میل به خودنمایی با عمل های مختلف جراحی زیبایی

متاسفانه آمار جراحی های زیبایی روز به روز در حال افزایش است و افراد زیادی با صرف هزینه های هنگفت زیر تیغ جراحی می  روند ،تمایل آن ها به دیده شدن و خودنمایی در جامعه به طور چشمگیری در حال رشد است ،چه عواملی در بروز این مشکل روانی نقش دارند؟

«رفتارش خیلی با رفتاری که ما در دوران جوانی داشتیم فرق می‌کند، گاهی وقت‌ها هر کاری می‌کنم نمی‌توانم بفهمم‌اش.» اینها جملات یک مادر امروزی است که تنها بیست و پنج سال با پسرش اختلاف سنی دارد ولی انگار فاصله آنها به اندازه قرن‌هاست و نمی‌توانند هم‌دیگر را درک کنند. همین باعث دعواها و جرو بحث‌های زیادی در خانه شده است. این شرایط تنها معطوف به این مادر و فرزند نیست و بسیاری دیگر از مادران و فرزندان ایرانی با این شرایط مواجه هستند. یکی از ریشه‌های مهم این اختلافات در سبک زندگی جوان امروزی است. هر چند که بعضی وقت‌ها می‌توان گفت ریشه این اختلافات تنها تفاوت‌هاست و خانواده‌ها باید نرمش بیشتری در پذیرفتن سبک زندگی فرزندان خود نشان دهند، ولی بعضی اوقات دیگر رفتار جوانان چنان عجیب و غریب و غیرقابل فهم است که نه تنها خانواده‌ها بلکه داد جامعه هم از دستشان در می‌آید. این شیوه‌های عجیب و غریب خودنمایی فقط به تغییرات ظاهری معطوف نیستند و در خیلی از موارد دیگر حتی به یک شیوه برای رفتار تبدیل شده‌اند.

این روزها دیگر آرایش‌های عجیب و غریب به تنهایی برای دیده شدن کافی نیستند بلکه جوانان روی به تغییر دادن ظاهر خود آورده‌اند و هر روز یک جا از بدن خود را زیر تیغ جراحی می‌برند. کوچک کردن بینی، برجسته کردن گونه‌ها، کشیدن صورت و پروتز لب تنها نمونه‌های کوچکی از این جراحی‌ها هستند که خیلی‌ها به انجام آنها معتاد شده‌اند. عده‌ای نه فقط یک بار و دو بار بلکه بارها خود را به دست تیغ جراحی می‌سپارند و کار به جایی رسیده است که بعضی، از جراحی‌های معمول هم خسته شده‌اند و روی به گوش گرگی و الاغی، فک سگی و بینی عقابی آورده‌اند. شکل‌گیری این گرایش‌های غیرمعمول در بین برخی جوانان گواه این مساله است که آنها راه درست ارضای امیال جوانی‌شان را گم کرده‌اند و رو به کوره‌راه‌هایی آورده‌اند که سرنوشتشان به ناکجاآباد نامعلومی می‌رسد. به دست آوردن رتبه اول جراحی بینی در دنیا و رتبه دوم مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه به اندازه کافی آمارهای هشدار‌دهنده‌ای هستند که بدون هیچ تفسیری خود می‌توانند گویای نگرانی بزرگی در جامعه باشند و بیش از هر قشری، قشر جوان را مورد تهدید قرار دهند. ندا 28 ساله تاکنون سه جراحی بینی انجام داده است و با اینکه بینی بسیار کوچکی دارد ولی هنوز معتقد است که بینی‌اش بزرگ است و باید دوباره جراحی کند. او می‌گوید: «جراحی اولم خوب از کار درنیامد و بینی‌ام هنوز بزرگ و کج بود، اما جراحی دوم بیشتر به دلیل مشکل تنفسی بود که داشتم. الان دو سالی می‌گذرد و فکر می‌کنم که بینی‌ام هنوز بزرگ است و باید دوباره جراحی کنم. حس می‌کنم هنوز بینی‌ام چیزی که دوست دارم نشده، به نظرم اگر دکترم را عوض کنم بهتر باشد چون زیاد از کار دکترم راضی نیستم.» با یک نگاه به صورت ندا می‌توان فهمید که تمام اجزای صورتش جراحی شده‌اند و از بس که زیر تیغ جراحی رفته است پوستش حالت طبیعی خود را از داده است. تمام آنچه گفته شد تنها بخش کوچکی از رفتارهای عجیب برخی جوانان است که نمونه‌های زیادی از آنها هر روز شکل می‌گیرند.

