انواع سردرد با چه عواملی پدید می آیند و بهترین روش های درمانی برای این عارضه ها کدامند چگونه می توانیم مانع ایجاد آن ها شویم چه تاثیراتی روی سلامتی ما میگذارند و خطرناکترین آن ها کدامند ؟
آخرین باری که سردرد گرفتید کی بود؟ شما هم جزو کسانی هستید که اگر هفته ای چندبار سردرد نگیرند، روزگارشان نمی گذرد؟ اگر اینطور است، با ما همراه باشید تا بیشتر درباره سردرد، علت های آن و روش های کنترل آن بدانید.
یادتان باشد که برخی سردردها هستند که باید جدی گرفته شوند و حتما برای آنها به پزشک مراجعه کنید. با دکتر رضا رشیدی، پزشک عمومی درباره سردرد صحبت کردیم تا مهم ترین سردرد ها و خطرناک ترین هایشان را بشناسیم.
شایع ترین ناخوشی زندگی
سردرد ها از شایع ترین ناخوشی هایی هستند که در طول عمرمان تجربه می کنیم؛ چرا می گوییم ناخوشی؟ چون سردرد همیشه نشانه یک بیماری نیست. مثلا گاهی تحت تأثیر عوامل محیطی یا شرایط روحی اتفاق می افتد. اما در هر صورت، آزار دهنده و فلج کننده است. آنقدر که خیلی از انجمن های علمی در کشورهای اروپایی به دنبال تصویب قوانینی هستند که در محیط کار، بیشتر هوای مبتلایان به سردرد را داشته باشند و امکان مرخصی های بیشتری برای این افراد فراهم کنند. شاید بد نباشد بدانید نتیجه یک تحقیق در دانمارک نشان می دهد، ۴۳درصد از افراد مبتلا به میگرن و ۱۴درصد از افراد مبتلا به سردردهای تنشی، حداقل یک روز در سال را به دلیل سردرد، مرخصی استعلاجی می گیرند که این زمان، ممکن است به یک هفته مرخصی هم برسد.
با انواع سردردها آشنا شوید
سردرد ها انواع متفاوتی دارند و به بیش از ۱۵۰ نوع دسته بندی می شوند. اما شایع ترین های آنها عبارتند از:
سردردهای تنشی یا عصبی: این سردرد ها با انقباض ماهیچه های سر و گردن شروع می شوند و از پشت سر شروع شده، به سمت جلو می آیند. ویژگی این سردرد این است که مثل یک سیکل سینوسی، کم و زیاد می شود؛ یعنی در لحظاتی احساس می کنید سردردتان کم شده و در دقایقی، سردرد و سنگینی و فشار سر را تجربه می کنید. این وضعیت برای مدت طولانی ادامه دارد و با خوردن مسکن و استراحت، کاهش پیدا می کند.
سردردهای میگرنی: این سردرد ها شایع و بسیار دردناکند، روی عملکرد فرد اثر می گذارند و به شدت او را ناتوان می کنند. سردردهای میگرنی یک سمت سر را در برمی گیرند و فشار زیادی را روی گیجگاه شما وارد می آورند. حالت نبضی یا کوبه ای دارند و شدتشان به حدی است که ممکن است در راه رفتن هم مشکل پیدا کنید و هر نور و صدایی باعث آزارتان شود. دلیل اصلی سردرد میگرنی، انقباض رگ های خونی است و ممکن است از 4-3 ساعت در روز شروع شود و تا یک هفته کامل ادامه پیدا کند. این سردرد ها در وضعیت حاد خود، یک تا ۴بار در ماه تکرار می شوند.
سردردهای خوشه ای: این سردرد ها نسبت به سردردهای عصبی و میگرنی کمیاب ترند اما همچنان جمعیت زیادی را دچار می کنند. ویژگی این سردرد ها، پخش شدن درد در کل سر است. یک یا هر دوچشم قرمز و دچار آبریزش می شود و پلک هم افتادگی پیدا می کند. این سردرد ها که در مردان شایع تر از زنان است، حالت سوزنی شدن و سوزش را در پشت چشم ها به وجود می آورند و به صورت دوره ای، سراغ فرد مبتلا می آیند؛ یعنی ممکن است در یک دوره پی در پی دچار این نوع سردرد شوید و در یک دوره چند ماهه یا چند ساله خبری از سردرد نباشد. سرگیجه، دید نامنطبق و مشکل در راه رفتن هم در این سردرد ها دیده می شود. بعضی وقت ها اکسیژن درمانی (تنفس اکسیژن خالص) در مرحله اول سردرد، درد را متوقف می کند. اگر به این نوع سردرد مبتلا شدید، سیگار نکشید و فعالیت های استرس زا انجام ندهید.
