اختلال دوقطبی نوعی اختلال روانی است که افراد زیادی را درگیر خود کرده است و افراد مبتلا به آن در جامعه رو به افزایش هستند می خواهیم مهمترین نشانه های این بیماری روحی و روانی را بشناسیم و راههای درمانی مناسب برای ان را بشناسیم
یکی از رفتارهایی که در اطراف خود زیاد شاهد آن هستیم و به‌نظر می‌رسد هرروز بیشتر می‌شود، رفتارهای دمدمی و دوگانه است و شاید این درمیان نسل جوان بیشتر اتفاق بیفتد. شخص گاهی خوشحال و شلوغ است و گاه افسرده و بی‌حوصله. هرچه هم علت را جویا می‌شوی، پاسخی پیدا نمی‌شود و خود شخص هم نمی‌داند چگونه به این حال درآمده است. وضعیت وقتی وخیم‌تر می‌شود که این حالت در ارتباطات میان فردی رخ دهد. کسی که تا دیروز حالش خوب بود و تعامل با وی بر وفق مراد بود، بدون اینکه هیچ حادثه جدیدی رخ‌داده باشد، بی‌رغبت و بی‌انگیزه می‌شود. در اطراف خود بسیار می بینیم که حتی در اثر سردی های بی دلیل جدایی و طلاق رخ می دهد . این گونه مشاهدات این شائبه را پررنگ می‌کند که آمار مبتلایان به اختلال دوقطبی درحال افزایش است.
برای هرکسی پیش می‌آید که گاهی بی‌دلیل دلش بگیرد و احساسات ناخوشایند به او هجوم‌آورند اما اگر این حالت زیاد و غیرقابل‌کنترل شود، دیگر طبیعی نیست و نباید به‌راحتی از کنارش گذشت. دکتر سیدکمال موسوی به‌عنوان روانشناسی که با برخی از نمونه‌های بیماری دوقطبی برخورد داشته است، در گفت‌وگو با نوآوران می‌گوید: سازمان ملل در سال 2000 تعریفی از انسان ارائه داده است به این مضمون: انسان موجودی است که چهار بعد دارد: بعد زیستی ـ ارثی، بعد روانی ـ تربیتی، بعد اجتماعی ـ الگویی و بعد معنوی ـ باورها.
یه روز خندون یه روز گریون
سیدکمال موسوی در ادامه بابیان اینکه بیماری دوقطبی تحت تأثیر عامل زیستی ـ ارثی قرار دارد، عنوان می‌کند: این بیماری مادرزادی است. مبتلایان به این اختلال به‌طور مداوم در دو قطب شناورند؛ گاهی افسرده، ناامید، کم‌تحرک و سست هستند و گاهی شیدا می‌شوند. حالت شیدایی این بیماران به این صورت است که نمی‌توانند هیجانات خود را کنترل کنند، بیش‌ازحد حرف می‌زنند، بیش‌ازحد خرید می‌کنند و اعتمادبه‌نفس کاذب دارند.
به‌گفته این روانشناس بیماری‌های مادرزادی زمان ظهور دارند. در بیشتر موارد زمان ظهور اختلال دوقطبی 25 سالگی است و تا آن زمان این بیماری درحالت کمون (مخفی) قرار دارد.
پیش از درمان، ازدواج ممنوع
اما آیا افرادی که به اختلال دوقطبی دچار هستند می‌توانند زندگی و تعاملات سالمی داشته باشند؟ آیا کسی که یک روز عاشق و روز دیگر فارغ است می‌تواند شغلی بگزیند یا یک‌طرف ارتباطی عاطفی باشد؟ سیدکمال موسوی بر این باور است که: ناچاریم دررابطه با مبتلایان به بیماری دوقطبی توصیه کنیم ازدواج دائم صورت نگیرد. متأسفانه این‌گونه افراد یک روز صد هستند و یک روز صفر. آن‌ها میل شدید به خیانت دارند و در اغلب موارد به این کار اقدام خواهند کرد؛ بنابراین درست‌ترین کار این است که این‌ها ازدواج نکنند؛ مگرآنکه تحت درمان قرارگرفته و معالجه شوند. البته این بیماران همه به یک‌شکل نیستند. در بعضی از آن‌ها دو روز یک‌بار تغییر خُلق رخ می‌دهد و برخی ساعت‌به‌ساعت تغییر خُلق می‌دهند؛ بنابراین ممکن است درمان بعضی از آن‌ها بسیار سخت باشد.دکتر موسوی درخصوص درمان اختلال دوقطبی اظهار می‌کند: بیماری‌های ارثی به این صورت هستند که درمانشان طول عمر یک فرد است و مبتلایان به آن باید در دوران عمر خود دارو مصرف کنند. البته احتمال اینکه در برهه‌ای از زمان بتوان مصرف دارو را متوقف کرد هم وجود دارد. درمورد بیماری‌های روانی اولویت اول با درمان دارویی است اما مشاوره، رفتاردرمانی و شناخت‌درمانی نیز موردنیاز است. کسی که دوقطبی است، ثبات خُلق ندارد و داروهایی که برایش تجویز می‌شود، او را به سمت ثبات خُلق سوق می‌دهد.وی در ادامه می‌گوید: مصرف دارو و روان‌درمانی دو ریل راه‌آهن هستند و هردو باید انجام شود. دارو کمک می‌کند تا بی‌ثباتی‌ها از بین بروند و مشاوره کمک می‌کند تا بیمار مهارت به‌دست آورد.
