متاسفانه روز به روز به آمار معتادان اضافه می شود و هر آن نوزادان بیشتری در خطر ابتلا به آن قرار می گیرند مادران معتاد باید بدانند جنین خود را نیز به این عارضه مرگ آور مبتلا می کنند و این افراد بی دفاع را درگیر این مواد افیونی می کنند از ابتدای زندگی آنان را گرفتار اعتیاد خود می کنند
گرفتاری، قبل از ورود به این دنیا شروع شده است و بعد از پای گذاشتن به جهان است که درد اعتیاد و نئشگی دامان نوزاد را می گیرد و این، یعنی فاجعه؛ یعنی افزایش معتادانی این بار از جنس موجوداتی بی دفاع و بی پناه که ناخواسته، پیش از تولد به درد اعتیاد دچار شده اند؛ یعنی انسان هایی که از بدو تولد، خونشان با خماری همراه است؛ یعنی همراه با شیر مادر، داروی ترک اعتیاد هم باید مصرف کنند.
این نوزادان، زندگی در دنیا را با درمان اعتیادشان شروع می کنند و معلوم نیست چه سرنوشتی ، انتظارشان را می کشد.گفته می شود آمار دقیقی از کودکان و نوزادان معتاد در کشور وجود ندارد اما با توجه به افزایش شمار معتادان زن در کشور، پیش بینی می شود شمار به دنیا آمدن نوزادان این زنان هم بیشتر شود.براساس آمار ستاد مبارزه با موادمخدر، در زمان حاضر در سیستان و بلوچستان 14 نوزاد معتاد و در تهران نیز شماری هر چند اندک شناسایی شده اند؛ اما اینان، شناسایی شدگان هستند و معلوم نیست چه تعداد نوزاد شناسایی نشده داریم.
** امکانات برای درمان نوزادان معتاد چقدر است؟
مجید ابهری، رفتارشناس و کارشناس آسیب های اجتماعی می گوید: در بسیاری از موارد به نوزاد معتاد، جهت خوابیدن و ساکت شدن ، موادمخدر خورانیده می شود؛ به طور کلی یک گروه از نوزدان از مادر معتاد به دنیا می آیند و گرفتار در اعتیاد؛ اما گروه دوم موقع تولد، سالم اند و به برخی متکدیان برای تکدی گری ، کرایه داده می شوند به همین علت به آن ها مواد، خورانده می شود تا طی روز بیدار نشوند.وی اظهارتاسف می کند که هیچ مرکزی برای درمان زنان باردار و معتاد در کشور وجود ندارد و حتی برای نوزادان معتاد نیز امکاناتی وجود ندارد تا در جریان ترک اعتیاد قرار گیرند.
این استاد دانشگاه به شرق و جنوب شرق کشور اشاره می کند و اینکه مادر نوزادان معتاد، تریاک یا شیره تریاک مصرف می کنند و برای پیشگیری از به دنیا نیامدن نوزاد معتاد باید ضمن ایجاد مراکز ترک اعتیاد برای مادران باردار، امکانات درمان نوزدان نیز ایجاد شود. این کارشناس آسیب های اجتماعی می گوید: در زمان حاضر این گونه مادران با اطلاع از اعتیاد خود باردار می شوند که باید در این زمینه نیز برای جلوگیری از بارداری آنان قبل از درمان، غربالگری و اقدامات پیشگیرانه به اجرا درآید. وی در ادامه می گوید: نوزادان معتاد، هنگام رشد و در کودکی و نوجوانی هم معتاد هستند و این گونه کودکان در ردیف اطفال غایب از مدرسه و در گروه کودکان کار یا خیابان قرار به شمار می آیند.
** درمان اعتیاد نوزادان و کودکان سخت تر است
سعید صفاتیان، رییس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام است، وی، درمان اعتیاد نوزادان و کودکان را سخت تر از بزرگسالان عنوان می کند و می گوید: شربت پاراگوریک تنها دارویی است که برای درمان نوزادان معتاد کاربرد دارد.صفاتیان ادامه می دهد: متاسفانه تعداد نوزادان معتاد در حاشیه شهرها به دلیل وجود زنان بی سرپرست، کارتن خواب و زنان تن فروش بیشتر از دیگر مناطق است که باید این مساله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. معاون سابق درمان ستاد مبارزه با موادمخدر تاکید می کند که باید برای جلوگیری از تولد نوزادان معتاد در کشور ستاد مبارزه با موادمخدر، دانشگاه های علوم پزشکی و بیمارستان های کشور بیشتر با هم هماهنگ باشند تا از تولد این نوزادان جلوگیری شود یا اینکه قبل از تولد نسبت به درمان مادران باردار اقدام شود.
وی تصریح می کند: از آنجا که درمان نوزادان معتاد بسیار سخت است و حتی با شربت پاراگوریک فقط شرایط نگهداری نوزاد امکان پذیر است، باید اقدامات جدی برای مادران باردار صورت گیرد. صفاتیان ادامه می دهد: شربت پاراگوریک فقط برای درمان مخدرها است و باید چاره ای برای روانگردان ها نیز اندیشیده شود چرا که بسیاری از مادران معتاد به روانگردان ها اعتیاد دارند. وی می گوید: با توجه به اینکه رشد اعتیاد در بانوان را شاهد هستیم و سن اعتیاد روز به روز در حال کاهش است، باید سریع تر از این واکنش نشان دهیم تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود. علی عبادیان ، مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر به داروی دیگری هم اشاره می کند و آن داروی بوپرنورفین است و می گوید: استفاده از داروی بوپرنورفین برای مادران وابسته به داروهای مخدر (اوپیوئیدها) موجب وابستگی کمتر نوزادان آنان به داروی یاد شده می شود و در صورتی که وابستگی نوزاد به داروی بوپرنورفین کمتر شود به طور قطع، اعتیاد نوزاد نیز کمتر می شود.
