زنجبیل را از یاد نبرید

مصرف زنجبیل چه فوایدی برای بدن ما دارد و چه تاثیراتی روی آن می تواند بگذارد این گیاه چه خواص درمانی دارد نحوه مصرف آن چگونه است و توصیه متخصصین طب سنتی در مورد استفاده های مختلف از آن چیست؟

گیاه زنجبیل یا Ginger Officinale بومی جنوب شرقی آسیا، هند و چین می باشد. اگرچه معمولا از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده می‌شود ولی در اصل قسمت مورد استفاده این گیاه، ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که ریزوم نام دارد. اثرات درمانی زنجبیل به زمان های بسیار دور بر می گردد.

در طب سنتی اسلامی و ایران زنجبیل گیاهی بسیار گرم و کمی خشک است. از قدیم این گیاه برای درمان ناراحتی معده، تهوع و استفراغ ناشی از بارداری یا شیمی درمانی، اسهال، سردرد، سرگیجه و به عنوان ماده ضد التهاب در درمان سردرد میگرنی، روماتیسم و ناراحتی های عضلانی مورد استفاده قرار می گرفته است.

سازمان بهداشت جهانی نیز زنجبیل را به عنوان مکمل غذایی در نظر گرفته است.

مطالعات متعدد نشان داده است که این گیاه جهت کاهش علایم آرتروز بسیار سودمند است. در این بیماری تولید برخی از سیتوکین های التهاب زا نقش مهمی در بروز درد و التهاب ایفا می کند. مطالعات نشان داده اند که مهار ترکیبات التهاب زا می تواند به کاهش درد در این بیماران کمک کند. به علاوه کاهش درد یکی از مهمترین اهداف درمانی در افراد مبتلا به آرتروز زانو می باشد. زنجبیل با دارا بودن ترکیبات فعالی نظیر جینجرول (Gingerols) قادر است به کاهش التهاب و در نتیجه تسکین درد در آرتروز کمک زیادی کند.

در مطالعه ای که در دانمارک صورت گرفت مشخص شد که مصرف زنجبیل موجب تسکین درد بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت و ناراحتی عضلانی می شود. همچنین در بررسی دیگری بیماران اظهار کردند مصرف زنجبیل نسبت به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تجویز شده در تسکین درد، التهاب و خشکی حرکت پاسخ بهتری می دهد.

میزان زنجبیل برای پیشگیری از تهوع و استفراغ 500 تا 1000 میلی گرم پودر زنجبیل معادل 2 تا 4 گرم ریزوم تازه می باشد که باید 1 ساعت قبل از حرکت مصرف شود.

مقداری که برای درمان روماتیسم یا آرتروز گزارش شده است 500 تا 1000 میلی گرم ریزوم پودر شده زنجبیل در وز می باشد.

زنجبیل صفراآور است و برای افرادی که سنگ صفرا دارند بدون نظر پزشک تجوز نمی‌شود.

همچنین این گیاه باعث رقیق شدن خون می‌شود و مصرف آن برای بیماران هموفیلی و افرادی که از داروهای ضد انعقاد خون استفاده می کنند، ممنوع است. رنجبیل محرک قاعدگی است و مصرف بیش از اندازه آن باعث خونریزی و سقط جنین می شود. به همین دلیل خانم های باردار نیز از مصرف این گیاه منع شده اند.

مصرف زنجبیل با معده خالی باعث زخم‌های گوارشی شده و بهتر است با معده خالی مصرف نشود.

فرآورده های دارویی زنجبیل به صورت گرد، عصاره، قرص و تنتور می باشد. پودر یا گرد زنجبیل را باید دور از نور و در جای خشک و خنک نگهداری نمود و آن را در قوطی های سربسته (غیر پلاستیکی) قرار داد تا از نفوذ رطوبت به آن جلوگیری شود.

اشکال دارویی این گیاه، کپسول 100، 400، 500 و 1000 میلی‌گرم و قرصهای جویدنی 67.5 میلی‌گرم می‌باشد و آنچه که در منزل مصرف می‌شود به صورت پودر است.