینوفن میتواند مؤثر باشد. دریافت مقادیر بیش از مقدار توصیه شده استامینوفن می تواند باعث آسیب کبدی شود.
•    داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می توانند باعث کاهش التهاب و درد شوند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی که برای خرید آنها نیاز به نسخه نیست شامل ایبوپروفن ( آدویل، موترین  وغیره) و ناپروکسن ( آلو و غیره) هستند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی قوی تر نیاز به نسخه دارند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می توانند باعث زخم معده، صدای زنگ در گوش، بیماری های قلبی عروقی، مشکلات خونریزی و آسیب کبدی و کلیوی شوند. افراد سالمند بیشتر در معرض خطر بروز عوارض این داروها هستند.
•    مسکن ها : این نوع از داروهایی که برای تهیه آنها نیاز به نسخه نیست عمدتاً حاوی اجزایی مشابه کدئین هستند و می توانند باعث تسکین درد در موارد درد شدید ناشی از استئوآرتریت باشد. این داروهای قوی خطر اعتیاد و وابستگی دارند البته به نظر می رسد در افرادی که درد شدید دارند خطر اعتیاد به این داروها کمتر است. عوارض جانبی این داروها شامل تهوع، یبوست و خواب آلودگی می باشد.
در افرادی که استفاده از داروها برای کاهش درد استئوآرتریت مفید نباشد از روش های طب مکمل یا طب جایگزین برای تسکین درد استفاده می شود. برخی درمان هایی که برای استئوآرتریت تا حدی مفید بوده اند عبارتند از :
•    طب سوزنی : برخی از مطالعات نشان داده است که طب سوزنی در افرادی که استئوآرتریت زانو دارند می تواند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران شود. در طب سوزنی، سوزن های بسیار باریک ( به نازکی یک تار مو) در نقاط خاصی از بدن وارد پوستتان می شود. خطرات استفاده از این روش عبارتند از عفونت، کبودی و دردهایی در نواحی که سوزن ها وارد پوست می شود.
•    گلوکزآمین و کندروئیتین : نتایج مطالعات در مورد استفاده از این مکمل های تغذیه ای ضد و نقیض می باشد. تعداد اندکی از این مطالعات نشان داده اند که این مواد برای افراد مبتلا به استئوآرتریت مفید هستند در حالی که تعداد زیادی از مطالعات نشان داده اند که مصرف این مکمل ها نسبت به مصرف دارونما باعث بهبود یافتن این بیماران نشده است. اگر شما به حلزون حساسیت دارید نباید از گلوکزآمین استفاده کنید. گلوکزآمین و کندروئیتین می توانند با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) تداخل داشته باشند و باعث مشکلات خونریزی شوند.
•    تای چی و یوگا: این درمان های حرکتی شامل ورزش ها و حرکات کششی آرام همراه با کشیدن نفس های عمیق می باشد. بسیاری از افراد از این درمان ها برای کاهش استرس در زندگی استفاده می کنند. در تعداد اندکی از مطالعات ثابت شده است که تای چی و یوگا می توانند در کاهش درد استئوآرتریت مؤثر باشند. اگر استفاده از این روش ها با یک فرد متخصص و مجرب صورت گیرد بی خطر خواهند بود. اما از حرکاتی که باعث ایجاد درد در مفاصلتان گردد اجتناب کنید.

در افرادی که استفاده از داروها برای کاهش درد استئوآرتریت مفید نباشد از روش های طب مکمل یا طب جایگزین برای تسکین درد استفاده می شود. برخی درمان هایی که برای استئوآرتریت تا حدی مفید بوده اند عبارتند از :
•    طب سوزنی : برخی از مطالعات نشان داده است که طب سوزنی در افرادی که استئوآرتریت زانو دارند می تواند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران شود. در طب سوزنی، سوزن های بسیار باریک ( به نازکی یک تار مو) در نقاط خاصی از بدن وارد پوستتان می شود. خطرات استفاده از این روش عبارتند از عفونت، کبودی و دردهایی در نواحی که سوزن ها وارد پوست می شود.
•    گلوکزآمین و کندروئیتین : نتایج مطالعات در مورد استفاده از این مکمل های تغذیه ای ضد و نقیض می باشد. تعداد اندکی از این مطالعات نشان داده اند که این مواد برای افراد مبتلا به استئوآرتریت مفید هستند در حالی که تعداد زیادی از مطالعات نشان داده اند که مصرف این مکمل ها نسبت به مصرف دارونما باعث بهبود یافتن این بیماران نشده است. اگر شما به حلزون حساسیت دارید نباید از گلوکزآمین استفاده کنید. گلوکزآمین و کندروئیتین می توانند با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) تداخل داشته باشند و باعث مشکلات خونریزی شوند.
