با ماشینی شدن زندگی های روزمره و افزایش علاقه خانم ها به کار در بیرون از منزل شاهد تنهایی بیشتر اطفال در منزل هستیم کودکانی که تک والد هستند یا تک سرپرست هستند نیز مانند این اطفال احساس تنهایی زیادی می کنند
یکی از بد‌ترین موقعیت‌ها برای کودکان زمانی پیش می‌آید که والدین آن‌ها از هم جدا می‌شوند. بد‌تر از آن زمانی است که یکی از والدین تمایلی به دیدن آن‌ها ندارد یا به هر صورت وضعیت به سمتی می‌رود که امکان دیدار با آن والد وجود ندارد.
این شرایط هر چند برای کودکان بسیار دشوار است، قطعا برای والدی که کودک نزد او زندگی می‌کند نیز دشوار است و مشکلات بی‌شماری را می‌تواند ایجاد کند. صرف بزرگ کردن و تربیت یک کودک بدون کمک همسر طاقت فرساست اما چیزی که کار را سخت‌تر می‌کند اخباری است که این گروه از والدین از گوشه و کنار می‌شنوند.
مشکل کاهش حضور والدین در خانه و در میان فرزندان موضوع جدیدی نیست. این مسئله به عقیده کار‌شناسان زمینه ساز مشکلات فردی و اجتماعی بسیاری برای فرزندان و به نوعی تغییردهنده سبک زندگی به شکلی نامطلوب است، و به نظر می‌رسد که در میان والدین در حال حاضر سهم پدران در ایجاد این خلاء بیشتر از مادران است.
حال یک سوال افکار ما را به خود مشغول کرده و آن این است که در جامعه ایران یا اینکه سنتی بوده و قاعده در آن نیست چرا خانواده‌های تک والدی در حال زیاد شدن است.؟
اوروکی روان‌شناس خانواده با اشاره به تک والدی بودن خانوارهای غربی اظهار داشت: خانواده‌های تک والدی از سال ۱۹۶۰ به بعد در جوامع غربی گسترش پیدا کرد و فرزندان این خانواده‌ها مجبور بودند با یکی از والدین خود که اغلب مادران بودند بقیه عمر خود را زندگی کنند که این امر سبب بروز آسیب‌های فراوانی در خانواده و حتی اجتماع می‌شود.
آمار تک والدی سیر صعودی گرفته است!
در دی ماه سال گذشته، عادل آذر، رییس مرکز آمار ایران، اعلام کرد در سرشماری سال ۹۰، ۲۱ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۴۸۱ خانوار شناسایی شد که ۸۸ درصد سرپرست‌های آن‌ها مرد و ۱۲ درصد آن‌ها زن هستند.
آذر گفت: این در حالی است که در سرشماری‌های ابتدایی تعداد زنان سرپرست خانوار 6.5 درصد بود اما در سال ۹۰ با رشد دو برابری مواجه شدیم و این رقم به ۱۲ درصد رسید. بر این اساس پیش بینی می‌شود تا سه سال آینده آمار زنان سرپرست خانوار به ۱۵ درصد برسد.» به نظر می‌رسد تعداد خانواده‌های تک والد با والد مرد، بسیار کمتر از تعداد این نوع خانواده‌ها با والد زن باشد.
با جای خالی پدر یا مادر چه کنیم؟
اینکه نبود یکی از والدین می‌تواند عوارض جبران ناپذیری بر فرایند رشد کودک باقی بگذارد. در نتیجه تعداد قابل توجهی از این والدها تنها به دنبال این هستند که علاوه بر وظایف خودشان، وظایف والد غایب را نیز انجام دهند تا فرزند آن‌ها آسیب کمتری ببیند اما آیا واقعا یکی از والدین می‌تواند علاوه بر وظایفی که بر عهده خودش است وظایف والد غایب را نیز بر عهده بگیرد؟
کودکان زیر بار حرف مادران نمی‌روند
وی ابراز داشت: در خانوارهای تک سرپرستی فرزندان به دلیل بازدیدن محیط خانه شروع به مخالفت‌هایی کرده و از دستورات سرباز می‌زند به طوری که در بعضی از مواقع به خاطر ضعیف بودن سرپرست، به جای اطاعت از فرامین مادر، حرف دوست‌های مدرسه‌ای و محله زندگی‌اش را بیشتر گوش می‌دهد.
اوروکی ادامه داد: در خانوارهای تک سرپرستی اگر فرزند دختر باشد مشکل بیش از قبل می‌شود، که علت این امر، انزوا طلبی و ایجاد اختلال با جنس مخالف است.
