با چه روش هایی می توانیم از ابتلا به سکته مغزی پیشگیری کنیم و مانع بروز آن در بدنمان شویم می خواهیم شما را با انواع نشانه های سکته مغزی آشنا کنیم با ما همراه باشید تا از خطر این بیماری مهلک در امان بمانید
این بیماری در ایران هم هر ساله جان هزاران نفر را می‌‌گیرد، اما به عقیده کار‌شناسان، مردم هنوز شناخت کافی از علایم شروع آن ندارند. در این بیماری هم مانند حمله قلبی بلافاصله باید به دنبال کمک بود، چون هر یک دقیقه هم برای این بیماران ارزشمند است. هر چقدر هم معالجه دیر‌تر شروع شود، صدمات و شدت ناتوانی بیشتر خواهد بود. برخی پزشکان متخصص توصیه میکنند در صورت مشاهده علایم اولیه این بیماری بدون از دست دادن کوچک‌ترین زمان با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید زیرا آن‌ها با آشنایی کاملی که از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دارند فرد بیمار را به آن مرکز درمانی منتقل میکنند که خود رسیدگی به وضعیت بیمار و شروع روند درمان را سرعت می‌بخشد.
دکتر علیرضا معصومی متخصص مغز و اعصاب در خصوص علائم و نحوه شروع سکته مغزی گفت: سکته مغزی یک حادثه ناگهانی است که در قسمتی از مغز به وجود می‌‌آید و دارای دو علت است. یکی از علل آن مربوط به پاره شدن یک رگ در داخل مغز است که باعث ایجاد خون اضافی در داخل مغز میشود.
صدای سکته مغزی را بشنویم
این متخصص مغز و اعصاب در خصوص تصورات غلط مردم گفت: مشکلی که در حال حاضر در نحوه برخورد با این بیماران به وی‍‍ژه در ساعات اولیه شروع علایم سکته مغزی وجود دارد، این است که فشار خون بیمار دچار سکته مغزی بالا می رود، ولی مردم یا حتی برخی از پزشکان تصور میکنند باید فشار خون را در بیمار پایین بیاورند. در حالی که در ۲ الی ۳ روز اول حتی ممکن است بالا بودن فشار خون برای بیمار خوب باشد ولی پایین آوردنش بسیار خطرناک است.
زمان طلایی نجات بیماران سکته مغزی
معصومی با اشاره به احتمال خوب شدن بیماران بعد از سکته مغزی بیان کرد: از ۳ یا ۴ بیماری که داروی مورد نیاز بیماران سکته مغزی به آن‌ها تزریق میشود، فقط یک نفر به طور کامل از سکته مغزی نجات پیدا میکند. در حال حاضر هم روش‌های مختلفی است که در همان ساعت اول برای بیمار انجام می‌‌دهند که باز هم متأسفانه این روش‌ها در ایران نیست؛ مثلاً در مراکزی، با تحریک مکانیکی و آنژیوگرافی رگ را باز می کنند و گاهی اوقات نیز در ساعت اول بروز سکته، از بالن استفاده می کنند.
چه کار کنیم که دچار سکته مغزی نشویم؟
این متخصص مغز و اعصاب در مورد اینکه به چه روشی زندگی کنیم که دچار سکته مغزی نشویم تشریح کرد: این موضوع مربوط میشود به پیشگیری اولیه از بیماری. در مورد سکته مغزی چند عامل خطر‌زا وجود دارد که ثابت شده در ایجاد سکته مغزی مؤثرند. فشار خون یکی از این عوامل و مهم‌ترین آنهاست. قند و چربی دو عامل مهم دیگر هستند. استفاده از سیگار، چاقی و کاهش فعالیت فیزیکی، بیماری‌های قلبی و اختلال در ضربان قلب نیز از دیگر عواملی هستند که در بحث پیشگیری اولیه باید به آن‌ها پرداخته شود.
نقش استرس کار در خطر سکته
معصومی ضمن تشریح نقش استرس در سکته مغزی گفت: بسیاری از افراد بر این باورند که داشتن استرس و تجربه‌های هیجانی به خاطر افزایش فشارخون، می‌تواند عامل بروز سکته مغزی شود اما این باور غلط است. جالب است بدانید تغییرهای فشارخون به مغز ما منتقل نمی‌شود. این به آن معنا است که هیچ کس در اوج استرس سکته مغزی نمی‌کند اما ارتباط استرس و سکته قلبی بیشتر است. در واقع تاثیر استرس روی سکته مغزی کمتر از قلبی است.
باورهای غلط رایج در مورد سکته مغزی
قاسم غلامیان متخصص طب فیزیکی به باورهای غلط رایج مردم اشاره کرد و گفت: بسیاری از مردم بر این باورند که بعد از سکته مغزی امکان بهبود شرایط و کیفیت زندگی بیمار وجود ندارد. بسیاری از مردم می‌پرسند مگر نه اینکه در اثر سکته مغزی بخشی از بافت مغز در اثر نرسیدن خون می‌میرد پس چطور می‌توان این بخش مرده را احیا کرد؟ در پاسخ به این پرسش لازم است توضیحی دهم.
