سلولهای خونی سفید، همچنین به عنوان WBC معرفی کرده است. لکوسیت پایه و اساس پاسخ ایمنی بدن و فاگوسیتوز، توانایی به مصرف سلول های دیگر است. آنها در خون و غدد لنفاوی گردش و همچنین در بافت های بدن سراسر بدن وجود دارد. سه نوع اساسی از لکوسیت ها وجود دارد: گرانولوسیت ها، مونوسیت ها و لنفوسیت ها. هر نوع دارای چند زیر گروه است.
افزایش تعداد گلبول های سفید خون عبارتست از افزایش تعداد سلول های مبارزه کننده با بیماری ها یا لکوسیت ها (leukocytes) در گردش خون. افزایش تعداد گلبول های سفید خون را لکوسیتوز (leukocytosis) نیز می گویند.
نام دیگر سلول های سفید خون که توسط مغز استخوان تولید شده و در همه بدن پراکنده می شوند، لوکوسیت می باشد.
این سلول ها، سلاح مهم سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری های عفونی هستند، یعنی هنگام ابتلا به یک بیماری عفونی (میکروبی)، گلبول های سفید خون با میکروب ها می جنگند واز بدن دفاع می کنند.
در صورت عدم وجود عفونت، گلبول های سفید خون به طور طبیعی فقط یک درصد از خون هر فرد را تشکیل می دهند. یک آزمایش خون ساده به راحتی تعداد این گلبول ها را مشخص می سازد. تعداد طبیعی گلبول های سفید خون 4500 تا 10000 سلول درهر میکرولیتر خون است.
اگر تعداد لکوسیت ها بیشتر از 11000 سلول در هر میکرولیتر خون در افراد بزرگسال باشد، به عنوان افزایش گلبول های سفید خون در نظر گرفته می شود.
حداکثر تعداد طبیعی گلبول های سفید خون در کودکان، بسته به سن و جثه آن ها متفاوت است.
همانطور تعداد کمتر از حد طبیعی گلبول های سفید خون ممکن است نشانگر نقص عملکرد مغز استخوان و یا کبد و طحال باشد، بیماری یا تهاجم عوامل خارجی به بدن نیز باعث افزایش تعداد این سلول ها می شود.
علل
افزایش تعداد گلبول های سفید خون معمولا و به طور کلی نشان دهنده شرایط زیر است:
1- وجود یک بیماری عفونی در بدن که برای مبارزه با آن، تعداد گلبول های سفید خون زیاد می شود.
2- واکنش بدن نسبت به یک دارو که منجر به افزایش تولید گلبول های سفید خون می شود.
3- بیماری مغز استخوان که باعث افزایش غیر طبیعی تولید گلبول های سفید خون می شود.
4- یک نوع بیماری سیستم ایمنی بدن که تولید گلبول های سفید خون را افزایش می دهد.
علل خاص افزایش تعداد گلبول های سفید خون عبارتند از:
– لوسمی لنفوسیتیک حاد
– لوسمی میلوژنوز حاد
– آلرژی، به خصوص واکنش های آلرژیک شدید
– لوسمی لنفوسیتیک مزمن
– لوسمی میلوژنوز مزمن
– داروها مثل کورتیکواستروئیدها (کورتون ها) و اپی نفرین
– میلوفیبروز
– برخی بیماری های عفونی باکتریایی
– برخی بیماری های عفونی ویروس
– پلی سیتمی ورا (یک نوع بیماری مغز استخوان)
– آرتریت روماتوئید
– کشیدن سیگار
– استرس و فشار روحی یا جسمی شدید
– بیماری سل
– بیماری سیاه سرفه
– آسیب بافتی (سوختگی شدید)
چه موقع نزد پزشک برویم؟
معمولا وقتی پزشک یک سری آزمایش برای تشخیص بیماری فعلی شما تجویز می کند، در طی این آزمایش، مقدار بالای گلبول های سفید خون مشخص می گردد، یعنی به طور اتفاقی این افزایش تعداد معلوم می شود.
افزایش تعداد گلبول های سفید در آزمایش خون نشان دهنده ابتلای شما به یک بیماری خاص است که در بخش علل گفته شد.
ممکن است پزشک، آزمایشات دیگری را برای بررسی بیماری فعلی شما تجویز کند.
نتایج یک مطالعه
نتایج یک مطالعه نشان داد مردان و زنانی که تعداد گلبول های سفید خونشان زیاد است، با خطر بیشتر مرگ زودهنگام، به ویژه در اثر بیماری های قلبی عروقی مواجه هستند.
