فشار خون بالا، قند خون بالا، تری گلیسیرید بالا، کلسترول خوب پایین، چربی شکم خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را افزایش می دهد سندرم متابولیک ب گروهی از عوامل خطر است. رژیم غذایی، ورزش، و داروها می تواند به بهبود آن کمک کند
سندروم متابولیک به معنای وجود گروهی از عوامل خطرساز برای بروز بیماری های قلبی- عروقی و دیابت در یک شخص است.
این عوامل خطرساز شامل موارد زیر است:
* چاقی شکمی
یعنی افزایش بافت چربی در اطراف شکم.
* اختلال در میزان چربی های خون
بالا بودن میزان تری گلیسریدها، میزان کم HDL- کلسترول و میزان بالای LDL- کلسترول که ایجاد پلاک (رسوبات) چربی را بر روی دیواره‌های درونی سرخرگ ها تشدید می کنند.
* فشار خون بالا
* مقاومت به انسولین یا عدم تحمل قند
بدن نمی تواند به طور صحیح از هورمون انسولین یا قند استفاده کند.
* وضعیت پرترومبوتیک یا زمینه بروز لخته شدن خون
برای مثال میزان بالای فیبرینوژن یا مهارگر فعال کننده پلاسمینوژن- 1 در خون
* زمینه بروز التهاب
برای مثال افزایش میزان پروتئین واکنش‌دهنده- C در خون
افراد دچار سندروم متابولیک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های کرونری قلب و سایر بیماری های مربوط به تشکیل پلاک های چربی در دیواره سرخرگ ها مانند سکته مغزی و بیماری عروق محیطی هستند.
به نظر می رسد عوامل خطرساز برای بروز این سندروم، چاقی شکمی و مقاومت به انسولین باشد.
مقاومت به انسولین یک عارضه متابولیکی عمومی است که در آن، بدن نمی تواند از انسولین به طور موثر استفاده کند. به همین دلیل است که “سندروم متابولیک” را “سندروم مقاومت به انسولین” هم می نامند.
سایر عواملی که زمینه ی بروز این سندروم را فراهم می آورند شامل بی تحرکی جسمی، پیری، عدم تعادل هورمونی و استعداد ژنتیکی است.
برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد مقاومت به انسولین هستند.
عوامل اکتسابی مانند زیادی چربی بدن و بی حرکتی بدنی، می توانند مقاومت به انسولین و سندروم متابولیک را تشدید کنند.
چگونه سندروم متابولیک تشخیص داده می شود؟
معیارهای ثابتی برای تشخیص سندروم متابولیک وجود ندارد.
انجمن قلب آمریکا(AHA) و انستیتوی قلب، ریه و خون آمریکا می گویند زمانی به یک اختلال، سندروم متابولیک اطلاق شود که دست کم سه تا از شرایط زیر وجود داشته باشند:
* بالا بودن دور کمر : در مردان 102 سانتی متر یا بیشتر و در زنان 88 سانتی متر یا بیشتر.
* بالابودن میزان تری گلیسریدها : 150 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر.
* کاهش میزان کلسترول خوب (HDL) : در مردان کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر و در زنان کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر.
* بالا بودن فشار خون : 130 روی 85 میلی متر جیوه یا بیشتر.
* بالا بودن میزان قند خون ناشتا : 100 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر.
درمان
قدم اول درمان برای کاهش عوامل خطرساز سندروم متابولیک، اصلاح سبک زندگی است. انجمن قلب آمریکا این توصیه ها را برای اصلاح سبک زندگی ارائه می دهد:
* حفظ وزن مطلوب و کاهش وزن در صورت اضافه بودن آن ( BMI کمتر از 25 )
* افزایش فعالیت بدنی: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط، در اغلب روزهای هفته.
* عادات سالم غذاخوردن از جمله کاهش مصرف چربی های اشباع، چربی های ترانس و کلسترول.
منبع- تبیان