•    تای چی و یوگا: این درمان های حرکتی شامل ورزش ها و حرکات کششی آرام همراه با کشیدن نفس های عمیق می باشد. بسیاری از افراد از این درمان ها برای کاهش استرس در زندگی استفاده می کنند. در تعداد اندکی از مطالعات ثابت شده است که تای چی و یوگا می توانند در کاهش درد استئوآرتریت مؤثر باشند. اگر استفاده از این روش ها با یک فرد متخصص و مجرب صورت گیرد بی خطر خواهند بود. اما از حرکاتی که باعث ایجاد درد در مفاصلتان گردد اجتناب کنید.

اغلب استفاده ترکیبی از روش های درمانی مفیدتر خواهد بود.
•    فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می تواند با شما کار کند تا فعالیت های ورزشی مختص خودتان را اجرا کنید تا عضلات اطراف مفاصل شما تقویت شود، دامنه حرکت در مفصلتان افزایش یابد و دردتان کاهش پیدا کند.
•    کاردرمانی: یک کاردرمان می تواند به شما کمک کند تا با راههایی آشنا شوید که در طول روز بتوانید فعالیت های روزمره و حتی شغل خود را انجام دهید بدون اینکه استرس اضافی به مفصل دردناک شما وارد شود. به عنوان مثال، اگر شما مبتلا به استئوآرتریت مفصل انگشت هستید، استفاده از یک مسواک با دسته بلند می تواند به شما کمک کند تا راحت تر دندان های خود را مسواک کنید یا اگر استئوآرتریت مفصل زانو دارید یک صندلی یا چهارپایه در حمام می تواند زانودرد ناشی از سرپا ایستادن شما را کمتر کند.
•    استفاده از تجهیزات پزشکی: سعی کنید از تجهیزات پزشکی مانند مچ بند، زانوبند، کفی برای کفش و سایر تجهیزات پزشکی استفاده کنید تا به کاهش دردتان کمک کند. این تجهیزات به حرکت راحتتر مفاصل شما کمک کرده و از مفاصلتان محافظت می کنند تا فشار زیادی به مفاصل شما وارد نشود.
•    کلاس ها و دوره های درد مزمن: بنیاد آرتریت و برخی از مراکز پزشکی برای بیماران مبتلا به استئوآرتریت و درد مزمن کلاس هایی دارند. در مورد این کلاس ها در منطقه خود از پزشکتان سؤال کنید. در این کلاس ها مهارت هایی آموزش داده می شود که به شما کمک می کند تا درد ناشی از استئوآرتریت را تحمل و مدیریت کنید. همچنین در این کلاس ها شما افراد دیگر مبتلا به استئوآرتریت را ملاقات می کنید و از توصیه ها و نکته های آنها برای کاهش و مقابله با دردتان استفاده می کنید تا درد مفلصتان کم شده و با این درد سازگاری پیدا کرده و کنار بیایید.
جراحی و سایر روش های درمانی
اگر درمان های معمول برای شما مفید واقع نشد می توانید از روش های درمانی زیر استفاده کنید:
•    تزریق های کورتیزون: تزریق داروهای کورتیکواستروئید می تواند درد مفاصل شما را تسکین دهد. در این روش پزشکتان برخی نقاط اطراف مفصلتان را بی حس می کند سپس سوزن را در داخل مفصل وارد می کند و دارو را تزریق می کند. در سال تعداد تزریق های کورتیزون که شما می توانید انجام دهید اندک است زیرا این دارو به مرور زمان می تواند آسیب وارد شده به مفصل را بیشتر کند.
•    تزریق های لوبریکانت : تزریق های مشتقات هیالورونیک اسید(  Hyalgan،  Synvisc) با فراهم کردن برخی زیرسازی ها در زانوی شما برای کاهش درد توصیه می شوند. این مواد مشابه ترکیبی هستند که به طور طبیعی در مایع مفصلی شما وجود دارد.
