دانشجویان و این مشکلات

هرچند بهترین زمان برای حل آسیب های دوران دانشجویی قبل از ورود به دانشگاه است؛ اما در دوران دانشجویی هم قابل بررسی و حل شدنی است؛ بنابراین دانشجویانی که احساس می کنند زندگی شان از کنترل خارج شده است یا احساس خوبی در زندگی شان ندارند، به مراکز مشاوره مراجعه کنند چراکه در بهترین سن هستند و مشکلات شان بسیار راحت تر حل خواهد شد.

امروز روز دانشجو است، ضمن تبریک به این قشر فعال جامعه، لازم دیدیم که به مرور آسیب هایی بپردازیم که زندگی دانشجوی امروز را تحت تاثیر قرار می دهد. «رقیه ارجی» کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی در ادامه این مطلب آسیب هایی را معرفی می کند تا دانشجویان با ذهنی آگاه تر برای مقابله با آن ها برنامه ریزی و امکان موفقیت شان را بیشتر کنند.

قطع ناگهانی وابستگی عاطفی به خانواده
معمولا خانواده ها تا 18 سالگی به طور کامل فرزندان شان را حمایت می کنند و تحت نظارت دارند؛ اما با ورود آن ها به دانشگاه، اوضاع از این لحاظ کاملا تغییر می کند و خانواده ها می گویند که ما دیگر به فرزندان مان کار نداریم؛ بنابراین جوانان در حالی وارد دانشگاه می شوند که نه مهارت های زندگی را فرا گرفته اند، نه مهارت های ارتباطی و نه مسئولیت پذیری را و به طور ناگهانی وابستگی های عاطفی شان هم با خانواده قطع می شود؛ بنابراین به طور کلی همه دانشجویان و به خصوص آن هایی که شهرستانی هستند، با یک سری آسیب ها در این دوران درگیر می شوند که اگر نتوانند به درستی آن ها را مدیریت کنند، قطعا آینده تحصیلی و اجتماعی شان با مشکلات جدی روبه رو خواهد شد.

مشروط شدن در ترم اول و یک عالمه مشکل
یکی از مهم ترین آسیب ها، شکاف آموزشی است که به دلیل ورود از مدرسه به دانشگاه بدون آموزش پیش نیازها اتفاق می افتد. در دانشگاه بر خلاف مدرسه دیگر پیگیری های معلم، مدیر و پدر و مادر برای درس خواندن وجود ندارد یا حداقل خیلی کمتر است و به همین دلیل طبیعتا دانشجویان برای درس نخواندن مورد بازخواست قرار نمی گیرند. در دانشگاه حجم مطالب درسی زیاد و زمان مورد نیاز برای مطالعه درس ها بسیار کوتاه است؛ بنابراین جوانان با ورود به دانشگاه به دلایلی که مطرح شد، دچار افت تحصیلی می شوند چراکه دیگر خبری از همراهی ها و نظارت های فرد سوم نیست. در دانشگاه استاد درسش را می دهد و در پایان ترم امتحان می گیرد و دلیلی برای پیگیری از دانشجو که درس را فهمیده است یا نه، نمی بیند. همین مسئله باعث وارد آمدن فشار تحصیلی زیادی روی دانشجویان می شود و بعضی دانشجویان در ترم اول، مشروط می شوند یعنی معدل شان کمتر از 12 می شود. آسیب دیگری که در همین راستا، این دانشجویان را تهدید می کند این است که بعد از مشروط شدن، احساس بدی نسبت به خودشان پیدا می کنند. قابل ذکر است که بعضی از این دانشجویان در مدرسه، جزو دانش آموزان خوب بوده اند؛ ولی با مشروط شدن احساس خودسرزنشی، ضعیف بودن و ناتوان بودن می کنند و انگار از نزدیک شاهد نابود شدن همه آرزوهای تحصیلی و شغلی شان هستند که باعث وارد آمدن فشار روانی بر روی آن ها می شود. در کنار این شرایط، ترس از این که خانواده متوجه موضوع شود و چه پاسخی باید درباره مشروط شدن به آن ها داد، شرایط روانی دانشجو را بدتر و بدتر می کند و باعث جدایی از خانواده می شود.

