لایه اپیدرمی سخت پوشش سطوح بالای نوک انگشتان دست و پا است.اگر چه سلول های ماتریس زنده هستند، سلولهای ناخن مرده اند.رشد سلول های جدید ماتریس ناخن در نوک انگشت است. در بزرگسالان رشد ناخن های دست در حدود 2/10 اینچ در یک هفته است.پوست، ناخن وضعیت سلامت کلی فرد را فراهم می کند
ناخن عضوي است که عوامل بسياري سلامت و زيبايي آن را تحت تاثير قرار مي دهند. زندگي روزمره، آب و هوا و ساير عوامل محيطي، تغذيه، باکتري ها، قارچ ها و نيز بيماري هاي جسمي مي توانند بر روي سلامت و ظاهر ناخن اثرگذار باشند. به همين دليل مي توان گفت که ناخن هاي هر فرد منعکس کننده سطح سلامت وي مي باشند.
ناخن نقش مهمي در زيبايي دست ها دارد، به طوري که ناخن هاي زيبا و بلند موجب زيبايي و خوش حالت شدن دست ها مي گردند.
ناخن زيبا نشانگر وضعيت زندگي و طبقه اجتماعي شخص است. همچنين ناخن نشان دهنده عادات فرد نيز مي باشد. همانند سلامتي استخوان، سلامت ناخن نيز به تغذيه مناسب بستگي دارد.
رنگ ناخن نشانه سلامت يا بيماري
تحقيقات نشان مي دهند که از رنگ و نشانه هاي ناخن مي توان به ميزان سلامتي پي برد. ناخن سالمي که روي پوست سالم قرار داشته باشد، ته رنگي زيبا و صورتي دارد، ولي به وجود آمدن چند تورفتگي يا گودي کوچک روي سطح معمولا صاف و صيقلي ناخن، مي تواند به اين معنا باشد که در زير ناخن اتفاقاتي در جريان است. برخي از پزشکان معتقدند ناخن هاي سبز نشانگر عفونت قارچي يا باکتريايي اند و ناخن نيمه سفيد و صورتي، علامت نارسايي کليه است.
توصيه مي شود غذاهاي غني از آهن را بيشتر مصرف کنيد، زيرا رژيمي
که آهن آن کم باشد، مي تواند موجب نازکي و شکنندگي ناخن شود که با
مصرف سبزيجات برگ دار مانند اسفناج، گوشت قرمز و تخم مرغ مي توان
از آن جلوگيري کرد
ظاهر شدن نقطه و لکه هاي سفيد روي ناخن، گاهي به علت کمبود کلسيم است و در برخي مواقع در اثر فشار يا ضربه اي مي باشد که به ناخن وارد آمده است.
ناخن زرد مي تواند نشانه بيماري ديابت، عفونت هاي قارچي يا ناراحتي قلبي باشد.
ناخن سفيد و قاشقي مي تواند نشانه کم خوني باشد. همچنين يکي از علايم کمبود ويتامين A در بدن پوسته پوسته شدن، ترک خوردن و به وجود آمدن خطوط عرضي بر ناخن ها است و پيدايش رگه و خطوط سياه روي ناخن، گاهي در اثر لخته شدن خون در اين نواحي است که مي تواند در اثر ضربه يا نوعي بيماري باشد که با مشاهده هر يک از علايم مذکور، بايد هر چه سريع تر به پزشک مراجعه کرد.
در اکثر اوقات دليل بروز گودي ها، بيماري صدف يا پسوريازيس است که حالتي التهابي دارد و به صورت لکه هاي سرخ فلس مانند بر روي پوست ظاهر مي شود و سلول هاي پوست ناخن را نيز درگير مي کند.
همچنين به گفته ي يک متخصص پوست، پوسته پوسته شدن دور ناخن بر خلاف باور غلط مردم به دليل قرار گرفتن دست در داخل آب است و هيچ رابطه اي با كمبود كلسيم و ويتامين C ندارد و مي توان با كرم‌هاي مرطوب كننده مناسب، دست را چرب نگه داشت تا پوست دور ناخن استحكام پيدا كرده و حالت ريش ريش و قرمزي آن از بين برود.
کمبود مواد مغذي
کمبود ويتامين A و کلسيم باعث خشکي و ورقه ورقه شدن پوست مي شود.
کمبود پروتئين، فوليک اسيد و ويتامين C موجب افتادن ناخن ها مي شود.
کمبود پروتئين باعث ايجاد راه راه هاي سفيد بر روي ناخن ها مي شود.
دريافت ناکافي ويتامين B12 مي تواند سبب ايجاد خشکي، تير‌گي و گرد شدن ناخن ها شود.
به گفته ي يک متخصص پوست، پوسته پوسته شدن دور ناخن بر خلاف باور
غلط مردم به دليل قرار گرفتن دست در داخل آب است و هيچ رابطه اي با
كمبود كلسيم و ويتامين C ندارد
کمبود روي مي تواند باعث ايجاد لکه هاي سفيد بر روي ناخن ها شود.
شکستگي ها در ناخن ها ممکن است نشانه ي اين باشد که بدن شما به آب و مايعات بيشتري نياز دارد.