•    تصحیح امتداد استخوان ها : طی این روش جراحی که استئوتومی نامیده می شود؛ از طریق جراحی استخوان های قسمت بالا و پایین مفصل زانو برش داده شده و شکسته می شود تا این استخوان به طور مناسب در امتداد استخوان ران قرار گیرد. استئوتومی می تواند تحمل وزن بدن را از روی بخش های فرسوده زانوی شما بردارد و در کاهش درد زانو مؤثر باشد.
•    تعویض مفصل: در عمل جراحی تعویض مفصل (آرتروپلاستی)، جراح شما سطح مفصل آسیب دیده شما را خارج می کند و آن را با یک وسیله پلاستیکی یا فلزی به نام پروتز تعویض می کند. عمل جراحی تعویض مفصل در مفاصل زانو و لگن بیشتر انجام می گیرد. خطرات ناشی از جراحی شامل ایجاد عفونت ها و لخته های خونی می باشد. مفاصل مصنوعی می توانند ساییدگی پیدا کنند یا شل شوند  و در نهایت ممکن است نیاز باشد که آنها نیز تعویض شوند.

تغییرات شیوه زندگی و درمان های خانگی نیز می توانند به کاهش علایم استئوآرتریت کمک کنند. شما می توانید به توصیه های زیر در این مورد عمل کنید:
•    استراحت : اگر در یکی از مفاصل خود احساس درد یا التهاب می کنید، 12 تا 14 ساعت به آن استراحت دهید. سعی کنید فعالیت هایی را انجام دهید که برای انجام آنها نیاز به استفاده مکرر از مفصلتان نداشته باشید.
•    ورزش : ورزش می تواند تحمل و استقامت شما را افزایش دهد و باعث تقویت عضلات اطراف مفاصل شما گردد و این باعث افزایش استحکام مفصل شما می شود. ورزش های سبک مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا انجام دهید. اگر در مفصل جدیدی احساس درد کردید ورزش کردن را متوقف کنید. شروع درد جدید در مفاصل که چندین ساعت طول بکشد احتمالاً به این معنی است که شما در انجام ورزش زیاده روی کرده اید.
•    کاهش وزن : داشتن اضافه وزن یا چاقی استرس وارد شده به مفصل های تحمل کننده وزن بدن شما مانند زانو و لگن را افزایش می دهد. حتی کاهش وزن اندک نیز می تواند باعث کاهش فشار بر مفصل و کاهش دردتان شود. با پزشک خود در مورد راه های درست و سالم کاهش وزن صحبت کنید. برخی افراد برای کاهش وزن، رژیم غذایی خود را تغییر می دهند و فعالیت بدنی انجام می دهند.
•    برای کنترل درد خود از گرما و سرما استفاده کنید: گرما و سرما هردو می توانند برای تسکین درد مفاصل شما مفید باشند. همچنین گرما می تواند سفتی و خشکی مفاصل را کاهش دهد و سرما می تواند درد و اسپاسم های عضلانی را کم کند.
•    از کرم های ضد درد که نیاز به نسخه پزشک ندارند استفاده کنید:  کرم ها و ژل های موجود در داروخانه ها میتوانند در کاهش سریع درد ناشی از استئوآرتریت نقش داشته باشند. برخی از کرم ها با ایجاد احساس گرما یا سرما در ناحیه دردناک باعث کاهش درد می شوند. برخی دیگر از کرم ها حاوی دارو هستند مانند ترکیبات مشابه آسپرین که از طریق پوست جذب می شود. اثر کرم های ضد درد در مفاصلی که نزدیک تر به سطح پوست هستند مانند مفصل زانوها و انگشتان بیشتر است.
•    استفاده از وسایل کمکی : وسایل کمکی می توانند به شما کمک کنند تا بدون اینکه استرسی به مفصل دردناک خود وارد کنید راحت راه بروید و جابجا شده یا تغییر جهت دهید. یک عصا می تواند در حین پیاده روی تحمیل وزن به زانو یا لگن شما را از بین ببرد. شما باید عصا را در دست مخالف با پایی که آسیب دیده است نگه دارید. اگر شما در انگشتان خود استئوآرتریت دارید، استفاده از ابزاری برای گرفتن و برداشتن وسایل می تواند به شما کمک کند تا در آشپزخانه راحت تر کار کنید. پزشک یا متخصص کاردرمانی شما می توانند در مورد اینکه کدام وسایل کمکی برایتان مفید باشد، اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهند. کاتالوگ ها و فروشگاه های عرضه کننده تجهیزات پزشکی نیز می توانند در این زمینه کمک کننده باشند.