غلامیان ادامه داد: ما اصطلاحی داریم به نام «پِنُومبرا»؛ منظور از پنومبرا بخشی از مغز است که بین این منطقه مرده و زنده مغز قرار گرفته است. این قسمت هنوز بلاتکلیف است. امکان دارد تبدیل به نسجی مرده شود یا می‌تواند احیا و به بخش زنده تبدیل شود.
غلامیان در ادامه افزود: تا چند روز بعد از سکته مغزی این پنومبرا وجود دارد؛ یا خون رسانی‌اش احیا میشود و با درمان‌های خاصی آن را نجات می‌دهیم یا به بافتی مرده تبدیل خواهد شد. هر چه زود‌تر به مغز برسیم مغز بیشتری باقی می‌ماند. نکته دوم اینکه وقتی بخشی از مغز در اثر سکته از بین رفت، باز هم به دلیل وجود پلاستی سیتی در مغز تا حدودی امکان جبران نقیصه مغزی هست اما این کار مستلزم تمرین مکرر و فیزیوتراپی است تا بازتوانی صورت بگیرد.
زندگی پس از سکته مغزی رنگ دیگر دارد
دکتر اسماعیل برادران روانپزشک، سکته مغزی را از جمله بیماری‌های مزمن دانست و گفت: این بیماری استرس زیادی را برای فرد و خانواده وی به همراه دارد. فردی که تا دیروز معلولیت خاصی نداشت، امروز ممکن است برخی از توانایی‌هایش را از دست بدهد و نیازمند کمک دیگران برای انجام کارهای شخصی خود باشد. به خصوص کسانی که در روابط خود با دیگران معمولا نقش فرد غالب و کنترل کننده داشته‌اند، سخت‌تر می‌توانند با این وضعیت کنار بیایند.
عوارض احتمالی پس از سکته مغزی
دکتر برادران ادامه داد: افسردگی یکی از عواقب بسیار شایع در این بیماران است. مطالعه‌ها نشان داده‌اند که برخی از بیماران مبتلا به سکته مغزی دچار درجه‌هایی از افسردگی شدید یا خفیف می‌شوند. نکته جالبی که درمورد افسردگی در این بیماران وجود دارد، این است که بروز افسردگی با منطقه‌ای از مغز که دچار آسیب شده در ارتباط است. مثلا در کسانی که بخش جلویی از نیمکره چپ آسیب دیده، احتمال افسردگی بسیار بیشتر از سایر افراد است.
این روانپزشک در ادامه بیان کرد: افسردگی در افراد به اشکال مختلفی بروز میکند، برخی افراد هنگام افسردگی کم حرف و گوشه گیر می‌شوند و نسبت به اتفاقات اطراف خود واکنش زیادی نشان نمی‌دهند. اما برخی دیگر کم تحمل و پرتوقع می‌شوند و مدام از همه چیز شکایت میکنند. علاوه بر افسردگی و ناتوانی ناشی از بیماری، عوامل دیگری هم می‌تواند در ایجاد مشکلات رفتاری افراد مبتلا به سکته مغزی نقش داشته باشد.
افسردگی پرعارضه برای سکته مغزی جدی بگیرید
دکتر برادران در خصوص مدت زمان افسردگی در بیماران سکته مغزی گفت: آنچه می‌توان به مراقبان این افراد گفت این است که اولا بروز افسردگی در این افراد بسیار شایع است و اگر مدتی بیش از ۲ هفته طول بکشد، به درمان نیاز دارد و در صورت درمان نشدن ممکن است ماه‌ها طول بکشد. دوم اینکه از دست رفتن احساس استقلال و توانایی کنترل کردن زندگی، خود می‌تواند باعث شود تا بیمار تلاش کند کنترل را به شکلی دیگر مثل درخواست‌های مکرر یا ایراد گرفتن از همه چیز به دست بگیرد.
وی ادامه داد: اهمیت سکته مغزی از آنجاست که علت اصلی معلولیت در بزرگسالان، همین ابتلا به سکته مغزی است. در ایران سن ابتلا به سکته پایین است و افرادی که سکته مغزی میکنند در میانسالی و جوانی هستند. بنابراین این افراد جوان لازم دارند دوباره به زندگی سالمی که داشتند برگردند و نباید زندگی با معلولیت را مانند سرنوشتی تحمیل شده بپذیرند.
دکتر برادران در پایان گفت: توصیه میشود بیمار پس از مرخص شدن از بیمارستان به یک مرکز توانبخشی و ترجیحا مرکزی که زیر نظر متخصصان طب فیزیکی باشد مراجعه کند تا از نظر توانبخشی اولیه ویزیت شود. سپس با توجه به وضعیت بیمار کار‌درمانی، فیزیوتراپی انجام گیرد. در نهایت تاکید می‌کنم ۶ ماه اول پس از ضایعه سکته مغزی فرصتی طلایی است، از دست ندهید تا روند بهبودی سریع‌تر اتفاق بیافتد.
گزارش از محمد رضا قلی پور