رسانه‌های نوپدید به سردی و رفتارهای دوگانه دامن می‌زنند
براساس اولین آمار جامع بین‌المللی درارتباط با بیماران دوقطبی، ایالات‌متحده با 4.4 درصد و هند با 0.1 درصد، به‌ترتیب بالاترین و پایین‌ترین میزان اختلال دوقطبی را دارا هستند. دکتر سیدکمال موسوی معتقد است: تعداد بیماران دوقطبی خیلی زیاد نیست و این فکر که مشاهده رفتارهای دوگانه و دمدمی به‌دلیل افزایش مبتلایان به اختلال دوقطبی است، غلط است. اگر می‌بینید این رفتارها زیاد شده یا میزان سردی و خیانت زوجین به هم افزایش‌یافته است، تحت تأثیر چهار عامل است که یکی از آن‌ها مشکل ژنتیکی ـ مثل اختلال دوقطبی ـ است. عامل دوم الگوگیری غلط است؛ مانند اینکه پدر شخص اقدام به خیانت کرده و این عملی او بدآیندی هم درپی نداشته است. عامل سوم کوتاهی همسر است و عامل چهارم که قدمت زیادی هم ندارد، همه‌گیری شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های نوپدید است که برخی امور ناخوشایند را تسهیل کرده‌اند؛ یعنی عوامل هوس‌بازی یا خیانت دردسترس قرارگرفته‌اند و حتی ممکن است افرادی را که نیت یک زندگی سالم دارند، به سمت این امور سوق دهند.
غیرطبیعی است اما فکر می‌کنیم طبیعی است
دکتر احمد جلیلی، رئیس منتخب انجمن علمی روان‌پزشکان ایران درخصوص استاد بهاءالدین خرمشاهی، نویسنده و مترجم و حافظ‌‌پژوه معروف گفته است: وی دچار اختلال دوقطبی است. امروزه در جهان، فعالیت‌های گسترده‌ای تحت عنوان «انگ‌زدایی از بیماری‌های روانی» صورت می‌گیرد؛ به این صورت که افراد موفق و معروف مبتلا به بیماری روانی، باهدف زدودن بار منفی از این بیماری‌ها داوطلبانه بیماری خود را با مردم در میان می‌گذارند. استاد خرمشاهی نیز با همین نیت بارها ابراز داشته‌اند که به‌نوعی افسردگی دوقطبی مبتلا هستند.گاهی ناآگاهی و گاهی خجالت باعث می‌شود برای درمان مشکل خود به روانشناس مراجعه نکنیم. طبق گفته دکتر سیدکمال موسوی با انجام تست‌های روان‌سنجی ازجمله تست MMPI، تست «میلون» یا تست‌های مشابه، به‌راحتی مشخص می‌شود فرد به اختلال دوقطبی مبتلاست یا خیر. آگاهی از وجود بیماری و تلاش برای درمان آن، وضعیت را چه برای بیمار و چه برای اطرافیان او راحت‌تر می‌کند اما متأسفانه در ایران ممکن است یک نفر مدت‌ها در جامعه زندگی کند و تمام مشکلات را به‌سختی پشت سر بگذارد؛ بدون آنکه بداند ریشه همه آن‌ها بیماری او بوده است. بیماری‌هایی هستند که ما با آن‌ها متولد می‌شویم و حتی می‌میریم؛ درحالی‌که با معاینه و بررسی می‌توانستیم زندگی راحت‌تری داشته باشیم.