سردردهای سینوسی: همه کسانی که مبتلا به سینوزیت هستند، این نوع سردرد را تجربه می کنند. سردرد سینوسی دردی تیز و عمیق را در گونه و پیشانی و بینی شما به وجود می آورد و با تب و التهاب گوش و بینی همراه است.
سردردهای هورمونی: تجربه این سردرد ها را بیشتر خانم ها دارند. معمولا در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، یعنی در دوره هایی که تحولات هورمونی نسبتا زیادی در خانم ها اتفاق می افتد، سردرد هم تجربه می شود. گاهی حتی مصرف قرص های ضد بارداری هم باعث بروز سردرد می شود.
آنچه باید درباره سردردها بدانید
بیشتر سردرد ها جنبه ارثی دارند؛ یعنی اگر یکی از اطرافیان شما دچار میگرن باشد یا سردردهای عصبی را تجربه کند، احتمالا شما هم این نوع سردرد ها را تجربه خواهید کرد.
اگر سردرد شما همزمان با مطالعه، تماشای تلویزیون یا نگاه کردن به تخته شروع می شود، یا اگر برای مدت طولانی سردرد دائمی دارید، به احتمال زیاد دچار ضعف بینایی شده اید.
فشار خون بالا هم می تواند عامل سردرد باشد. این نوع سردرد معمولا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون از بین می رود.
اگر دندان شما عفونت داشته باشد درد از ناحیه صورت شروع می شود و به تدریج در تمام سرتان منتشر خواهد شد.
آلودگی هوا، دود سیگار، بوی مواد شیمیایی خانگی یا عطر ها، سر و صدا، تابیدن نور شدید و مستقیم به چشم، خوردن برخی غذا ها و تغییرات آب و هوایی هم باعث بروز سردرد می شوند، اما مدت کوتاهی بعد از دور شدن از منشا سردرد، علایم آن کاهش پیدا می کند.
سردرد علامت بسیار مهمی است که نباید از کنار آن به سادگی بگذرید. درست است که بیشتر سردرد ها با خوردن مسکن، استراحت و آرامش داشتن از بین می روند، اما اگر سردرد مستمری را تجربه کردید، باید حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. متخصص با سی تی اسکن یا ام آرآی می تواند دلیل سردرد شما را دریابد.
سردردهایی که باید جدی بگیرید
برخی سردرد ها آنقدر مهم و جدی هستند که باید در نخستین فرصت به پزشک مراجعه کرده یا حتی راهی اورژانس بیمارستان شوید.
آنوریسم: گاهی وقت ها بیمار می گوید که درد شدیدی را در سر تجربه می کند. آنقدر که توان ایستادن روی پا را ندارد، معمولا داد و فریاد بیمار بلند است و احساس می کند از شدت سردرد خواهد مرد. این نشانه یک عارضه بسیار جدی به نام آنوریسم است. آنوریسم به تورم دیواره رگ یا مویرگ های مغزی گفته می شود که با پاره کردن مویرگ، یک وضعیت به شدت اورژانسی را به وجود می آورد که اگر به موقع اقدام نشود، بسته به اینکه رگ پاره شده در کدام قسمت مغز باشد می تواند باعث معلولیت یا حتی مرگ شود.
سردردهای پشت چشم: این سردرد ها به صورت درد گنگ مداوم پشت حدقه چشم تجربه می شود و نشان دهنده فشاری است که از سوی چشم ایجاد شده. این سردرد ها، پزشک را مشکوک به بیماری آب سیاه یا تومور مغزی می کند و ممکن است به سرعت دستور ام آرآی یا حتی بستری شدن بیمار را بدهد.
مننژیت: مننژیت یا التهاب پرده مننژ مغز هم باعث بروز سردرد می شود. سردرد در این بیماران، سنگین و فشرده است، تمام سر را در بر می گیرد و جالب اینکه با استراحت کمتر می شود، اما به محض اینکه که کمترین حرکت بدنی را شروع کنند، سردرد شدت می گیرد. معمولا تب و سفتی گردن هم در این سردرد ها دیده می شود.
تومور مغزی: اگر اوایل صبح سردرد شدیدی را تجربه کردید یا شب ها به دلیل سردرد از خواب بیدار شدید، اگر سردردتان با عطسه و سرفه یا تکان دادن سر تشدید می شود، اگر سردردتان با استفراغ غیرقابل کنترل همراه است یا تاری دید و بی حسی دست و پا دارید، باید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. تومورهای مغزی معمولا چنین علایمی دارند و تنها راه تشخیص شان ام آر آی و سی تی اسکن است.
همشهری آنلاین
