هنگام بی ادبی کردن کودک چه رفتارهایی لازم است آیا تنبیه چاره کار است و بهترین روش برخورد با این حالت در فرزندمان کدام است چگونه می توانیم این رفتارها را در فرزندمان اصلاح کنیم و با چه کارهایی این امر شدنی است؟
حتما برای شما هم این مساله پیش آمده که کودکتان در شرایطی کاری انجام داده یا حرفی به زبان آورده که باعث ناراحتی و پرخاشگریتان شده و از نظر شما لازم است که برای این رفتار نادرستش تنبیه شود. با این حال بهتر است قبل از اقدام به هر کاری، دلیل اینکه میخواهید کودک را تنبیه کنید به او بگویید.
دکتر پریناز بنیسی، روانشناس تربیتی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری «سلامانه» با بیان این مساله گفت: «اغلب والدین نسبت به تربیت کودکان خود بسیار حساس هستند و گاهی این حساسیت باعث میشود در برخی از روشهای تربیتی افراط و تفریط صورت بگیرد. درحالی که همیشه تاکید بر این بوده که برای اینکه کودک بفهمد رفتارش اشتباه است، نباید بههیچوجه تنبیه بدنی صورت بگیرد یا بیشازحد سختگیری شود.»
وی همچنین تاکید کرد که والدین باید قبل از انتخاب گزینه تنبیه، رفتار اشتباه کودک را به او گوشزد کنند و یادآور شوند که اگر دوباره چنین رفتاری از او سر بزند، تنبیه خواهد شد.»
این روانشناس تربیتی با بیان اینکه با تعیین برخی محرومیتها و بیتوجهی به کودک، او متوجه پیامدهای رفتار اشتباهش شود، گفت:«بهترین نوع تنبیه، محروم کردن کودک از خواستههای مطلبوش است مثلا اگر عاشق رفتن به پارک یا دوچرخهسواری یا بازی با رایانه یا تماشای تلویزیون است، برای مدت مشخصی او را از انجام این کارها محروم کنید یا اینکه برای مدتی مشخص با او حرف نزنید.»
وی همچنین تاکید کرد که در تنبیه کودک، مدت زمانی که در نظر گرفته میشود باید کوتاه باشد بهخصوص در سنین پایین، و علاوه بر این، نکته حائز اهمیت دیگری هم که باید به آن توجه داشت این است که از نظر تربیتی، زمانی تنبیه بیشترین تاثیر خود را دارد که بلافاصله بعد از رفتار ناپسند کودک و برای دورهای موقت انجام شود.»
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همچنین یادآور شد که والدین نباید این مساله را فراموش کنند که تکرار در به کاگیری یک روش تربیتی باعث میشود در نظر کودک به صورت یک عادت رفتاری شکل بگیرد و درنتیجه اثردهی آن کاهش بیابد. درضمن، در صورتی که فرزندشان برای رفتار ناپسندش نیاز به تنبیه دارد، لازم است که بداند به چه دلیل تنبیه میشود بنابراین والدین باید رفتار اشتباه کودک را برایش گوشزد کنند و توضیحات لازم را به او بدهند.
بنیسی در نهایت هم با هشدار اینکه والدین مراقب باجگیری کودکان باشند، گفت: «گاها برخی والدین برای اینکه فرزندشان رفتار نادرستی از او سر نزد او را تشویق میکنند؛ مثلا میگویند «اگر به مهمانی برویم، بیادبی نکنی و سروصدا راه نیندازی یا این حرف را نزنی یا جیغ نکشی، تو رو به پارک میبرم یا برایت عروسک و ماشین و خوراکی میخرم و…» درحالی که این رفتارها درست نیست و میتواند زمینه را برای تشدید رفتارهای نادرست کودک فراهم کند. درواقع وقتی کودک بفهمد که مادر از جیغ کشیدن او کلافه و سردرگم میشود برای اینکه به خواستهاش برسد دست به این رفتار میزند. کودکان بسیار باهوش هستند و با فهمیدن این مسائل مدام در حال باجگیری از مادر و پدر خواهند بود. بنایراین باید کودک را در قبال رفتار درست و مطلوب تشویق کرد.»