مسئولیت پذیر نبودن و احساس کمبود محبت
آسیب دیگری که زندگی دانشجوهای شهرستانی را تحت تاثیر قرار می دهد، احساس کمبود محبت است به خصوص برای آن هایی که وابستگی بیشتری به خانواده شان دارند. این دانشجوها باید در خوابگاه ها یا خانه های شخصی زندگی کنند که چند نفر دیگر هم در آن جا زندگی می کنند و دیگر خبری از حمایت های خانواده نیست بلکه خودشان باید مسئولیت همه کارها را بپذیرند؛ برای مثال غذا بپزند، خانه را تمیز کنند و … . علاوه بر این ها با افرادی در یک اتاق هستند که فرهنگ های مختلف، سبک تربیتی و انگیزه های متفاوت دارند؛ بنابراین چنین دانشجویی تلاش می کند خودش را به لحاظ ارتباطی، میزان مسئولیت پذیری و … سازگار کند که همین باعث وارد آمدن فشار روانی روی او می شود که نتیجه اش افت تحصیلی است. این افت تحصیلی باعث افسردگی و اضطراب شدید، تیک های عصبی و … می شود.

جدی شدن مشکلات اختلاف طبقاتی در دوران دانشجویی
آسیب دیگری که دانشجویان با آن در دوران دانشجویی مواجه می شوند، مسائل مربوط به اختلافات طبقاتی است. دانشجویی را فرض کنید که به خاطر توانایی هایش در دانشگاه خوب و درجه اولی قبول می شود؛ اما ناگهان در کنار دانشجویی قرار می گیرد که از لحاظ بضاعت مالی خیلی بهتر است. این مشکل در دوران دانش آموزی کمتر است چراکه طبقه مرفه و تقریبا مرفه جامعه، فرزندان شان در مدارس غیرانتفاعی درس می خوانند. با این حال، مسئله اختلاف طبقاتی باعث می شود که عزت نفس دانشجو کاهش یابد و احساس خودکم بینی در او شکل گیرد و همین باعث افت تحصیلی و مشکلات روان شناسی مربوط به آن می شود.

بی علاقگی به رشته و آسیب های روانی آن
باید دانش آموزان را در دوران دبیرستان برای زندگی های دانشجویی آماده کرد به خصوص آن هایی که احتمال می دهند یا مطمئن هستند که فرزندشان باید در شهر دیگری ادامه تحصیل بدهد. متاسفانه در نظام آموزشی ما فقط دانش آموزان را برای شرکت در کنکور آماده می کنند و بازار شغلی را مهم تر از علاقه جلوه می دهند که همین هم باعث فشار روانی دیگری روی افرادی می شود که به رشته تحصیلی شان در دانشگاه علاقه ندارند؛ بنابراین دانشجویان باید در دوره دانش آموزی با آسیب های دوران دانشجویی آشنا شوند تا با ذهن آگاه تری بتوانند برای مواجه نشدن با این مشکلات یا حل آن، برنامه ریزی کنند.

خانواده ها هم باید آموزش ببینند
خانواده ها باید توجه کنند که فاصله دوران دانش آموزی و دانشجویی فقط چند ماه است و این مدت باعث رشد ناگهانی و مسئولیت پذیر شدن فرزند آن ها نخواهد شد؛ بنابراین خانواده ها باید آموزش های لازم را ببینند و فرزندان شان را مسئولیت پذیرتر بار بیاورند تا در دوران دانشجویی با مشکلات جدی روبه رو نشوند. اتفاقی که الان در بیشتر خانواده ها افتاده است، این است که فرزندان شان تک بعدی و فقط در زمینه تحصیلی رشد کرده و بقیه مهارت های زندگی را فرانگرفته اند؛ بنابراین با ورود به دانشگاه با مسائلی مواجه می شوند که برای شان ناآشناست.

بی توجه نبودن نسبت به مراکز مشاوره دانشجویی
هم اکنون بعضی دانشگاه های کشور، مراکز مشاوره دارند که با هزینه های بسیار کم به آن ها خدمات می دهند و دانشجوها باید از کارگاه های آموزشی استفاده و برای حل مشکلات شان تلاش کنند. هرچند بهترین زمان برای حل آسیب های دوران دانشجویی قبل از ورود به دانشگاه است؛ اما در دوران دانشجویی هم قابل بررسی و حل شدنی است؛ بنابراین دانشجویانی که احساس می کنند زندگی شان از کنترل خارج شده است یا احساس خوبی در زندگی شان ندارند، به مراکز مشاوره مراجعه کنند چراکه در بهترین سن هستند و مشکلات شان بسیار راحت تر حل خواهد شد.

روزنامه خراسان