لقی دندان بیش از یک میلی متر است ،دندان به ضربه حساس بوده وخونریزی از شیار لثه وجود دارد .در آسیب دیدگی بر اثر کوفتگی تشخیص علائم بالینی دندان به ضربه حساس بوده ، در رادیوگرافی وسیع شدن فضای پریودنتال مشاهده می گردد وممکن است دندان به تست های حیاتی پاسخ دهد.
تاريخچه حادثه
زمان ، چگونگي ومحل حادثه مهم مي باشند . چگونگي حادثه به دندانپزشك كمك مي كند تا محل آسيب را مشخص كند . محل حادثه براي تعيين پيش آگهي اهميت دارد . اهميت پروفيلاكسي باكزاز براساس محل حادثه متفاوت است .
معاينات باليني شكايات اصلي
اگر شكايت اين است كه دندانها با هم جفت نمي شود دندانپزشك بايد به جابجايي احتمالي يا شكستگي استخوان مشكوك شود . دردي كه فقط موقع تماس دندانها به هم ايجاد مي شود نشانگر شكستگي يا جابجايي تاج ،ريشه يا استخوان مي باشد .
معاينه نورولوژيك
حدود ارزيابي نورولوژيك اوليه براي بيماراني كه دچار آسيب دنداني ناشي از ضربه شده اند شامل :
1. تنظيم تاريخچه پزشكي واطلاعات مربوط به حادثه
2. تعيين فشار خون ونبض
3. معاينه چشم وبررسي دوبيني وفعاليت مردمكها
4. معاينه حساسيت پوست صورت ،پاراستزي وآناستزي
5. پيگيري قطعي بيمار مي باشد
معاينه خارج دهاني
دراين معاينه زخم هاي سر وگردن – انحراف كانتور استخوان – TMJوهمچنين قوس زايگوماتيك وزاويه ولبه فك پائين باستي بررسي شوند.
معاينات بافت سخت
فك پائين بايد با قرار دادن انگشت اشاره روي پلن اكلوزال دندانهاي خلفي وانگشت شست زير فك پائين از نظر شكستگي بررسي شود. حركت چند دندان با هم نشانه شكستگي آلوئولار است . لقي تاج بايد از لقي دندان تشخيص داده شود . خونريزي در سالكوس لثه اي نشان دهنده دندان يا قطعه دنداني جابجا شده است . شكستگي تاج با اكسپوز جزئي پالپ با آغشته كردن قطعه اي پنبه به سالين وفشردن درناحيه مشكوك شناسايي مي شود .
تست هاي الكترونيكي وحرارتي :
اين تست ها درواقع عملكرد اعصاب دندان را نشان مي دهند وقادر به تشخيص حضور يا فقدان جريان خون در دندان نيستند در ضمن ممكن است دندان ضربه ديده پاسخ منفي كاذب به اين آمايشها دهد . نمي توان در دندانهايي كه پاسخ منفي داده ند گفت كه عصب آن مرده است چون ممكن است بعداً پاسخ دهند . نشان داده شده كه حدود 9 ماه طول مي كشد كه جريان خون عادي به عصب تاج دندان ضربه ديده برگردد . انتقال از پاسخ منفي به مثبت در آزمايش بعدي نشانه عصب سالم است وتداوم پاسخ منفي نشانه آسيب برگشت ناپذير عصب است ولي قطعي نيست .
معاينات راديوگرافي:
براي معاينه كامل بافت سخت راديو گرافي الزامي است ومي توان شكستگيهاي ريشه وتاج زير لثه اي ،جابجايي هاي دنداني ،شكستگي هاي استخوان يا اجسام خارجي را نشان داد . اگر چه خط شكستگي كه در مسير عرضي دندان باشد احتمالاً در راديو گرافي ديده نمي شود . همچنين خط مورب در جهت قدامي خلفي در فيلم قابل مشاهده نيست . راديوگرافي بافت نرم با فيلم در اندازه نرمال كه با كيلوولتاژ كاهش يافته گرفته شده بايد وجود اجسام خارجي مثل تكه هاي دندان را نشان دهد . فيلم كامل دهاني زماني كه معاينه كننده به دنبال شكستگي استخوان يا وجود اجسام خارجي مي باشد مكمل است.
دراين قسمت شما را با انواع آسيب هاي دنداني آشنا مي كنيم كه هر يك دارا يكسري درمان ها تشخيص هاو پي گيري هايي دارندعبارتند از:
1- كوفتگي(صدمه به نسج نگهدارنده ، بدون لقي غير عادي ويا جابه جايي دندان ولي با حساسيت واضح به ضربه )
2- لقي(صدمه نسج نگهدارنده دندان با لقي غير عادي ولي بدون جابجايي با حساسيت واضح به ضربه)
3- لقي طرفي (جابه جايي دندان در جهت غير از محور طولي همراه يا بدون شكسنگي استخوان دندان )
4- بيرون زدگي (جابه جايي دندان به طرف خارج از حفره )
5- جابه جايي دندان به داخل استخوان فك همراه با خرد شدن يا شكستگي استخوان فك شامل 2دسته هستند :
1-ريشه باز 2- ريشه بسته
6- بيرون افتادن كامل دندان از حفره عبارتند از:
1- ريشه باز 2- ريشه بسته
7- ترك مينايي
8- شكستگي تاج بدون درگيري عصب عبارتند از:
1- شكستگي مينا 2- شكستگي مينا وعاج
9- شكستگي تاج همراه با درگيري عصب كه شامل 2دسته است :
1- ريشه باز 2- ريشه بسته
ريشه باز، شامل 2دسته مي شود :
1- شكستگي تاج همراه با درگيري عصب در دندانهاي زنده 2- شكستگي تاج همراه با درگيري عصب در دندانهايي باعصب غير زنده
10- شكستگي تاج – ريشه بدون درگيري عصب (شكستگي تاج – ريشه شامل شكستگي مينا ،عاج وسمان است )
11- شكستگي ريشه (شكستگي هاي ريشه ،عاج ،سمنتوم وپالپ را دربرمي گيرد وبه سه دسته 3/1 كرونالي،3/1 مياني و 3/1 اپيكالي دسته بندي مي شوند .
درمطالب ديگر درمورد درمان وپي گيري هر يك از اين آسيبها مطلبي براي آگاهي شما ارائه ميدهيم.
