عارضه چرخش بیضه چگونه پدید می آید چه نشانه هایی با خود بهمراه دارد در چه سنینی ممکن است رخ دهد و روش درمانی مناسب برای آن چگونه است؟
بیماری پیچش بیضه
پیچش بیضه از اورژانس های پزشکی است که اگر ظرف مدت 6 ساعت عمل جراحی نشود، سبب از بین رفتن بیضه می شود. بیضه دارای یک طناب یا بند است که به آن آویزان می باشد (شکل 1)، در داخل این طناب شریان بیضه وجود دارد که مسئول خونرسانی به بیضه است، اگر بیضه دچار چرخش شود، قاعدتا طناب نیز می چرخد و شریانی که به بیضه خون می رساند به علت پیچیدن دور خود مسدود می شود و اگر جریان خون شریانی هر عضوی قطع شود، آن عضو در عرض چند ساعت از بین می رود.
شکل 1- پیچش بیضه
شایع ترین علت آن یک اختلال مادرزادی است که در آن بیضه به خوبی به کیسه بیضه متصل نشده و حول طناب خود می چرخد. آن چیزی که می تواند ما را به تشخیص راهنمایی کند، این است که 65 درصد این بیماران پسران بین 18-12 سال هستند و اکثر مابقی موارد نیز زیر 30 سالگی اتفاق می افتد ولی پیچش بیضه در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد. این بیماری نسبتا شایع است، از هر 160 پسر در سن بلوغ یک نفر مبتلا به پیچش بیضه می شود.
یک اصطلاحی بنام پیچش متناوب بیضه وجود دارد که در آن بیضه هر از چند گاهی دچار پیچش شده و خود به خود برطرف می شود. این گونه بیماران نیز نیاز به عمل جراحی دارند. چون بیضه یک عضو محرم بدن است، گاهی بعضی بیماران به خصوص پسر بچه ها از بیان کردن مشکل خود خجالت می کشند و وقتی از درد به خود می پیچند، در مقابل این پرسش که چه مشکلی دارید، اظهار می کنند که دل درد دارند.
علائم پیچش بیضه
• شایع ترین علامت درد منتشر و ناگهانی در بیضه است که با دست زدن به بیضه زیاد می شود و بیضه به لمس بشدت حساس است.
• چون طناب بیضه می پیچد بیضه بالاتر می رود.
• چون بیضه عصب گیری مشترک با دستگاه گوارش دارد، این بیماران ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوند.
• بسیاری از علایم پیچش بیضه با علایم عفونت حاد بیضه مشترک است ولی در عفونت حاد بیضه، بیمار تب دار بوده و کیسه بیضه معمولا قرمز می شود و در آزمایش ادرار، علایم عفونت ادراری را می توان دید.
پیچش بیضه در فصل سرما بیشتر دیده می شود.
شکل 2 – انواع پیچش بیضه
تشخیص پیچش بیضه
اگر فرزند شما به ناگهان دچار درد بیضه شود و یا خود شما به ناگهان دچار درد بیضه شوید باید بلافاصله به مرکزی که متخصص مربوطه وجود دارد و متخصص قبول می کند که فرزند شما و یا خود شما را معاینه کند، مراجعه نمایید. مراجعه به درمانگاه ها و کلینیک های شبانه روزی معمولا وقت تلف کردن است. زمان اهمیت خیلی زیادی دارد، کافی است که شما را از یک درمانگاه به کلینیک یا بیمارستان دیگری ارجاع دهند، شما زمان طلایی را از دست خواهید داد؛ بنابراین شما باید جایی را برای ارجاع انتخاب کنید که احتمال قوی می دهید در آن جا بیماری پیچش بیضه در اسرع وقت تشخیص و درمان خواهد شد.
پزشک معمولا با معاینه می تواند به تشخیص برسد. اگر زمان کافی وجود داشته باشد و در همان مرکز سونوگرافی داپلر وجود داشته باشد و اگر متخصص مربوطه در کلینیک و بیمارستان حاضر باشد و قبول کند که به طور اورژانس از بیمار سونوگرافی بکند، سونوگرافی داپلر می تواند پیچش شریان بیضه و مسدود شدن آن را نشان دهد ولی نباید وقت را تلف کرد و بیمار باید به طور اورژانس تحت عمل جراحی قرار گیرد تا بیضه خود را از دست ندهد. گاهی بعضی پزشک ها با دست رفع پیچش انجام می دهند ولی این که اینکار چقدر موفقیت آمیز است مشخص نیست. اگر 24 ساعت از پیچش بیضه بگذرد شانس نجات بیضه صفر است.
درمان پیچش بیضه
درمان عبارت از رفع پیچش توسط جراحی است. در حین جراحی اگر بیضه از قبل از بین رفته و سیاه شده باشد، آن را در می آورند. در هر صورت باید حین جراحی بیضه طرف مقابل که سالم است توسط جراحی به پوست کیسه بیضه ثابت شود تا بعدها دچار پیچش نگردد.
به طور خلاصه:
• هر مرد به ویژه در سن نوجوانی اگر مبتلا به درد شدید و ناگهانی بیضه شود، مشکوک به پیچش بیضه است.
• پیچش بیضه از اروژانس های پزشکی است.
• بیمار باید از ابتدا به مرکزی که متخصص و امکانات مربوطه در دسترس هستند منتقل شود.
• مدت زمان طلایی برای درمان 6 ساعت است و پس از آن بیضه آسیب می بیند.
• حین جراحی باید بیضه سالم طرف مقابل به پوست کیسه بیضه ثابت شود.
منبع : 7sib.ir
