داشتن یک خواب خوب و آرام آرزوی خیلی هاست آرامش در خواب برای بعضی ها امری دست نیافتنی شده است چگونه می توان آن را محقق کرد و مهیا کردن چه شرایطی برای این امر لازم است
انسان تقریبا نیمی از عمرش را در خواب می‌گذراند؛ از همین رو در طب سنتی شش اصل ضروری پایه‌های تندرستی هستند که مساله خواب و بیداری یکی از آنهاست. در صورتی که آداب صحیح خواب و بیداری رعایت نشود، سلامتی مورد تهدید قرار می‌گیرد و بیماری‌ها و ناراحتی‌هایی را به وجود می‌آورد.
البته از نظر دکتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی همه قانون‌هایی را که در این مطلب آمده نمی‌توان در مورد کودکان هم صادق دانست. او می‌گوید به‌طور معمول هر فرد بزرگسال باید هشت تا 10 ساعت خواب شب داشته باشد اما محدودیت‌هایی که برای خواب بزرگسالان در نظر گرفته می‌شود، شامل حال کودکان و نوجوانان نمی‌شود چون افراد کم‌سن و سال غالبا طبع‌شان گرم و خشک است و به ساعات خواب و استراحت کمتری نیاز دارند.
کجا بخوابیم؟
برای داشتن یک خواب خوب نمی‌شود هر جایی خوابید. محل خواب باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا خواب باکیفیت و آرامی داشته باشید.
– محل خواب باید ساکت و دنج باشد. جایی را انتخاب کنید که حتی‌الامکان سر و صداهای کمتری را بشنوید.
– نور محل خواب باید خیلی کم باشد. اگر قرار است در محل پرنوری بخوابید، میتوانید یک دستمال کوچک روی چشم‌های‌تان بگذارید تا فضا را برای‌تان به شکل تصنعی تاریک کند.
– دمای محل خواب باید معتدل باشد. در هر فصلی اتاق خیلی گرم و اتاق خیلی سرد، مانع خواب خوب می‌شود. این سرما و گرما را با پوشش‌تان هم میتوانید تعدیل کنید. البته موقع خواب باید دمای خانه کمی سردتر از زمان بیداری باشد چون خون برای خنک کردن به قسمت‌های گرم بدن می‌رود. اگر پاها خنک باشند و بالاتنه و سر در گرما قرار گرفته باشد، خون به سمت سر می‌رود تا آن را خنک کند. در این صورت پرخونی سر اتفاق می‌افتد و باز بی‌خوابی سراغ فرد می‌آید.
– بستر خواب باید صاف و هموار باشد؛ بسترهایی که پستی و بلندی دارند، برای خواب راحت نیستند. اگر در جایی هستید که سطح ناهمواری دارد، سعی کنید ابتدا ناهمواری را با استفاده از پتو یا پارچه صاف کنید بعد روی آن بخوابید.
– جایی بخوابید که در آن احساس امنیت کامل دارید؛ مثلا خوابیدن کنار افراد خانواده و کسانی که دوست‌شان دارید، احساس امنیت می‌آورد؛همچنین یا خوابیدن زیر تابلویی که بر دیوار است، ممکن است احساس خطر و ناامنی در شما ایجاد کند و خواب را آشفته کند.
– در خواب سر باید بالاتر از پاها قرار بگیرد تا خون به سختی به قسمت سر برسد. مغز پرخون خواب را از سر می‌پراند. در چنین وضعیتی هرقدر هم فرد خسته باشد، خوابش نخواهد برد. پس این قانون را رعایت کنید و بدون بالش نخوابید.
خواب روز را از دست ندهید
خواب پیش از ظهر بر تندرستی و کیفیت فعالیت‌های روزانه تاثیر مثبتی می‌گذارد. در بعضی از کشورهایی که بر این تاثیرات به خوبی واقف هستند حتی در ادارات زمان کوتاهی را برای استراحت کارکنان‌شان در نظر گرفته‌اند تا بدین‌وسیله راندمان کاری‌شان را بالا ببرند. البته مدت زمان خواب روزانه هم بسیار مهم است. 15 تا 20 دقیقه خواب پیش از ظهر (به شرط سحرخیزی) و 15 تا 20 دقیقه خواب بعد از ناهار مفید است. ولی بیش از آن، نتیجه عکس خواهد داد.
بعضی عادت دارند بعد از ناهار چند ساعت بخوابند؛ طوری که قسمت اعظم ظهر را در خواب هستند. توصیه می‌شود هرگز این‌قدر نخوابید چون شما را کسل خواهد کرد و نشاط لازم برای انجام فعالیت‌های روزانه را از شما می‌گیرد.
توصیه‌هایی برای یک خواب خوب
با توجه به سبک زندگی شلوغ و بی‌نظم امروزی خیلی‌ها از بی‌خوابی یا بد خوابیدن گله می‌کنند. رعایت بعضی نکات ساده می‌تواند این مشکلات را برطرف کند و برای‌تان خوابی آرام بسازد.
– برای شام غذاهای سنگین و چرب نخورید.
– بین شام و زمان خواب دست‌کم باید دو ساعت فاصله بیندازید.
– روی بالش‌تان گلاب بپاشید.
– یک‌سوم پیمانه گلاب را با دوسوم آب و شکر مخلوط کنید و شربت گلاب بنوشید.