البته افرادی هم که تعداد گلبول های سفید خونشان طبیعی است، از این خطرات مستثنی نیستند، زیرا کسانی که بالاترین میزان تعداد طبیعی را دارند نیز در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری و مرگ هستند.
محققان ایتالیایی می گویند خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی عروقی، با زیاد شدن تعداد گلبول های سفید افزایش می یابد، اما تاکید دارند که هنوز یک ارتباط علت و معلولی بین این خطر و تعداد گلبول های سفید خون را مورد تایید قرار نداده اند.
اگر تعداد گلبول های سفید خون در بزرگسالان، کمتر از 3500 گلبول سفید در هر میکرو لیتر خون باشد، به معنای آن است که تعداد این گلبول ها در خون کم است.
این وضعیت با توجه به سن و جنس افراد متفاوت می باشد.
گلبول های سفید خون دارای انواع مختلف با فعالیت های متفاوت در مبارزه با بیماری ها هستند.
یک تست آزمایشگاهی، تعداد تمام انواع گلبول های سفید خون را مشخص می کند.
شمارش کل لکوسیت ها یکی از بهترین راه برای تعیین علت بیماری می باشد.
هنگامی که تعداد گلبول های سفید خون کم می باشد، باید تحقیق و تجزیه و تحلیل بسیاری انجام شود تا علت دقیق این کاهش را نشان دهد.
برخی از شایع ترین علل کاهش تعداد گلبول های سفید خون عبارتند از:
– بیماری مغز استخوان : گلبول های سفید خون از مغز استخوان نشات می گیرند. در نتیجه عوامل موثر بر استخوان ها می تواند بر تعداد این گلبول ها اثر بگذارد.
میلوفیبروزیس (Myelofibrosis) بیماری ای است که در آن، مغز استخوان بوسیله فیبروز جایگزین می شود.
این عامل یکی از شایع ترین علل کاهش تعداد گلبول های سفید خون می باشد.
– شیمی درمانی و یا پرتو درمانی برای درمان سرطان
– کم خونی آپلاستیک که در این بیماری، تعداد گلبول ها به علت های مختلف کم می شود.
– لوسمی (سرطان خون) که سلول های سرطانی، مغز استخوان را اشغال می کنند و منجر به بروز مشکلاتی در تولید گلبول های سفید خون می شوند.
– اختلالات مادرزادی
– عفونت: عفونت ها به طور موقت باعث مختل کردن عملکرد مغز استخوان می شوند. عفونت ها به مقدار زیادی از گلبول های سفید خون استفاده می کنند.
ایدز، آنفلوآنزا و حصبه، عفونت هایی هستند که باعث کاهش تعداد گلبول های سفید خون می شوند.
معمولا پس از بهبودی، تعداد این گلبول ها ترمیم می شود.
برخی دیگر از این عفونت ها می تواند: بیماری سل و یا تب دانگ باشد.
– بیماری های خود ایمنی : در بیماری هایی نظیر لوپوس ، گلبول های سفید خون به بدن حمله می کنند و در نتیجه تعداد آنها کم می شود.
– داروها : داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی و آنتی بیوتیک ها و ادرارآورها (دیورتیک ها) یکی از شایع ترین داروهایی هستند که باعث کاهش تعداد گلبول های سفید خون می شوند.
برخی از این داروها شامل: Mycophenolate، Sirolimus و Tacrolimus. این داروها در موارد آلرژی ها و یا بیماری های خودایمنی کاربرد دارند.
دیگر داروها شامل Clozapin که داروی ضد جنون می باشد.
داروهای سولفونامید هم می توانند باعث کاهش تعداد گلبول های سفید شوند.
– کمبود مواد معدنی : عناصر مس و روی، جزو عناصر جزئی مهم در بدن می باشند. این عناصر برای حفظ تعادل مناسب گلبول های سفید خون مورد نیاز می باشند.
– کمبود ویتامین ها
– مسمومیت سرخس ( Bracken Fern Poisoning) می تواند باعث کاهش تعداد گلبول های سفید خون شود.
– تخریب زودرس سلول های خونی توسط طحال
– پرکاری تیروئید
– سندرم کستمن (اختلال مادرزادی مربوط به کاهش تعداد سلول های نوتروفیل)
– سندرم میلودیس پلاستیک