سارکوئیدوز – اختلال التهابی است که در آن گرانولوم های متعدد (ندول های لنفاوی سخت و بافت لیفی) شکل در اندام ها و بافت های سراسر بدن است. سارکوئیدوز به طور معمول بیشتر بر ریه ها، کبد، غدد لنفاوی، چشم ها، و پوست، هر چند میتواند بر ساختار بدن تاثیر گذارد.گرانولوم معمولا در بیماری سارکوئیدوز (Sarcoidosis)، التهاب در گره های لنفاوی، ریه ها، کبد، چشم ها، پوست و دیگر بافت ها رخ می دهد.
علل
علت این بیماری هنوز مشخص نشده است.
در این بیماری، توده کوچکی از بافت غیرطبیعی (گرانولوما) در اندام های خاص بدن شکل می گیرد.
گرانولوماها، خوشه هایی از سلول های ایمنی هستند.
در برخی مبتلایان، این گرانولوماها از بین نمی روند و در نتیجه موجب التهاب بافت و زخم شدن آن می شوند.
این بیماری، تقریبا تمام اندام های بدن را مورد حمله قرار می دهد، اما اغلب بر ریه ها اثر دارد.
علل احتمالی سارکوئیدوز عبارتند از:
– واکنش شدید سیستم ایمنی به عفونت
– حساسیت زیاد به عوامل زیست محیطی
– عوامل ژنتیکی
زنان بیشتر به این بیماری دچار می شوند.
این بیماری در سن 20 تا 40 سالگی شایع است.
سارکوئیدوز در کودکان بسیار نادر است.
علائم
هنگامی که علائم رخ می دهد، این علائم تقریبا تمام بدن و اندام ها را درگیر می کند.
بیشتر مبتلایان دارای علائم ریوی می باشند.
– درد سینه
– سرفه های خشک
– تنگی نفس
– خستگی
– تب
– درد مفاصل
– احساس ناراحتی
– کاهش وزن
– ریزش مو
– برآمدگی های قرمز در صورت و بازوها
– زخم های برجسته، قرمز رنگ و سفت (اریتم ندوزوم) در جلوی ساق پا
– خارش پوست و ظهور جوش
– زخم هایی که بزرگ و ملتهب می شوند.
– سردرد
– تشنج
– تعریق شبانه
– ضعف در یک قسمت صورت
– تاری دید
– ترشح اشک از چشم
– خشکی چشمان
– خارش چشمان
– درد چشمان
– از دست دادن بینایی
– دهان خشک
– خون دماغ
– غش کردن
– ورم قسمت بالایی شکم
راه های تشخیص
– صدای تنفس
– بزرگ شدن کبد
– بزرگ شدن غدد لنفاوی
– بزرگ شدن طحال
– بزرگ شدن غدد بزاقی
– وجود کیست در بافت استخوانی
– تحریک پوست و خارش
– عکسبرداری از قفسه سینه
– CT اسکن قفسه سینه
– اسکن ریه
– نمونه براداری از ریه و دیگر بافت های بدن
– شمارش کل گلبولهای قرمز خون
– آزمایش های عملکرد کبد
درمان
علائم سارکوئیدوز، بدون درمان، به خودی خود بهتر خواهند شد.
بیمارانی که چشم، قلب، سیستم اعصاب و یا ریه هایشان درگیر شده است، ممکن است نیاز به کورتیکواستروئید داشته باشند.
درمان ممکن است 1 تا 2 سال ادامه داشته باشد. برخی از بیماران نیز ممکن است به درمان مادام العمر نیاز داشته باشند.
داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی ممکن است نیاز باشد. به ندرت، برخی از بیماران نیاز به پیوند قلب و یا ریه پیدا می کنند.
عوارض
– عفونت قارچی ریه
– آب سیاه و کوری چشم (به ندرت)
– سنگ کلیه به علت افزایش کلسیم خون و یا ادرار
– پوکی استخوان و دیگر عوارض ناشی از مصرف کورتیکواستروئیدها برای مدت زمان طولانی
– پرفشاری خون ریوی
– ناباروری در مردان
مرگ در اثر این بیماری کمتر از 5 درصد می باشد و به دلایل زیر رخ می دهد:
– خونریزی بافت ریه
– تخریب و نابسامانی قلب و تپش نامنظم قلب
– زخم در ریه
درمان های خانگی
– سیگار نکشید.
– در معرض گرد و غبار و مواد شیمیایی که ممکن است به ریه ها آسیب برسانند، قرار نگیرید.
– رژیم متعادل داشته باشید. به مقدار زیاد میوه جات و سبزیجات و غلات را مصرف کنید.
– روزانه 8 تا 10 لیوان آب مصرف کنید.
– 6 تا 8 ساعت در شب بخوابید.
– مرتب ورزش کنید.
– وزن خود را متعادل کنید.
– مصرف زنجبیل و روزماری مفید است.
– برای کاهش استرس می توانید از ویتامین های گروه B استفاده کنید.
– ماساژ گرمایی نیز برای این بیماران خوب است.
– ماساژ با روغن های تسکین دهنده مثل روغن روزماری، کاج و یا اکالیپتوس.
بارداری و سارکوئیدوز
بسیاری از زنان جوان مبتلا به سارکوئیدوز، در حالی که درمان می شوند می توانند نوزادان سالم به دنیا بیاورند. اما بهتر است با پزشک خود در تماس باشند.
معاینات پزشکی در طول بارداری و بلافاصله بعد از آن، برای بیمار مبتلا به سارکوئیدوز مهم است.
در برخی موارد، استراحت مطلق در سه ماهه آخر بارداری لازم است.
منبع- تبیان
