آنتی اکسیدان ها گروهی از ویتامین ها از جمله ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم و کاروتنوئیدها، (مانند بتا کاروتن، لیکوپن، لوتئین ) هستند.آیا می توانید با خوردن یک رژیم غذایی غنی از ویتامین های آنتی اکسیدان خطر ابتلا به سرطان، بیماری های قلبی عروقی و یا آب مروارید را کاهش دهید؟ برخی از دانشمندان می گویند: “بله.” . آسیب اکسیژن (اکسیداسیون) به سلول های شما ممکن است تا حدی از عوارض پیری و بیماری های خاص باشد. محققان در حال مطالعه هستند ببینند چگونه آنتی اکسیدان ها در مواد غذایی ممکن است در برابر این آسیب محافظت کند.
بخش زیادی از بحرانهای سلامت انسان ناشی از آثار نوعی اکسیژن ناسازگار و مخرب برای بدن است؛ این یعنی خطر در حیاتیترین عنصر زندگی، یعنی اکسیژن که زندگی میبخشد و میتواند به شکلی خزنده مرگآور هم باشد.
موضوع این است که سلولهای بدن انسان پیوسته در معرض اکسیژنهای ناسازگار و آسیبزا هستند و اگر سلولها نتوانند در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد اکسیژن مقاومت کنند، یک به یک آسیب دیده و از بین میروند، حملات خطر آفرین این نوع اکسیژن به سلولها میتواند موجب مسدود شدن شریانها، سرطانی شدن برخی سلولها و ایجاد آسیبهای جدی به سلولهای مفاصل و سیستم عصبی انسان باشد.
اکسیدکنندهها به اشکال مختلفی وجود دارند که معروفترین و خطرناکترین آنها رادیکالهای آزاد هستند، مولکولهای رادیکالهای آزاد چون یکی از الکترونهای خود را از دست میدهند به شکل ناپایداری در میآیند و یکسر در جستجوی یافتن الکترون و تکمیل ساختمان مولکولی خود هستند. این رادیکالهای آزاد در تماس با هر سلول سالمی در بدن با آن میآمیزند و به این ترتیب تعداد بیشتری رادیکالهای آزاد مخرب تولید میشود.
این یافته جدید درباره اکسیژن، بحث و تحقیقات جدیدی را در مورد روشهای پیشگیری از آسیبهای اکسیژن مخرب در جهان مطرح کرده است؛ رادیکالهای آزاد یعنی اکسیژنهای فاقد یک الکترون، میتوانند به DNA هسته سلول که ماده اساسی و حیاتی ژنتیکی سلولهاست حمله کنند و سلول را به جهش ژنتیکی وادارند که اولین گام در روند سرطانی شدن سلول است و یا به قسمت چرب غشاء سلولها حمله میکنند وسلولهایی که فاقد مواد ضد اکسید کننده لازم هستند، کاملا بیدفاع، تخریب و فاسد میشوند و این فساد باعث از هم گسیختگی کامل ساختمان غشاء سلولی میشود و مولکولهای چرب فاسد شده، مولکولهای اطراف خود را فاسد میکنند و این روند ممکن است تا زمانی که به شکلی حاد خود را نشان دهد ادامه یابد.
اکسید کنندهها اغلب از محیط خارج خواسته یا ناخواسته به بدن وارد میشوند، مانند آلودگی هوا، مواد شیمیایی سمی، حشره کشها، دود سیگار و برخی از داروهای شیمیایی و غیره که همه از محیط خارج وارد بدن آدم میشوند. سیگار را میتوان نکشید و مراقب مصرف برخی از مواد دیگر هم بود، ولی به طور کلی باید مصرف مواد غذایی را که سرشار از مواد ضد اکسید کننده یا همان آنتی اکسیدانها هستند، در رژیم غذایی قرار داد. مواد گیاهی نظیر سبزی و میوهجات سرشار از آنتی اکسیدان هستند و میتوانند مقاومت سلولها را در مقابله با اکسید کنندهها افزایش دهند.