عفونت مننژیت اغلب در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان اتفاق می افتد. همچنین در معرض خطر افراد مسن و افرادی که مشکلات سلامتی طولانی مدت، مانند ضعف سیستم ایمنی می باشد.دو نوع مننژیت وجود دارد: مننژیت ویروسی نسبتا شایع است. این معمولا بیماری جدی ایجاد نمی کند. در موارد شدید، می تواند تب و تشنج شود.مننژیت باکتریایی است به عنوان شایع نیست، اما بسیار جدی است. این نیاز به حق دور درمان می شود برای جلوگیری از آسیب مغزی و مرگ است.مننژیت (Meningitis)، التهاب و عفونت پرده مغزی است. التهاب توسط عفونت مایع اطراف مغزی و نخاعی بوجود می آید.
علل
باکتری
ویروس
قارچ
تحریکات شیمیایی
حساسیت به دارو
سرطان ها
آسیب جسمی
علائم بیماری
تب و لرز
تغییرات ذهنی
تهوع و استفراغ
حساسیت به نور
سردرد شدید
سفتی گردن
بی قراری
برآمدگی استخوان جمجمه
کاهش هوشیاری
تحریک پذیری کودکان
تنفس سریع
قوس سر و گردن به عقب
انواع مننژیت
مننژیت باکتریایی : نیاز به بستری کردن فوری در بیمارستان دارد. بسیار خطرناک و کشنده می باشد. هنگامی که باکتری وارد خون شود، باعث تخریب دیواره عروق خونی می شود و موجب خونریزی در پوست و اعضای داخلی می شود.
علائم شامل: تب، خستگی، تهوع، سردی دست ها و پاها، لرز سرد، درد شدید عضلات و مفاصل، درد سینه و یا شکم، تنفس سریع، اسهال و در مراحل بعدی بثورات پوستی است.
این نوع مننژیت، در کمتر از چند ساعت فرد را از پا درمی آورد. در موارد غیر کشنده، معلولیت دائمی می دهد و شامل قطع عضو و یا زخم شدید می باشد.
علائم مننژیت باکتریایی بعد از 3 تا 7 روز ظاهر می شود.
در نوزادان تازه متولد شده ممکن است علائمی همچون: تب، سردرد و سفتی گردن وجود نداشته باشد و یا به سختی متوجه این علائم شویم.
نوزادان مننژیتی ممکن است دارای علائم زیر باشند:
غیرفعال، تحریک پذیر، استفراغ و کاهش اشتها.
در کودکان، پزشک عکس العمل کودک را می بیند و تشخیص می دهد که کودک دچار مننژیت شده است یا نه.
اگر چه علائم اولیه مننژیت باکتریایی و ویروسی شبیه هم می باشند، علائم بعدی مننژیت باکتریایی نظیر تشنج و کما بسیار خطرناک می باشد.
مننژیت ویروسی : خفیف تر است و غالبا بیشتر از مننژیت باکتریایی رخ می دهد. این نوع، ناشی از عفونت روده ای می باشد. معمولا در اواخر تابستان و اوایل پاییز ایجاد می شود. غالبا بچه های کمتر از پنج سال و بزرگسالان زیر 30 سال را دچار می کند. علائم این نوع مننژیت در نوزادان و بزرگسالان با هم تفاوت دارد.
علائم در نوزادان شامل تب، تحریک پذیری، بد غذایی و سخت بیدار شدن است.
علائم در بزرگسالان شامل تب بالا، سردرد شدید، سفتی گردن، حساسیت به نور، خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن، تهوع و استفراغ، و کاهش اشتها است.
علائم این نوع مننژیت معمولا 7 تا 10 روز طول می کشد.
مننژیت قارچی : علائم این مننژیت بسیار شبیه به انواع دیگر مننژیت می باشد. به هر حال، این علائم به تدریج ظاهر می شوند. علائم مشترک شامل سردرد، تب، تهوع و سفتی گردن می باشد. علائم اختصاصی این نوع مننژیت عبارتند از: عدم دوست داشتن نور، تغییر در وضعیت ذهنی، گیجی، توهم و تغییرات شخصیتی.
افراد در معرض خطر
حدود 10 درصد بیماران، می میرند. در موارد غیر کشنده، افراد دچار آسیب مغزی، از دست دادن اندام و یا ناشنوایی می گردند.
همه افراد می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
نوزادان کمتر از یک ماه به علت اینکه هنوز سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
افرادی که در تماس با بیمار دچار مننژیت ویروسی می باشند، شانس زیادی برای مبتلا شدن به این عفونت را دارند، اما بیماری آنها شبیه عوارض مننژیت نمی باشد.
راه های تشخیص
کشیدن مایع مغزی نخاعی
آزمایش خون
عکسبرداری قفسه سینه
سی تی اسکن سر
رنگ آمیزی خاص
درمان
برای مننژیت باکتریایی، آنتی بیوتیک تجویز می شود. نوع آنتی بیوتیک بستگی به باکتری دارد که باعث عفونت شده است.
بیماران مبتلا به مننژیت ویروسی، به خودی خود، بعد از 7 تا 10 روز بهبود می یابند.
بیماران مبتلا به مننژیت قارچی، داروهای ضد قارچ با دوز بالا دریافت می کنند.
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند: بیماران ایدزی، دیابتی و یا سرطانی، غالبا نیاز به درمان طولانی تری دارند.
دیگر داروها و مایعات داخل وریدی درمان کننده علائمی همچون: ورم مغز، شوک و تشنج می باشد.
برخی از بیماران بر اساس شدت بیماری و نیاز به داروها، باید در بیمارستان بستری شوند.
عوارض
آسیب های مغزی
تجمع مایع بین جمجمه و مغز
کاهش شنوایی
هیدروسفالی
تشنج
پیشگیری
– تزریق واکسن هموفیلیس نوع B در کودکان جلوی یک نوع از مننژیت را می گیرد.
– واکسن کونژوگه پنوموکوک : در حال حاضر در دوران کودکی ایمن سازی می کند و در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است.
– کارگران خانه و دیگران در تماس با بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکی، برای جلوگیری از عفونی شدن، باید آنتی بیوتیک دریافت کنند.
– استراحت کافی کنید.
– در تماس با افراد آلوده نباشید.
– گوشت ها را کاملا بپزید و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیراستریلیزه اجتناب کنید.
– دست های خود را پس از دستشویی، تعویض پوشک، سرفه و پاک کردن بینی کاملا بشویید.
– دستگیره های درب را با آب و صابون بشویید و ضدعفونی کنید.
– از بوسیدن و به اشترک گذاشتن لیوان، قاشق، چنگال، بشقاب و ماتیک با افراد آلوده خودداری کنید.
– از گزش پشه و حشرات دیگر که می تواند حامل بیماری باشد، اجتناب کنید.
– موش ها را از محل زندگیتان دور کنید.
واکسن مننگوکوک برای افراد زیر توصیه می شود:
– نوجوانان در سنین 11 تا 12 سال و نوجوانان در سن 15 سال که هنوز واکسن نزده اند.
– تمام دانشجویان سال اول که در خوابگاه زندگی می کنند و هنوز واکسینه نشده اند.
– کودکان دارای دو سال و بیشتر که طحال ندارند و یا دارای مشکلات سیستم ایمنی هستند.
– افرادی که به کشورهایی که در آنها، مننژیت مننگوکوک شایع است، سفر می کنند.
– در برخی جوامع که شیوع این مننژیت زیاد است.
منبع- تبیان