– نوشیدن شربت‌های بهارنارنج و بادرنجبویه هم برای خواب مفید است.
– به خودتان عطر بزنید چون باعث رفع انسدادهای عصبی می‌شود.
– تنها نخوابید.
کابوس یا همان بختک از کجا می‌آید؟
کابوس‌هایی که می‌بینید، صرفا به احوال روانی شما مربوط نمی‌شود. در خواب فکر می‌کنید بیدار هستید و موجود ترسناکی به شما حمله می‌کند ولی قادر به انجام هیچ واکنشی نیستید حتی نمی‌توانید دست و پای‌تان را تکان دهید. به این حالت بختک می‌گویند که در طب سنتی منشا جسمانی دارد. درواقع نوعی عامل پیش‌آگهی‌دهنده است که از نوعی اختلال (به عنوان مثال فلج یا آلزایمر) خبر می‌دهد. وقتی که خواب هستید سرعت جریان عصبی کند است و هر اختلالی بیشتر خودش را نشان می‌دهد. در اصطلاح طب سنتی می‌گویند فرد دچار انسداد مجاری روح شده است.
خواب‌تان را تعبیر کنید
در طب سنتی خواب‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنند؛ رویای صادق و رویای کاذب. رویای کاذب در اثر عدم رعایت اصول تندرستی به وجود می‌آید؛ به عنوان مثال بخاراتی که از غذاها متصاعد می‌شوند، خوابیدن در میان سر و صدا و شلوغی یا خوابیدن در یک مکان سرد، فشار زیادی را به فرد وارد می‌کند. در نتیجه فرد وقتی از خواب بیدار می‌شود می‌گوید خواب‌های بی‌سر و تهی دیده‌ام.
این قبیل خواب‌ها تعبیری ندارند و نمی‌توان آنها را تحلیل کرد اما رویای صادقه درست نقطه مقابل رویای کاذب قرار می‌گیرد. هر رویای صادقی یک تعبیر دارد و قابل بررسی است.
رنگ‌خواب‌ها‌وسوء‌مزاج‌ها
رنگ‌ها در تعبیر خواب نقش مهمی ایفا می‌کنند. از روی رنگی که در خواب دیده می‌شود، می‌توان نوع سوءمزاج را تشخیص داد.
– دیدن رنگ زرد و آتش در خواب علامت سوءمزاج گرم و خشک است.
– دیدن تاریکی و سیاهی در خواب نشان می‌دهد که فرد سوءمزاج سرد و خشک دارد.
– کسانی که در خواب، خون یا رنگ قرمز می‌بینند، دچار سوءمزاج گرم و تر هستند.
– دیدن اشیای سفید و آبی، آب، باران و. . . بر داشتن سوءمزاج سرد و تر دلالت می‌کند.
چرا‌خواب‌ها‌تکرار می‌شوند؟
بعضی از خواب‌ها تکراری هستند و از نظر ما تکرار یک خواب از عمق سوءمزاج خبر می‌دهد.
– افرادی که می‌بینند از یک بلندی به پایین پرت می‌شوند، این خواب نشان می‌دهد این افراد سوداوی مزاج هستند.
– افرادی که می‌بینند در حال پرواز هستند،این خواب معلوم می‌کند که آنها دچار سوءمزاج صفراوی شده‌اند.
– افرادی که می‌بینند در حال بحث و مشاجره با دیگران هستند، این قبیل افراد به هر دو نوع سوءمزاج سوداوی و صفراوی مبتلا هستند.
– خواب مردگان، فرشتگان و پرندگان را کسانی می‌بینند که لطافت طبع دارند و امور مادی زندگی آنها را کمتر اسیر شان کرده است.
وقت خاموشی است
برای اینکه باتری بدن‌تان شارژ شود، چه زمان و چقدر باید بخوابید
1. دیر نخوابید
اغلب مردم با توجه به مشغله‌هایی که دارند معمولا حدود ساعت یک تازه به تختخواب می‌روند که این کار به سلامت‌شان آسیب‌های جدی می‌رساند.
ناراحتی‌هایی مثل خستگی مزمن، افسردگی، بدخلقی، مشکلات گوارشی و مشکلات پوستی نتیجه داشتن سبک خواب غلط است؛ پس به این زمانبندی احترام بگذارید.
2. کافی بخوابید
افراد نرمال در طول شبانه روز به شش تا هشت ساعت خواب احتیاج دارند. بهترین زمان برای خوابیدن ساعت 9 تا یک بامداد است. هر یک ساعت خواب در این زمان با ساعت‌ها خواب در وقت های دیگر برابری می‌کند. طب ایرانی بر این نکته تاکید فراوان دارد اما متاسفانه سبک زندگی در جامعه ما کاملا خلاف این است.
3. وقت‌شناس باشید
گفتیم دلیلی ندارد که روی ساعات خواب کودک‌تان حساس باشید و به زور او را در طول روز بخوابانید اما به جای اینکه حواس‌تان به میزان خواب کودک‌تان باشد، کافی است روی خواب شب پافشاری کنید. کودکان و نوجوانان باید عادت کنند ساعت 9 یا 10 هر شب به تختخواب بروند و بخوابند.
مجله سیب سبز – عذرا جوانمردی:
