آکنه یک بیماری پوستی است که انواع مختلف دارد. دانه های سرسیاه، سرسفید، جوش، یا کیست همه از بیماریهای پوستی هستند. نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی در سن بلوغ دارای جوش هستند. آکنه هنگامی رخ میدهد که فولیکول های مو متصل با چربی وارد سلولهای مرده پوست می شود. فولیکول های مو به غدد چربی متصل می شوند. این غدد ترشح ماده روغنی به عنوان چربی پوست است. سبوم به طور معمول از ساقه مو و از طریق دهانه فولیکول های مو بر روی سطح پوست وارد میشود هنگامی که بدن مقدار اضافی سبوم داشته باشد وارد سلولهای مرده پوست میشود و این دو می تواند در فولیکول های مو محیطی برای رشد باکتریها بوجود آورندآکنه یک بیمارى مزمن است که پیازهاى مو و غدد چربى پوست را درگیر مى‌کند.غدد چربى پوست یا غدد سباسه در درم (لایه میانى پوست) قرار دارند. در این بیمارى غدد چربى مسدود مى شوند و جوش و کیست به وجود مى‌آید.
آکنه، بسیار شایع است و غالباً در زمان بلوغ شروع مىشود. در این دوره، هورمون‌هاى جنسى مردانه (آندروژن‌ها) در پسران و دختران افزایش مى‌یابند و فعالیت غدد چربى را بالا مى‌برند. در نتیجه چربى بیشترى تولید مىشود.
نحوه ایجاد آکنه
غدد چربى، چربى (سبوم) تولید مى‌کنند که در حالت طبیعی از راه پیاز یا فولیکول مو به سطح پوست مى‌آید. اما ممکن است سلول‌هاى پوست، پیاز مو را مسدود کرده مانع راه یافتن چربى ترشح‌شده از غدد چربى به سطح پوست شوند.
با مسدود شدن پیاز مو، نوعى باکترى پوست به نام “پروپیونى باکتریوم آکنه” در درون آنها رشد مى‌کند و التهاب را سبب مىشود.
آکنه از راه هاى زیر ایجاد مىشود:
انسداد ناکامل پیاز مو، آکنه سرسیاه را تولید مى‌کند که یک پلاک نخودمانند سیاه است.
انسداد کامل پیاز مو، آکنه سرسفید را تولید مى‌کند که یک پلاک نخودمانند سفید است.
عفونت و التهاب، انواع سرسفید را تولید مى‌کند.
بالاخره، پیازهاى مو مسدود شده، مى‌ترکند و چربى، سلول‌هاى پوست و باکترى را بر روى پوست رها مى‌کنند. بدین ترتیب، جوش و ضایعه بر روى پوست آسیب دیده به وجود مى‌آید. ضایعه اولیه در آکنه، «کومدو» نام دارد.
آکنه مىتواند سطحى باشد که در این حالت جوش بدون آبسه داریم و یا عمیق باشد که در این حالت، جوش‌هاى ملتهب در زیر پوست به وجود مى‌آیند و کیست‌هاى پر از چرکى را تولید مى‌کنند که پاره شده و آبسه هاى بزرگ‌تر را ایجاد مى‌کنند.
علل ایجاد آکنه
افزایش سطح هورمون ها در زمان بلوغ مى تواند تولید آکنه را سبب شود. به علاوه، آکنه غالباً زمینه ارثى نیز دارد.
موارد زیر نیز مىتواند در ایجاد آکنه موثر باشند:
تغییرات هورمونى در دوره عادت ماهیانه در زنان.
برخى داروها مانند کورتیکوستروییدها، لیتیم و باربیتوراتها.
چربى و روغن پوست سر، روغن معدنى یا روغن آشپزى و برخى مواد آرایشى.
فشار و مالش کلاه،کوله پشتى، یا یقه‌هاى تنگ.
شرایط آب و هوایى (مانند آلودگى یا رطوبت).
آکنه همچنین با فشاردادن جوش ها یا خاراندن شدید پوست، بدتر مى شود.
علائم آکنه
آکنه،در هر نقطه بدن مىتواند ظاهر شود. اما بیشتر در جاهایى ظاهر مىشود که تجمع غدد چربى زیاد باشد، مانند صورت، قفسه سینه، بالاى پشت، شانه‌ها و گردن.
موارد زیر شایع ترین علائم و نشانه هاى آکنه هستند. اما هر نوجوان ممکن است علائم متفاوتى را تجربه کند. علائم آکنه مى تواند شامل پشت درد، دانه هاى سرسفید، ضایعات چرکى که مى توانند دردناک باشند، و گره پوستى (برآمدگى سفت پوستى) باشد.
علائم آکنه ممکن است مشابه سایر بیمارى هاى پوستى باشد. همیشه براى تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
[توصیه‌هایی برای کاهش آکنه]-درمان آکنه
هدف از درمان آکنه به حداقل رسانیدن بافت ترمیمى برجاى مانده و بهبود ظاهر فرد است. درمان خاصى که توسط پزشک انجام مىشود، بر این پایه است:
سن نوجوان، سلامت عمومى و تاریخچه پزشکى وى.
شدت آکنه.
تحمل نوجوان در برابر داروها، روش ها و درمان هاى خاص.
انتظارات درباره سیر بیمارى.
دیدگاه و انتخاب شما.
درمان آکنه شامل دارودرمانى موضعى و عمومى خواهد بود. بسته به شدت آکنه، داروهاى موضعى (که بر روى پوست مالیده مى شوند) یا عمومى (که به طریق خوراکى مصرف مى شوند) مى توانند توسط پزشک تجویز شوند. در برخى موارد تلفیق دو روش موضعى و عمومى به کار مى رود.
دکتر شهرام سهرابی
منبع- آنلاین سلامت