وی اضافه کرد: کودکانی که پدر آن‌ها خانواده را ترک کرده و یا برای کسب و کار به شهر دیگری انتقال یافته، دچار افسردگی، زودرنجی، ضعیف شدن روحیات و همچنین پرخاشگری شده و با این عصبانیت سبب درگیری لفظی با مادر خانواده نیز در بعضی از مواقع خواهد شد.
هر کس را بهر کاری آفریده‌اند
هنگامی که خانواده‌ای سرپرست خود را از دست می‌دهد مادر خانه علاوه بر مادری حکم سرپرست خانواده را بر عهده می‌گیرد که بر عکس جامعه که مبتنی بر نظام مرد سالاری است و فرزندان از نظر عاطفی و روحی دچار آسیب شده و دیگر به خانه به عنوان یک مکان امن و پناهگاه مطمئن نگاه نمی‌کنند.
حجت‌الاسلام حسینی کار‌شناس خانواده با اشاره به تک والدی خانواده‌ها و اثرات آن گفت: خانوارهای تک سرپرستی از نظر اقتصادی پیامدهای نامطلوبی بر کودکان می‌گذارد به طوری که فشار اقتصادی بر معاش فرزندان اثر منفی دارد و از منظر اسلام کار مادران تربیت فرزند است و تامین معاش بر عهده مرد خانواده بوده که این جابجایی اثرات ناخوشایندی می‌گذارد.
در آن هنگام که چرخ زندگی می‌ایستد
وی بیان کرد: در خانواده‌هایی که مادر مسئول تامین معاش زندگی است به دلیل نداشتن وضعیت مناسب مالی، زندگی از حالت نرمال و استاندارد خارج و دنیا برای مادر و کودکان سخت می‌شود.
حسینی با بیان اینکه زن سرپرست خانوار اثرات زیانبار تربیتی بر خانواده جاری می‌سازد، افزود: هنگامی که سرپرست خانواده زن و شاغل است، معمولا در انتخاب میان کیفیت تربیت کودکان دچار نقص‌هایی می‌شود که این امر در صورت شاغل بودن مادر خانه، متاسفانه بیشتر نمود پیدا کرده زیرا اکثر وقت خود را صرف کارش کرده و هنگامی که به خانه می‌آید دیگر توان و وقت مفید برای تربیت درست و رسیدگی به تکالیف کودکش ندارد.
ناممکن حتی با کمک دیگران
اما جدای از وظایف پدران و مادران، صرف حضور والدین در خانه کارکردهایی دارد که اغلب اوقات والدین متوجه نیستند اما این کارکرد‌ها در تربیت کودکان نقشی اساسی و مهم دارد و این بخش در زمان غیبت یکی از والدین می‌تواند آسیب‌های جدی ببیند. نکته مهم در این بین آن است که جبران کامل این کمبود در خانواده‌های تک والد بسیار دشوار و در بعضی مواقع غیرممکن است. بنابراین لازم است پدر و مادران فقط با آن‌ها آشنا شوند.
تا کی هم پدر باشم هم مادر؟
وی ابراز داشت: مادران مجرد بدون حمایت بستگان خود توان انجام خیلی از کارهای خانه را نداشته و برای ایجاد تعادل بین نظام معیشتی و تربیتی تحت فشارهای مختلف قرار گرفته واین سبب سرخوردگی فرزند می‌شود.
این کار‌شناس ادامه داد: هنگامی که پدر خانواده نیست، کودکانی که در این محیط بزرگ می‌شوند از هوش پایینی برخوردار بوده و بر تکلم و نوع بیان کودکان به ویژه دختران تاثیر منفی می‌گذارد و این کودکان دچار ناهنجاری‌های اجتماعی، احساسی شده و افسردگی در این دسته از کودکان دختر بیشتر رواج دارد.
وی در پایان گفت: خانواده‌های سنتی ساختار تربیتی مناسب تری را برای پرورش فرزندان و استحکام جامعه فراهم و موجبات رشد فکری و آزاد اندیشی فرزندان را در جامعه فراهم می‌کنند.
گفتنی است، در دنیای امروز که متاسفانه سرپرست شدن زنان در جامعه در اثر طلاق زیاد گشته است این مسئله بیشترین آسیب‌های روحی و روانی و همچنین ناهنجاری‌های اجتماعی را به فرزند وارد می‌کند و والدین باید بدانند کودکان خانه‌های تک والدی از هوش و استعداد‌های پایین‌تری برخوردار هستند.
باشگاه خبرنگاران جوان
