افراد دیابتی از چه مواد غذایی باید استفاده کنند و مناسبترین و مضرترین خوراکی هایی که باید از آن ها پرهیز کنند کدامند می خواهیم به برخی از آن ها اشاره کنیم و پیشنهادات تغذیه ای مناسبی به این افراد دهیم
در این مطالب برنامه غذایی افراد مبتلا به دیابت بر پایه هرم غذایی آورده شده است و در انتها هم درباره ی برخی مواد غذایی نکاتی ذکر شده است. در این قسمت گروه نشاسته، سبزیجات و میوه ها را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
مواد نشاسته ای چیست؟
مواد نشاسته ای شامل انواع نان، غلات، حبوبات، انواع خمیرها مانند ماکارونی ها و پاستاها و رشته ها یا سبزیجات نشاسته ای است. در هر وعده غذایی باید از مواد نشاسته ای استفاده کرد. ممکن است شنیده باشید که مبتلایان به دیابت نباید مواد نشاسته ای بخورند ولی به خاطر داشته باشید که این توصیه دیگران را هرگز اجرا نکنید. خوردن مواد نشاسته ای برای سلامت هر فرد لازم و ضروری است. تعداد واحد کربوهیدرات یا مواد نشاسته ای بستگی به شرایط مختلف دارد:
* میزان کالری مورد نیاز
* برنامه درمانی دیابت
در ادامه مقدار مواد نشاسته ای بر حسب واحد آورده شده است:
1 واحد: یک برش یا 30 گرم نان (سنگک، تافتون، بربری) یا 3 عدد بیسکویت معمولی یا 1 عدد سیب زمینی کوچک یا 3/1 لیوان برنج پخته یا 3/1 لیوان عدس پخته
2 واحد: 1 برش نان یا 1 عدد سیب زمینی پخته + 1 عدد بلال (تقریباً 15 سانتی متر 2
3 واحد: 1 عدد سیب زمینی آب پز + 5 قاشق غذاخوری برنج پخته + 1 برش نان. ممکن است فقط لازم باشد یکی از مواد فوق یا 3 واحد ماده نشاسته ای را مصرف کنید. اگر به خوردن بیش از یک نوع کربوهیدرات در هر وعده غذایی نیاز داشتید از مواد نشاسته ای مختلف استفاده نمایید.
بهترین راه برای خرید، پخت و خوردن مواد نشاسته ای چیست؟
* سعی کنید نان های حاوی غلات کامل (نان سنگک، نان جو و…) تهیه کنید.
* سعی کنید مواد نشاسته ای پرچربی و سرخ شده مانند چیپس ذرت، چیپس سیب زمینی، شیرینی، بیسکویت و… را یا مصرف نکنید یا کمتر مصرف کنید.
میوه های خشک شده در واقع شکل تغلیظ شده هستند که مقادیر زیادی قند دارند، بنابراین باید به میزان اندکی مصرف شوند
سبزی ها شامل چه مواد غذایی می شوند؟
مصرف سبزی ها برای تمامی افراد مفید است. سعی کنید هر روز سبزی های خام و پخته استفاده نمایید.
مصرف سبزی ها باعث رساندن ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر به بدن شما می شود. البته انرژی تولید شده از مصرف سبزی ها بسیار اندک است.
تعداد واحد سبزی هایی که باید در طول روز مصرف کنید به عوامل زیر بستگی دارد:
* میزان انرژی روزانه مورد نیاز
* غلظت قند خون
یک واحد از گروه سبزی ها شامل چیست؟
1 واحد: عدد هویج پخته یا یک سوم لیوان لوبیا سبز یا قارچ پخته
2 واحد:1 عدد هویج پخته + 1 کاسه (کوچک) سالاد یا 1 عدد گوجه فرنگی متوسط
3 واحد: نصف لیوان سبزیجات پخته یا خام خرد شده (گل کلم، ذرت و..) + 1 عدد گوجه فرنگی متوسط + سه چهارم لیوان آب سبزی ها
ممکن است 1 واحد یا بیشتر از سبزی ها مورد نیاز روزانه شما باشد. اگر روزانه بیش از 1 واحد سبزی ها مورد نیاز است، سعی کنید از انواع مختلف سبزی ها استفاده نمایید.
