چراکه دهان به عنوان یکی از آلوده ترین نقاط بدن شناخته می شود و مستعد جذب میکروب ها و باکتری های متعددی از محیط اطراف است و همه می دانیم که بهترین روش برای حفظ سلامت دهان و دندان مسواک زدن است. اما آیا می دانستید که مسواک شما آلوده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید؟!
آیا می‌دانید چه چیزهایی روی مسواک شما قرار گرفته است؟
به گفته محققان دانشگاه منچستر انگلستان مسواک شما پر از میکروب و آلودگی است. این محققان در تحقیقات خود متوجه شدند مسواکی که به خوبی روی سطح آن پوشانده نشده باشد می‌تواند بیش از 100 میلیون باکتری مانند ای کولای داشته باشد که باعث اسهال می‌شود.
از دیگر باکتری‌های خطرناک روی مسواک می‌توان به staphylococci اشاره کرد که باعث ابتلا به عفونت پوست می‌گردد.
دکتر گیل مک‌کامبس استاد دانشگاه و مدیر مرکز تحقیقات بهداشت دهان و دندان در دانشگاه دومینیون در این باره می‌گوید: هر روز صدها میکروارگانیسم مختلف درون دهان ما زندگی می‌کنند. البته این موضوع در مرحله اول خطر زیادی ندارد.
مشکل از جایی شروع می‌شود که تعادل بین باکتری‌های دهان به هم بخورد. دکتر کیمبرلی هارمس از سازمان دندان آمریکا در این باره می‌گوید: شما باید بدانید بخش زیادی از پلاک‌هایی که روی دندان‌ها را می‌گیرند، از باکتری تشکیل شده‌اند. بنابراین هر روز که شما مسواک می‌زنید، این باکتری‌ها را روی مسواک خود قرار می‌دهید.
آیا مسواک می‌تواند باعث بیماری شود؟
احتمال جواب این سوال منفی است. بدون توجه به این که چه حجمی از باکتری‌ها درون دهان شما زندگی می‌کنند، یا چه تعداد باکتری روی مسواک وجود دارند، سیستم ایمنی بدن انسان آنقدر قدرتمند هست که مانع از ابتلای شما به عفونت‌های مختلف در هنگام مسواک زدن شود.
هارمس می‌گوید: خوشبختانه سیستم ایمنی بدن انسان می‌تواند از خودش در برابر باکتری‌ها محافظت کند. تاکنون هیچگونه شواهدی یافت نشده که نشان دهد مسواک زدن می‌تواند به سلامت بدن آسب برساند.
اما به هر حال عقل حکم می‌کند شما در مورد نگهداری از مسواک خود چند نکته را رعایت کنید تا به طور کامل از عفونت‌ها و بیماری‌ها در امان باشید.
مسواک را هیچ گاه نزدیک به دست‌شویی قرار ندهید
بسیاری از دست‌شویی‌ها کوچک هستند و در درصد زیادی از خانه‌ها فاصله توالت‌ها تا سینک دست‌شویی بسیار کم است. هر زمان که شما از فلش تانک استفاده می‌کنید، حجم عظیمی از باکتری‌ها در هوا پراکنده می‌شوند. بنابراین بهتر است هیچ وقت مسواک خود را در نزدیکی این محیط قرار ندهید.
هیچ‌کس بشقاب‌ها و لیوان‌های خود را در نزدیکی دست‌شویی‌ها نگه نمی‌دارد، پس چه دلیلی دارد که ما مسواک خود را که هر روز چند بار در دهانمان می‌گذاریم در این محیط‌ها قرار دهیم؟ همان طور که شما باید قبل از خوردن غذا دست‌های خود را بشویید، همین کار را هم باید در مورد مسواک خود انجام دهید.
آیا بعضی مسواک‌ها از بقیه بهترند؟
برخی کارخانجات تولیدکننده مسواک، مدعی هستند که با ایجاد تغییراتی در نحوه قرارگیری، طول، سختی در سر مسواک محصول ارائه شده آنها بهترین کارایی را در بین کالاهای مشابه دارد.
هم‌چنین در مواردی ادعا می‌شود بعضی از انواع مسواک‌های جدید، پلاک‌های میکروبی را بهتر برمی‌دارند، ولی در کاربرد عملی و تحقیقات، نشان داده شده است که هیچ یک برتری مشخصی بر دیگری ندارند و هیچ مسواکی قادر نیست همه پلاک‌ها را بردارد. به نظر دندان پزشکان، روش مسواک زدن صحیح مهم‌تر از نوع مسواک است.
نکاتی در مورد نگهداری از مسواک
حالا که شما فهمیدید باید مسواکتان را از محیط دست‌شویی دور کنید، بد نیست نکات دیگری را هم به شما یادآوری کنیم تا مسواکتان به طور کامل از آلودگی‌ها در امان باشد.
– همیشه مسواک را بشویید: به یاد داشته باشید که همیشه قبل و بعد از استفاده از مسواک، آن را به خوبی با آب شیر بشوید.