از کنار هر کس که رد می‌شد برمی‌گشت و نگاهی به او می‌کرد. بعضی‌ها اخم می‌کردند، بعضی‌های دیگر می‌خندیدند و بعضی‌ها تعجب می‌کردند. پسر موهای خیلی بلند دارد و آرایش نسبتا غلیظی دارد. وقتی از مهران درباره تیپش سوال می‌کنم، می‌گوید: «به همان میزانی که بقیه ظاهر من را را عجیب می‌دانند، تیپ‌های آنها برای من عجیب است! دلیل نمی‌شود که چون همه این مدلی هستند رفتار درست همین باشد. نظر دیگران برای من اهمیتی ندارد.» با اینکه مهران مدعی است که نظر بقیه برایش اهمیتی ندارد ولی به نظر می‌رسد که این رفتارها بیشتر از هر چیزی برای جلب‌توجه همین دیگران است. رفتار مهران تنها گوشه‌ای از رفتارهای نامتعارف و ناپسند در جامعه ماست. عده‌ای دیگر دور دور کردن و رانندگی‌های خطرناک با ماشین‌های مدل بالا و گرانقیمت را انتخاب کرده‌اند و بعضی دیگر هم روی به افکار عجیب و غریب آورده‌اند. این رفتارهای نامتعارف گاهی پا را از حد مجاز هم فراتر می‌گذارند و به مرور تبدیل به آسیب اجتماعی می‌شوند و همین باعث شکل‌گیری موج وسیعی از نگرانی در جامعه درباره این رفتارها شده است. البته در این مورد مانند دیگر مسائل اجتماعی نباید معلول‌ها را فراموش کرد. در بسیاری موارد در حوزه اجتماعی به جای اینکه دلایل اصلی واکاوی شود، مسئولان به مبارزه با معلول‌ها می‌پردازند و دست به اقدامات سلبی می‌زنند. این اقدامات سلبی راهی برای حل مشکل نیست و باید رویکردهای عملی‌تر و جدی‌تر را برگزید تا بتوان به رفع آسیب امیدوار بود. روانشناسان و کارشناسان مسائل اجتماعی معتقدند باید ریشه‌های روانی و اجتماعی خودنمایی را شناخت و با حل مشکل و استدلال آوردن برای جوانان آنها را از رفتارهایی که خود می‌تواند به آسیب‌های دیگر دامن بزند باز داشت.

رئیس انجمن مددکاران با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های دوران جوانی ابراز وجود یا خودنمایی است،  می‌گوید: در این دوران از رشد، افراد ممکن است با فعالیت‌های مختلف حضور خودشان را اعلام کنند. سیدحسن موسوی‌چلک می‌افزاید: افراد همیشه از راه‌های مورد قبول و متناسب با هنجارهای جامعه برای ابراز وجود استفاده نمی‌کنند، گاهی مواقع افراد از راه‌های غیرمتعارف برای ابراز وجود استفاده می‌کنند که بخشی در تغییراتی است که در ظاهرشان ایجاد می‌کنند و بخشی دیگر رفتارهایی است که افراد انجام می‌دهند. او تصریح می‌کند: جوانان این راه‌ها را فرصت‌های ابراز وجود می‌دانند و این ناشی از کمبود‌هایی است که در زندگی خود دارند و با این کارها می‌خواهند روی این کمبود‌ها سرپوش بگذارند. او ادامه می‌دهد: بعضی اوقات راه‌های غیرمتعارفی که این افراد برای خودنمایی انتخاب می‌کنند، بستری برای گرایش به آسیب‌های اجتماعی را در آنها ایجاد می‌کند که گرایش به مصرف مواد مخدر، در‌گیری و سرقت نمونه‌هایی از آنها هستند. آرمان