مواد دندانپزشکی خوب کدام است؟
یکی از مهم‌ترین مسائلی که در تمام کشورهای پیشرفته قوانین سفت و سختی بر آن حاکم است موادی است که قرار است در خدمات پزشکی و دندانپزشکی مورد استفاده قرار گیرد.
این قوانین شامل تولیدکننده‌ها، توزیع‌کننده‌ها و مصرف‌کننده‌ها می‌شود. به عبارتی مقرراتی برای تولید یک محصول وجود دارد تا این محصول در مصرف بالینی حداقل اثرات مضر یا عوارض جانبی را به همراه داشته باشد.
معمولا در فرآیند تولید یک ماده درمانی ابتدا آزمایشات آزمایشگاهی و حیوانی متعددی انجام می‌شود و سپس تست بالینی آن عمدتا در کشورهای عقب افتاده انجام می‌شود تا مجوز مصرف یک محصول در یک کشور صادر شود.
پس از تولید صحیح این محصول، مراقبت‌های لازم در چرخه توزیع گام بعدی کنترل آن است. به نحوی که امکان خارج شدن محصول از این چرخه یا وارد شدن محصولات تقلبی به این چرخه به حداقل برسد.
نمایندگان فروش هم تحت قوانین خاص و تعهد‌های خاص اقدام به فروش محصول می‌کنند و ممکن است بعضی از مواد درمانی را ملزم به فروش به متخصص خاصی بنمایند.
به عنوان مثال در آمریکا فروش یک وسیله ارتودنسی فقط به متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست مجاز است و فروش آن به یک دندانپزشک عمومی منع قانونی دارد.
با این توصیف و با درک این نکته که بسیاری از زنجیره‌های فوق در کشور ما به درستی رعایت و کنترل نمی‌شود ملاحظات قوی‌تری از طرف مردم می‌طلبد تا با افزایش آگاهی عمومی و همین‌طور بالا بردن سطح مطالبات عمومی، قدمی به سوی بهبود اوضاع برداشته شود.
دندانپزشک خوب کدام است؟
در ارتباط با خصوصیات یک دندانپزشک خوب معیارهای متعددی وجود دارد. در بحث مواد، یکی از وظایف ذاتی یک دندانپزشک خوب این است که اولا تمام مواد دندانپزشکی مصرفی خود را به درستی بشناسد و پیشرفت‌ها و اصلاحاتی که هر ماده درمانی در طی سال‌ها پیدا می‌کند را دنبال نماید و سپس با آگاهی از نقاط ضعف یا قوت هر ماده نسبت به خرید آن اقدام و برای بیماران مصرف کند.
وی همچنین باید سلامتی بیمار را در اولویت اقدامات درمانی خود قرار دهد و نسبت به تهیه مواد مورد نیاز خود از مراکز فروش معتبر حساسیت داشته باشد تا خطر استفاده از وسایل نامعتبر یا تقلبی کاهش یابد.
اگر دندانپزشکی در مرکزی فعالیت می‌کند، که تهیه مواد به عهده او نیست مسئولان خرید را توجیه و در برابر استفاده از موادی که به صلاح بیمار نمی‌داند، مقاومت کند.
بالاخره دندانپزشک خوب یا مواد خوب؟
حتما بیشتر شما فکر می‌کنید که هر دو شرط برای درمان موفق دندانپزشکی ضروری هستند. من کاملا با شما هم عقیده نیستم.
به نظر من شرط دندانپزشک خوب شرط دوم را هم پوشش می‌دهد. به عبارت دیگر، یک دندانپزشک خوب همیشه سعی می‌کند از مواد مناسب و عالی برای درمان بیمار استفاده کرده و مشاوره بسیار مناسبی برای بیماری باشد که آگاهی درستی از مواد تخصصی درمانی ندارد.
یکی از مهم‌ترین اقدامات و فرهنگ‌سازی که در جامعه می‌توانیم داشته باشیم این است که همیشه به پاکت حاوی محصول نگاهی بیندازیم.
اگر برای استفاده از مواد غذایی روزمره و نگرانی از چاقی و دیگر مواد حساسیت‌زا و… نیازمند توجه به مواد تشکیل‌دهنده آن ماده غذایی است، چرا در مصرف داروها و مواد درمانی این گونه عمل نکنیم و هر گونه شک و شبهه را محترمانه با دندانپزشک در میان نگذاریم.
محل تولید محصول، تاریخ تولید و تاریخ انقضا، تاییدیه‌های معتبر علمی داخلی یا خارجی و این که آیا این محصول به طور قانونی و با طی مراحل مقررات سازمان غذا و دارو وارد کشور شده است یا به طور قاچاق.
از نکات مهمی هستند که باید به آنها توجه کرد. در مراکز دندانپزشکی معمولا از محصولات خوب و قابل تاییدی استفاده می‌شود، ولی متاسفانه افراد سودجو در همه قشرها وجود دارند.
بنابراین اگر جایی به شک یا تردیدی برخوردیم این حق مسلم خود را برای آگاهی از نوع ماده‌ای که برای ما استفاده می‌شود را نادیده نگیریم.
با ایجاد این فرهنگ کم‌کم می‌توانیم به سمتی برویم که عرصه را بر استفاده‌کنندگان محدود وسایل نامرغوب تنگ کنیم.
دکتر محمدامین نریمانی – متخصص ارتودنسی
ضمیمه چاردیواری
جام جم سرا،