– مسواک را خشک نگه دارید: طبق گفته دکتر هارمس، باکتری‌ها عاشق محیط‌های مرطوب هستند. پس بلافاصله بعد از مسواک زدن سعی کنید آن را به طور کامل خشک کرده و رطوبت روی آن را بگیرید.
نکته مهم دیگر این است که هیچ گاه روی مسواک را با پوشش‌های مخصوص نپوشانید. با این کار رطوبت در یک محیط کوچک به دام می‌افتد و رشد باکتری‌ها را سرعت می‌بخشد.
– مسواک را عمودی نگه دارید: سعی کنید مسواک خود را با گذاشتن در ظروف مخصوص یا آویزهای کوچک به صورت عمودی نگه دارید و هیچ‌گاه آن را به حالت افقی روی سطح رها نکنید.
– مسواک یک وسیله کاملا شخصی است: مهم نیست که شما چه قدر به خواهر، برادر، همسر یا هم‌اتاقی خود نزدیک هستید.
هیچ‌گاه اجازه ندهید که شخصی غیر از شما از مسواکتان استفاده کند. هم‌چنین مسواک‌هایتان را در یک فنجان در کنار هم قرار ندهید، زیرا تماس آنها با هم می‌تواند باعث انتقال میکروب‌ها شود.
آیا استرلیزه کردن مسواک‌ها موثر است؟
محصولات مختلفی در بازار هستند که ادعا می‌شود می‌توانند مسواک‌ها را استرلیزه کنند. بعضی‌ها می‌گویند این محصولات می‌توانند با گرما یا اشعه ماوراء بنفش، یا اسپری‌های آنتی‌باکتریال میکروب‌های روی مسواک را از بین می‌برند.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بعضی از این محصولات می‌توانند باکتری‌ها را از بین ببرند، اما هنوز کارشناسان به این نتیجه نرسیدند که استفاده از این محصولات بتواند خطر ابتلای شما به بیماری را کاهش دهد.
به هر حال اگر تصمیم به استفاده از یکی از این محصولات را گرفتید، اطمینان حاصل کنید که آنها دارای تائیدیه از FDA هستند. هم‌چنین به یاد داشته باشید که حتی بهترین محصولات هم نمی‌توانند تمام میکروب‌های روی مسواک شما را بکشند و در بهترین حالت کارایی آنها 99.9 درصد است.
به این ترتیب اگر یک میلیون باکتری روی مسواک شما باشد، بعد از استفاده از این محصولات باز هم نزدیک به 1000 عدد از آنها روی مسواک باقی خواهد ماند.
بعضی از سایت‌ها به خوانندگان خود توصیه می‌کنند مسواک را درون اجاق‌های مایکروویو و حتی ماشین‌های ظرفشوی قرار دهند تا با این روش آنها را ضد عفونی کنند. اگرچه این روش‌ها بعضی از باکتری‌ها را از بین می‌برند، اما احتمالا این کارها به مسواک آسیب وارد می‌کند.
چه زمانی باید مسواک را عوض کرد؟
بهترین کار برای کاهش باکتری‌های روی مسواک‌ها این است که آنها را به فاصله‌های زمانی منظم تعویض کنید.
سازمان دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند بعد از 3 یا 4 ماه استفاده از مسواک، آن را تعویض کنید. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است، بهتر است فاصله تعویض مسواک‌ها را کمتر کنید و آنها را هر دو ماه یکبار و حتی زودتر تعویض کنید.
اگر از مسواک برقی استفاده می‌کنید، با رعایت همین فاصله زمانی سر قابل تعویض آنها دور بیندازید و از سر جدید استفاده کنید.
اگر موهای مسواک شما پس از مدت کوتاهی مثلا یک هفته کج و بدشکل شد، نشانه این است که شما با نیروی زیادی مسواک می‌زنید.
بنابراین باید فشار دستتان را حین مسواک زدن کاهش دهید. اما اگر بعد از شش ماه، موهای مسواک شما دست نخورده باقی مانده است، نشان می‌دهد که شما با نیروی کمی مسواک می‌زنید و به این ترتیب دندان‌هایتان به خوبی تمیز نمی‌شوند یا اینکه تنبلی می‌کنید و فقط گاهی به مسواکتان سر می‌زنید.
هر زمان که از روی تنبلی تصمیم گرفتید مسواک زدن بعد از ناهار یا شام را انجام ندهید، به این فکر کنید که چه میزان باکتری در دهان شما وجود دارد و می‌توانند چه خطراتی برایتان ایجاد کنند.
دکتر هارمس می‌گوید: این باکتری‌ها هستند که می‌توانند باعث ابتلا به بیماری‌های لثه شوند، پوسیدگی دندان به بار بیاورند و تنفس شما را بدبو کنند. بنابراین تا آنجا که ممکن است مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید تا این باکتری‌ها به کمترین میزان ممکن برسند.
شستشوی دهان قبل و بعد از استفاده از یک دهان‌شویه آنتی‌باکتریال قبل و بعد از مسواک زدن می‌تواند تعداد باکتری‌های ایجاد کننده پلاک‌های دندانی به طور قابل توجهی کاهش دهد.
