گوش درد ارجاعی نوعی گوش درد است که منشاء آن خود گوش نیست و از کانون دیگری به گوش می رسد. این درد میتواند از قسمت های دوردست مانند سرطان مری منشا گرفته باشد. برخی اوقات ممکن است درد گوش بخاطر دندان درد باشد و بهتر است که فرد به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کند. در آنجا دکتر تشخیص می دهد که منشاء اصلی آن کجاست
● دندان درد:
دردی که به گوش تیر می‌کشد ممکن است ناشی از دندان درد باشد. دندان در آوردن کودکان علت شایع گوش دردهای ارجاعی کودکان است. در بزرگسالان دندان درد تغییرات وسیعی دارد و از دردی خفیف تا زق‌زق شدید نوسان می‌کند دردی که از پولیپ دندان برمی‌خیزد کمتر موضعی است و معمولاً به دندان‌های اطراف، فک فوقانی، فک تحتانی، صورت و گردن تیر می‌کشد. از سوی دیگر، درد پریدونتال معمولاً در موضوع می‌ماند و به‌ندرت به اطراف انتشار می‌یابد. دردی که از دندان‌های آسیای بزرگ (Molar) سرچشمه می‌گیرد، به‌خصوص دندان آسیای سوم (عقل)، ممکن است به گوش بزند و این بیماران به خاطر گوش درد به پزشک مراجعه کنند. علت شایع دیگر گوش درد ارجاعی که ممکن است به‌گونه‌ای با دندان درد ارتباط پیدا کند گرفتگی ماهیچه‌ای است. درد ماهیچه‌ای علت شایع شکایات در مناطق سر و گردن است. این درد از خود ماهیچه یا تاندون‌ها یا نیام آنها منشأ می‌گیرد. معمولاً این درد ثابت، مرده و بدون ضربان است. ماهیچه درگیر حساسیت دردناکی دارد و سفت است و دامنه آن کاهش پیدا می‌کند. مراکز ماهیچه‌ای که درد را به گوش شلیک می‌کنند از عضله جونده (ماستر تیریگوئید) خارجی و داخلی، و عضله جناغی چنبری پستانی است. این دردها را می‌توان با فیزیوتراپی ماهیچه‌ها، تزریق بی‌حس کننده موضعی و داروهای ضد التهاب برطرف کند.
● مفصل گیجگاهی فکی:
شایع‌ترین علت گوش درد راجعه دردی است که از مفصل گیجگاهی فکی برمی‌خیزد. دو دسته اختلالات در مفصل گیجگاهی فکی ممکن است سبب بروز این درد شود، نخست بیماری‌های مفصلی، دوم سندرم ناشی از بدکاری مفصلی (Pain-dysfunction syn) بدکاری مفصلی اولین بار به‌وسیله شوارتز در سال ۱۹۵۶ به‌عنوان اسپاسم دردناک ماهیچه‌های جونده تشریح گردید.
علل بروز این سندرم ـ کشش ماهیچه‌ای ـ دندان قروچه (Bruxism) بد قرار گرفتن آرواره‌ها ـ حرکت غیرارادی فک تحتانی و فشارهای روانی و عاطفی است. این درد بر اثر جویدن غذا، فشار دادن و سائیدن دندان‌ها بر هم و گاز گرفتن چوب زبان در سمت دیگر شدت می‌یابد. اسپاسم ماهیچه پتریوگوئید خارجی منجر به بدقرار گرفتن آرواره‌ها (Mal-occlusion) می‌شود که اگر بارز باشد از نظر پرتونگاری قابل شناسائی است.
اختلالات ساختمان مفصلی سبب بروز دردی می‌شود که معمولاً در نواحی گوش و صورت پخش می‌شود، آرترالژی یا درد مفصلی از ساختمان‌های مفصلی که دارای عصب هستند شامل لیگمان دیسک بافت، پشت دیسک و کپسول مفصلی می‌شوند. التهاب لیگمان‌ها و کپسول معمولاً در اثر ضربه یا بدکاری مستمر و طولانی مفصلی از قفل شدن یا بدجفت شدن آرواره‌ها یا دندان قروچه عارض می‌گردد، آرتریت مفصل گیجگاهی فکی میتواند بخشی از تغییرات تخریبی مفاصل در بیماری‌های سیستمیک مفصلی مانند آرتریت روماتوئید باشد.