وی، متادون و بوپرنورفین را دو داروی مناسب در درمان وابستگی به اوپیوئیدها و عدم مصرف مجدد آن معرفی می کند و اینکه بوپرنورفین، مانند متادون ولع مصرف مواد مخدر و علایم و عوارض ترک مواد مخدر را کاهش می دهد. عبادیان در رابطه با داروی متادون توضیح می دهد که داروی متادون به مدت 40 سال است در درمان وابستگی به اوپیوئیدهای مادران باردار مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما در مقابل، داروی بوپرنورفین اخیرا به عنوان داروی موثر در درمان اعتیاد، طی دوران بارداری مورد توجه قرار گرفته است.
وی اظهار می دارد: درمان مداوم با متادون MMTشانس مادران باردار وابسته به اوپیوئیدها را برای داشتن دوره بارداری بدون مشکل و نیز نوزادان سالم افزایش می دهد؛ همچنین این شیوه درمانی احتمال توسعه بیماری های عفونی نظیر هپاتیت و ایدز را کاهش می دهد و از عوارض بارداری نظیر سقط خود به خودی جنین، داشتن نوزادانی با وزن کم و مشکلات عصبی و رفتاری می کاهد.
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با موادمخدر ادامه می دهد: این روش درمانی از عوارض مخربی هم برخوردار است؛ مثلا این دارو از جفت عبور می کند و وارد جریان خون جنین می شود که این موضوع، موجب وابستگی جنین به دارو، طی دوران بارداری مادر می شود. زمانی که جنین از جفت جدا می شود علایم ترک که به عنوان NAS (سندروم محرومیت جنسی) شناخته می شود در نوزاد بروز می کند.به گفته وی ، افزایش حساسیت، استعداد تحریک فوق العاده، لرزش، استفراغ، مشکلات تنفسی، خواب از علایم این سندرم است و نوزادانی که با این سندرم متولد می شوند اغلب در بیمارستان بستری می شوند و در دوره درمانی خود داروهایی نظیر مورفین با کاهش تدریجی دوز برای تسکین علایم ترک دریافت می کنند.
** راه اندازی مرکز نگهداری نوزادان و کودکان معتاد
سید نجیب حسینی، مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر در این باره می گوید: پیدا کردن علت اعتیاد کودکان و نوزادان خیلی مهم است چرا که حتی اگر شمار کودکان مبتلا به اعتیاد در کشور خیلی کم باشد، باید به این موضوع توجه کرد. حسینی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا با بیان اینکه علت اصلی اعتیاد کودکان، مادرانی است که به اعتیاد گرفتار شده اند، ادامه می دهد: برای اولین بار مرکز نگهداری کودکان معتاد جهت نگهداری کودکان گرفتار اعتیاد و کودکان بی سرپناه و بی سرپرست را راه اندازی کرده ایم؛ به همین منظور در سیستان و بلوچستان با مرکزیت زاهدان این مرکز راه اندازی شده است که اکنون 14 کودک معتاد در این مرکز نگهداری می شوند.
حسینی اضافه می کند: هرچند نسبت و تعداد این کودکان، خیلی کم است و ولی همان تعداد کم بسیار زیاد و مهم است و بخاطر ضرورت موضوع، قرار است در هر استانی که ضرورت داشته باشد این مراکز افتتاح شود. این کارشناس اعتیاد می گوید: یکی از فعالیت های مهم و اساسی در مجموعه ستاد مبارزه با موادمخدر که اتفاقا منابع اعتباری آن هم برای این ستاد مهم نیست، همین است که مرکز نگهداری بانوان و کودکان معتاد را هر جایی که احساس کنیم ضرورت داشته باشد به هر شکل ممکن راه اندازی کنیم.
حسینی راه اندازی این مراکز را جزء خط قرمز ستاد مبارزه با موادمخدر عنوان می کند و می افزاید: چون درصد آلودگی و خطراتی که در بانوان وجود دارد نسبت به شیوع بیماری های مختلف بیشتر از آقایان است و آمار اعتیاد آنان از پنج به حدود 10 درصد رسیده است این موضوع، اعلام خطر و چراغ قرمزی برای ما به شمار می آید که باید بیشتر به آن توجه کنیم.
وی ادامه می دهد: ستاد مبارزه با مواد مخدر در هر نقطه ای از کشور که اعلام شود به راه اندازی مرکز کمپ بانوان و کودکان معتاد نیاز است در اولین فرصت راه اندازی می کند.حسینی می افزاید: توجه به زنان معتاد می تواند بخشی از مشکلات برای جلوگیری از تولد کودکان معتاد را کاهش دهد؛ در تهران، مرکزی با ظرفیت 100 نفر برای زنان کارتن خواب راه اندازی شده است و در این مرکز به این زنان آموزش پیشگیری از اعتیاد ارایه می شود.براساس آمار ستاد مبارزه با موادمخدر یک میلیون و 325 هزار تن در کشور به اعتیاد مبتلا هستند که 10 درصد از آنان، زن هستند؛ براساس همین آمار، سن اعتیاد در جامعه ایرانی روز به روز در حال کاهش است به طوری که اکنون سن اعتیاد در کشور به 13 تا 15 سال رسیده است.
ایرنا
