خفگی ممکن است رفتن آب یا سایر مایعات به ریه ها باشد که منجر به خفگی (ناتوانی هوا برای ورود به ریه ها)، مسمومیت با مونوکسید کربن، آسیب نای ، صدمه به ساقه مغز که عصب را تحت تاثیر قرار دهد، فشرده سازی گردن یا قفسه سینه، شوک الکتریکی، و شرایط دیگر که به تنفس مربوط میشود.
همه چیز در یک آن اتفاق می‌افتد و در این حال، زمان ارزش فراوانی پیدا می‌کند. برای همه ما این اتفاق پیش آمده که در حین خوردن خوراکی، جسمی خارجی راه تنفسی‌مان را بند آورده و حالت خفگی به ما دست داده است. مغز انسان در صورت نرسیدن اکسیژن، در فاصله ۶-۴ دقیقه دچار مرگ میشود. متأسفانه سالانه هزاران نفر به این شکل زندگی خود را از دست می دهند. دو سوم از این افراد را کودکانی تشکیل می‌دهند که اغلب آنها سن زیر سه سال دارند، در عین حال این خطر همه را تهدید می‌نماید. حرکت تکنیکی و ساده هایملیخ شما را قادر می‌سازد تا در حد امکان، اشخاص را از خطر خفگی نجات دهید. با یادگیری این روش، حتی می‌توانید خود را نیز از خطر خفگی برهانید. فرد در حال خفگی نه می تواند صحبت کند و نه توانائی تنفس دارد، لذا به کمک شما سخت نیازمند است. هیچگاه به پشت شخص در حال خفگی نزنید، چرا که ممکن است کار مشکل‌تر شود (مگر آنکه نیم تنه بالائی شخص رو به پائین باشد). خندیدن و یا حرف زدن در حین جویدن غذا و بلعیدن آن ممکن است باعث ایجاد حالت خفگی گردد. به هنگامی که حالت خفگی دست می‌دهد، هرگز محلی را که دیگران در آن هستند ترک نکنید و همانند شکل زیر، با اشاره وضعیت خود را به آنان بفهمانید.
علامت جهانی درخواست کمک برای خفگی
تأثیر این تکنیک به این دلیل است که در حالت قطع تنفس بیمار، هنوز مقدار قابل توجهی هوا داخل ششها باقی است و با فشردن سریع دستها بر روی شکم مصدوم (بین قفسه سینه و ناف)، ششها فشرده می شوند و هوای موجود در آنها به سمت نای حرکت می‌کند و جسم خارجی را به سمت بیرون حلق می‌راند. خفگی در کودکان اغلب به دلیل بلعیدن جسم خارجی رخ می‌دهد. در مورد به کارگیری این تکنیک برای کودکان با احتیاط کامل عمل کنید.
نشانه‌های شخص در حال خفگی
- ناتوانی در تنفس و صحبت کردن
- ناتوانی در سرفه کردن
- تغییر رنگ صورت به کبودی
- از دست دادن هوشیاری
مراقبت از کودکان
از آنجا که کودکان تمایل دارند اشیاء را به دهان بگذارند و ببلعند، پیش‌بینی‌های زیر را در مورد آنها رعایت کنید:
۱- هرگز اسباب بازی‌های کوچک را که ابعادشان ۴×۲ سانتیمتر و یا کوچکتر است، در اختیار کودکان قرار ندهید. به همین شکل مراقب قطعات کوچک جداشدنی اسباب بازی‌ها نیز باشید.
۲- قرص های داروئی را پس از حل کردن در آب به کودکان بدهید.
۳- این اشیاء را از دسترس کودکان دور نگه دارید: سکه، دکمه، بادکنک باد نشده، نخود، لوبیا، دانه تسبیح، تیله‌های شیشه‌ای و سنگی…
۴- این خوراکی‌ها را نیز از دسترس کودکان دور نگه دارید: ذرت بو داده، آجیل، یخ، شکلات، سبزیجات خام، هویج…
۵- کودک در حال خوردن خوراکی نباید بدود، راه برود و یا بازی کند.
چگونه خودمان را از خطر خفگی نجات دهیم
۱- یک دستتان را مشت کنید و انگشت شست خود را بر روی شکم – بین قفسه سینه و ناف – بگذارید.
۲- این دست را محکم با دست دیگرتان بگیرید و هر دو دست را با حرکت سریع رو به بالا فشار دهید. همچنین می‌توانید بر روی جسمی ثابت و افقی (مانند لبه میز، صندلی، نرده، …) خم شوید و شکمتان را با حرکات سریع به لبه جسم فشار دهید.
۳- این حرکت را تا خارج شدن جسم خارجی ادامه دهید.
خفگی در خردسالان
در ابتدا سعی کنید جسم خارجی را – در صورتی که قابل مشاهده است – با گرداندن انگشت در داخل دهان نوزاد خارج نمائید. باید مراقب باشید که این کار شما جسم خارجی را بیشتر در حلق کودک فرونبرد.
در صورتی که با انگشت موفق به خارج کردن جسم خارجی نشدید، مانند شکل پنج بار با پاشنه دست به پشت نوزاد بزنید. سر نوزاد باید پائین تر از بدنش قرار بگیرد.
در صورتی که با استفاده از روشهای قبلی مشکل برطرف نشد، دو انگشت میانی را مانند شکل، در وسط قفسه سینه نوزاد بگذارید و پنج بار به سرعت رو به پایین فشار دهید. سر نوزاد در این حالت نیز باید پائین‌تر از بدنش قرار بگیرد.
خفگی در کودکان
همانگونه که پیشتر توضیح داده شد، ابتدا یک دستتان را مشت کنید و انگشت شست خود را بر روی شکم کودک – بین قفسه سینه و ناف – بگذارید. سپس این دست را محکم با دست دیگرتان بگیرید و هر دو دست را با حرکت سریع رو به بالا فشار دهید. شدت بالا کشیدن نباید به حدی باشد که کودک از روی زمین بلند شود.
خفگی در بزرگسال (هوشیار)
پشت سر شخص مصدوم بایستید و دستانتان را به نحوی که قبلاً توضیح داده شد به دور کمر وی گره بزنید. آنگاه آنها را بر روی شکم مصدوم به طرف بالا فشار دهید. این حرکت را چند بار تکرار کنید. در صورتی که شخص بر روی صندلی نشسته باشد، می‌توانید این حرکت را از پشت صندلی انجام دهید.
خفگی در بزرگسال (بیهوش)
پاشنه یک دست را مقداری بالاتر از ناف قرار دهید. دست دیگرتان را بر روی آن بگذارید. دستانتان را چند بار به سرعت به سمت بالا فشار دهید تا جسم خارجی به طرف بیرون هدایت شود. در مورد کودکان، می‌توانید این حرکت را با کمک دو انگشت میانی دستانتان انجام دهید.
تذکرات مهم
- در صورتی که شخص مصدوم می تواند سرفه کند، نیازی به کاربرد این روش نیست.
- مانور هایملیخ برای کودکان کمتر از یک سال توصیه نمی‌شود و در مورد خردسالان و کودکان باید با احتیاط و ملایمت فراوان رفتار کرد.
- در صورتی که در مورد مصدوم مردد به سکته و یا خفگی هستید، مبنا را بر خفگی بگذارید. چرا که موارد مشاهده شده خفگی در حین غذا خوردن به مراتب بیش از سکته می‌باشد.
- از آنجا که گاهی جسم خارجی ممکن است به سمت داخل ششها هدایت شود و یا در حین عملیات نجات آسیبی به اندامها برسد، لازم است که شخص مصدوم توسط پزشک معاینه شود.