وجود قرمزي در پوست اطراف ناخن و کوتيکول مي تواند به واسطه ي فقر يا ضعف متابوليسم اسيدهاي چرب در بدن شما باشد
شكننده بودن ناخن ها با کمبود کلسيم، روي، آهن و انباشتگي بيش از حد سلنيوم و يا کم کاري غده تيروئيد ارتباط دارد و کندي رشد ناخن مي تواند به دليل سوء تغذيه کلي باشد.
رژيم غذايي مناسب
از رژيم غذايي که سرشار از ميوه و سبزيجات تازه مي باشد استفاده نماييد، زيرا اين مواد داراي ويتامين هاي ضروري، مواد معدني و آنزيم ها مي باشند.
از مواد غذايي که سرشار از سولفور و سيليکون مي باشند(مانند کلم بروکلي، ماهي و پياز) استفاده کنيد. همچنين از غذاهايي که داراي يک نوع ويتامين B هستند(مانند سويا، ماءالشعير و از تمام انواع دانه ها و غلات) مي توانيد در اين راه بهره بگيريد.
توصيه مي شود غذاهاي غني از آهن را بيشتر مصرف کنيد، زيرا رژيمي که آهن آن کم باشد، مي تواند موجب نازکي و شکنندگي ناخن شود که با مصرف سبزيجات برگ دار مانند اسفناج، گوشت قرمز و تخم مرغ مي توان از آن جلوگيري کرد.
شكننده بودن ناخن ها با کمبود کلسيم، روي، آهن و انباشتگي بيش از
حد سلنيوم و يا کم کاري غده تيروئيد ارتباط دارد و کندي رشد ناخن
مي تواند به دليل سوء تغذيه کلي باشد
در افرادي که دچار سوءتغذيه نيستند، تاکنون سودمندي يک ماده مغذي يعني بيوتين(که بخشي از ويتامين B – کمپلکس مي باشد)، براي سلامتي ناخن به اثبات رسيده است. به بيماران مبتلا به سستي ناخن، مکمل هاي بيوتين تجويز مي شود. مقدار بيوتين استفاده شده در بررسي پژوهشگران خيلي زياد است، در حالي که بيوتين يکي از بي خطرترين مواد مغذي است، اما اين دوز را فقط زير نظر پزشک مي توان مصرف کرد. زرده تخم مرغ، آرد سويا، غلات و قارچ از جمله منابع غني بيوتين مي باشند. کلم برگ، عدس و شير نيز تا حدي حاوي بيوتين مي باشند.
نکات مهم درمورد سلامت ناخن ها
* ناخن هاي شکننده، توان نگهداري رطوبت را در خود ندارند. در نتيجه لايه هاي ناخن به کلي خشک شده و ترک مي خورند. پس مصرف کرم هاي مرطوب کننده براي دست ها و اطراف ناخن ها توصيه مي شود.
* ويتامين B- کمپلکس نيز در بهبود بخشيدن وضعيت ناخن هاي شکننده مفيد است؛ البته نبايد فراموش کرد كه قرار دادن بيش از حد ناخن در معرض آب، يکي از دلايل مهم شکنندگي است. پس عدم استفاده از دستکش در انجام کارهاي منزل مي تواند شکنندگي را بيش از پيش کند.
* اگر ناخن هاي سست و شکننده داريد، آن ها را کوتاه و يک دست کنيد.
* گاهي پاک کردن روده ي بزرگ از سموم، در درمان شکنندگي ناخن ها موثر است. اين سموم که معمولا در اثر يبوست به وجود مي آيند، از جذب کاني هايي که براي استخوان لازمند، جلوگيري مي کنند.
اگر ناخن هاي خشک و سختي داريد، هر دو روز يک بار، آن ها را به مدت 20 دقيقه در روغن زيتون گرم قرار دهيد
* تغذيه و رژيم غذايي صحيح در رشد و سلامت ناخن ها نقش مهمي دارد. مثلا غذاهاي حاوي آهن، کلسيم، پتاسيم و ويتامين B براي ناخن ها مفيدند.
* آفتاب، کلر و پاک کننده هاي قوي از دشمنان ناخن به شمار مي آيند، پس تا حد امكان از آن ها اجتناب کنيد.
* اگر ناخن هاي خشک و سختي داريد، هر دو روز يک بار، آن ها را به مدت 20 دقيقه در روغن زيتون گرم قرار دهيد.
* استفاده ي بيش از حد از لاک ناخن، سلامت ناخن ها را به خطر مي اندازد و گاهي شما را از رنگ ناخن ها که معياري براي تشخيص سلامتي است، غافل مي کند.
* اگر متوجه رشد کند ناخن هاي تان شديد، بدانيد که رژيم غذايي نامناسب مي تواند در اين خصوص نقش مهمي داشته باشد، مثلا کمبود ويتامين هاي A و B- کمپلکس، C ، D و E و همچنين كمبود آهن، کلسيم، سولفور و اسيدهاي چرب در رژيم غذايي، در رشد ناخن ها بسيار حائز اهميت است، پس آن ها را ناديده نپنداريد.
منبع- تبیان