مهم ترین راه برای خرید، پخت و خوردن سبزی ها چیست؟
* سعی کنید از سبزی های خام یا پخته بدون چربی یا کم چربی مصرف نمایید. می توانید سبزی ها را بدون چربی نیز طبخ کنید.
* سعی کنید از سس سالاد بدون چربی یا کم چربی برای روی سالاد یا سبزی ها استفاده نمایید
* از پیاز و سیر در غذاها استفاده کنید.
* به جای سس از آبغوره یا آب لیمو در سالاد استفاده کنید.
* در حین پخت به سبزی ها یک قطعه گوشت قرمز یا مرغ اضافه کنید.
* بهتر است سبزی ها سریعاً بپزید و سعی کنید آن ها را در کمی آب جوش بجوشانید.
* اگر سبزی را به صورت سرخ کرده مصرف می کنید باید از روغن های مایع نظیر روغن زیتون، ذرت و یا آفتابگردان به مقدار بسیار کم استفاده نمایید.
* سعی کنید به سبزی های پخته شده کره اضافه نکنید.
* اگر نیاز به مصرف سس برای سالاد دارید از ماست کم چربی و یا آب لیمو نیز می توانید جهت تهیه سس استفاده کنید.
سعی کنید مواد نشاسته ای پرچربی و سرخ شده مانند چیپس ذرت، چیپس سیب زمینی، شیرینی، بیسکویت و… را یا مصرف نکنید یا کمتر مصرف کنید
میوه ها شامل چیست؟
مصرف میوه ها برای همه افراد لازم و ضروری است. با مصرف میوه می توان انرژی، ویتامین ها(C,A) ، مواد معدنی و فیبر را به بدن رساند. تعداد واحدهای میوه که در طول روز مصرف می کنید به عوامل زیر بستگی دارد:
* میزان کالری مورد نیاز
* غلظت قند خون
یک واحد از گروه میوه ها شامل چیست؟
1 واحد: نصف لیوان آب پرتقال یا 1 عدد سیب کوچک (یا هلو یا کیوی یا پرتقال) یا نصف گریپ فروت یا 2 قاشق غذاخوری کشمش
2 واحد: نصف موز بزرگ (5/22 سانتی متر) + 1 عدد و نصفی انجیر خشک یا یک و یک چهارم لیوان توت فرنگی
ممکن است به مصرف 1 یا 2 واحد میوه در طول روز نیاز داشته باشید. در صورتی که در طول روز بیش از 1 واحد باید میوه بخورید، سعی کنید از انواع میوه ها استفاده نمایید.
چه نکاتی را هنگام مصرف میوه ها باید رعایت کرد؟
* سعی کنید میوه ها را به صورت خام مصرف کنید.
* میوه های خشک شده در واقع شکل تغلیظ شده هستند که مقادیر زیادی قند دارند، بنابراین باید به میزان اندکی مصرف شوند.
* انگور دارای قند زیادی است که اگر آن را به مقدار زیاد مصرف کنید بر کنترل قند خون شما اثر می گذارد.
* در هنگام خرید سعی کنید میوه های کوچک تر انتخاب کنید.
* خوردن میوه ها به صورت کامل بهتر از مصرف آب میوه ها است.
* سعی کنید در صورت مصرف آبمیوه، از آب میوه صد درصد طبیعی و بدون شکر اضافه شده استفاده کنید.
* از دسرهای میوه ای آماده که چربی و قند بالایی دارند استفاده نکنید.
* اگر علاقه زیاد به مصرف آب میوه دارید آن را با افزودن آب، رقیق نمایید و یا آب را به میوه له شده اضافه کنید و به خاطر داشته باشید که نباید به آن شکر اضافه نمایید.
* همچنین به منظور پیشگیری از یبوست و دیگر عوارض گوارشی سعی کنید تا حد امکان میوه ها را با پوست مصرف کنید.
منبع: تبیان
تسنیم ،
