می خواهیم ریشه های تمایل به دروغگویی در اطفال را پیدا کنیم و دلایل مهم علاقه به دروغ در اطفال را روانشناسی کنیم را فرزندمان به دروغ روی می آورد چگونه باید با آن ها برخورد کرد و نحوه صحیح رفتار با کودک دروغگو چیست؟
اگر فرزندتان جزو کودکانی است که گاهی اوقات دروغ حرف میزند و با دادن تذکر به او ادعا میکند که دروغی نگفته! با خود فکر کردهاید که برای جلوگیری از دروغ گفتن او چه باید بکنید.
دکتر محمدرضا کاظمی، فوقتخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه در اینباره گفت: «متاسفانه یکی از اشتباهات رایج در برخورد با کودکانی که دروغ میگویند، این است که به محض اینکه اشتباه میکند یا دروغ میگوید، پدر و مادر عنوان میکنند که «ااا تو بچه بدی هستی» در حالی که باید گفت «تو کار بدی انجام دادی»؛ اگر کودک احساس کند با هر کار اشتباهی «کودک بدی» میشود، طبیعی است که دروغ بگوید.»
وی در ادامه افزود: «در وهله اول باید مشخص شود علت دروغگویی کودک چیست. معمولا بیشتر دروغگویی کودکان به دلیل خیالپردازی است و آنها قصد دارند با گفتن داستانهایی که واقعی نیست، خود را بزرگ و مهم جلوه دهند و با گفتن داستانها بگویندکه من کودکی قوی هستم.»
کاظمی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی بهتر است والدین از به کارگیری لفظ دروغ اجتناب کنند و مدام به فرزندشان نگویند که «دروغ نگو»، گفت: «با توجه به اینکه بیان چنین جملاتی از قبیل اینکه «بسه دیگه چرا انقد دروغ میگی»، «باز تو شروع کردی به دروغ گفتن» و… میتواند پیامهای منفیای را به کودک انتقال دهد بنابراین بهتر است به تدریج به کودک بفهمانید که من میدانم تو داستان تعریف میکنی. حتی پیشنهاد میشود حین تعریف ماجرا، والدین خود را وارد داستان کنند و به آن آب و تاب بدهند و به نوعی با شوخی، به کودک بفهمانند که متوجه خیالپردازی او شدهاند.»
این روانپزشک کودک و نوجوان به عامل موثر دیگر در دروغگویی کودکان پرداخت و گفت: «در مواردی هم ممکن است کودک به دلیل ترس یا برای معافیت از انجام کاری یا اجتناب از مجازات و تنبیه شدن به دروغ گفتن روی بیاورد که والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که چرا کودک میترسد و حقیقت را بیان نمیکند. در صورتی که مشخص شود او به دلیل ترس دروغ میگوید والدین باید به چگونگی رفتار خود و فرزندشان توجه کنند. چراکه شاید شرایط به گونهای است که کودک فکر میکند اگر حقیقت را بگوید نظر پدر و مادر نسبت به او تغییر میکند یا تنبیه سختی در انتظار اوست.»
کاظمی با تاکید بر اینکه در صورتی که ترس عامل دروغگویی کودک است والدین باید با رفتارهای مناسب ترس ایجادشده را از بین ببرند، گفت: «اگر ترس عامل دروغگویی کودک است باید در این مورد با او صحبت شود و والدین از کودک بخواهند که حقیقت را بگوید و به دلیل راستگویی، به او پاداش بدهند مثلا بگویند «آفرین که حرف راست را زدی ولی خب حالا چون این اشتباه را مرتکب شدی، ما مجبور هستیم این محرومیت و تنبیه را برای تو درنظر بگیریم»، با این حال این راستگویی باید همیشه مدنظر قرار گرفته شود و کودک بداند اگر رفتاری بدی از او سر زده، به این معنا نیست که او بچه بدی است. چون هر کودک خوبی هم میتواند کار اشتباه و بدی را انجام بدهد. متاسفانه یکی از اشتباهات رایج در برخورد با کودکان این است که به محض اینکه کار اشتباهی میکند یا دروغ میگوید، پدر و مادر عنوان میکنند «ااا تو بچه بدی هستی» در حالی که باید گفت «تو کار بدی انجام دادهای». اگر کودک احساس کند با هر کار اشتباهی «کودک بدی» میشود، طبیعی است که دروغ بگوید.»
این عضو هیات علمی دانشگاه درنهایت خاطرنشان کرد: «نکته حائز اهمیتی که والدین همیشه باید به آن توجه کنند این است که پدر و مادر الگوی فرزندانشان هستند بنابراین اگر والدین به هر شکلی دروغ بگویند و پنهانکاری داشته باشند کودک این الگوپذیری را از آنها خواهد داشت.»