برای برقراری ارتباط و رفتا رصحیح با نوجوان بایستی قبل از هر چیز با خصایص و ویژگیهای طبیعی وی آشنا شد:
1- دوستان خود را باهوش تر از والدین می دانند.
غالبا ظرفیت هوشی نوجوانان به سطح بسیار بالایی می رسد و سوالات کلیدی و پایه ای که در بسیاری از موارد والدین و دبیران نیز قادر به پاسخ دادن آنها نیستند به ذهنشان می رسد. اگر سخنی از دوستان خود بشنود ممکن است آن را عین حقیقت تلقی کند در حالیکه همان گفته از طرف والدین پذیرفته نمی شود. این حالت در اواخر بلوغ 18 تا 21 سالگی برطرف می شود.
2- کم حوصله می شوند.
نوجوانان نسبت به اکثر چیزها و موضوعاتی که بالغین علاقه نشان می دهند تمایلی ندارند و از انجام کارهایی که برایشان اهمیتی ندارد گریزانند و کم حوصله می باشند.
3- محدودیت ارتباط ها
فرزندتان که زمانی درباره همه چیز با شما سخن می گفت وقتی به سن بلوغ می رسد، حرف کمتری برای گفتن دارد. او به پرسش های شما خیلی کوتاه و به طور فشرده پاسخ می گوید و دیگر رازهایش را با شما در میان
نمی گذارد و در صورت پافشاری و اصرار شما این فاصله بیشتر خواهد شد.
4- تمایل به تنها بودن در منزل و داشتن حریم خصوصی
نوجوانان تمایل دارند بیشتر وقت خود را در اتاقشان به تنهایی بگذرانند (اگر امکانات خانواده این چنین چیزی را اجازه بدهد نوجوان بایستی اتاق مستقل داشته باشد). هر کس در زندگی خود دارای مسائل خصوصی است که دوست ندارد کسی از آن مطلع شود. هیچ گاه سرزده وارد اتاق او نشوید مگر اینکه دلیل منطقی و مهمی داشته باشید.
5- استقلال طلب
نوجوانان دوست دارند همانند بزرگسالان با آنها رفتار شود (هر چند که ممکن است رفتار بچه گانه داشته باشند). برای اینکه بدانید چه نوع رفتاری با این خواسته آنها مغایرت دارد کافی است این چنین تصور نمایید که شما و فرزندتان به عنوان دو همکار بسیار صمیخمی در یک اداره مهم کار می کنید و در عین حال شما مدیر آن اداره هستید.
6- عصبانی و سرکش
مجموع تمایل به استقلال، ظرفیت هوشی بالا، قبول نداشتن منش و افکار والدین، تغییرات فیزیکی و مغایرت واقعیت ها با ایده آل های نوجوان باعث حساسیت، زودرنجی، عصبانیت و سرکشی نوجوان می شوند.
7- افزایش تاثیرپذیری از دوستان
نوجوانان بسیار تحت تاثیر گروههای هم سن و سال خود هستند و به همین دلیل به سرعت در میان آنان مدل لباس، مو و حتی رفتار خاصی همه گیر و رایج می شود. هسته اولیه این چنین تغییرات و الگوهایی بسیار پیچیده می باشد و توضیح آن در این کتاب نمی گنجد.
8- کاهش علاقه به درس
معمولا در سنین بلوغ افت تحصیلی مشاهده می شود و یکی از علل اصلی آن ورود فعالیت ها و موقعیت های جدید به زندگی نوجوان است.
9- گریزان بودن از کار
نوجوانان از انجام کارهایی که مورد علاقه شان نیست (خصوصا کارهای منزل) سر باز می زنند و در مقابل تا دلتان بخواهد می توانند به گردش بروند به نوار و CD گوش دهند ساعت ها پشت میز کامپیوتر بنشینند یا با دوستان خود دائما در مکالمه تلفنی باشند و…
10- مصرف بی رویه
نوجوان بدون توجه تصور می کند بر روی گنج نشسته است و چیزی به نام اسراف و صرفه جویی وجود ندارد.
مسئولیت پذیر کردن نوجوانان
با رعایت نکات زیر مسئولیت پذیری را (که قائم به ذات بودن را در پی خواهد داشت) در نوجوان خود ایجاد و تقویت کنید:
1- جواب هیچ کدام از سوالات او را بطور کامل و آماده ندهید. سعی کنید بخشی از پاسخ را خودش پیدا کند تا ذهن او فعال و پویا شود.
2- محبت های پدرانه و مادرانه رنگ و بوی گذشت و ارفاق نداشته باشد (تسامح در حد اعتدال و منطقی بلامانع است).
3- نکات مثبت و منفی وظایفی که به عهده می گیرد با همراهی خود او مشخص کنید و در مسیر حل و رفع و اصلاح موارد منفی کمی وقت بگذارید.
4- فرصت بدهید از نتایج مسئولیتی که پذیرفته بود به صورت کاربردی استفاده کنید.
5- در همکاری با او هیچ گاه در نقش ناظر، ایرادگیر و مداخله گر عمل نکنید.
6- در تفویض مسئولیت ها و تقسیم کارها حرف آخر را شما نزنید و این نکته را که از نظر سن و سواد و تجربه از او بالاتر هستید فراموش کنید.
7- در تفویض مسئولیت سعی کنید از راهنمایی های غیرمستقیم استفاده کنید.
8- زمانی که او اظهار نظر می کند مکث توام با تفکر داشته باشید تا به پر ارزش بودن زمینه های ذهنی خودش به راحتی بیندیشد.
9- به عملکرد، تصمیم ها و مسئولیت های ناتمام و ناقص او ارزش و نمره کامل ندهید.
10- برای مسئولیت پذیر کردن او سعی کنید الگوی رفتاری و عملی موفقی باشید نه کارفرما و آمر.
11- در واگذار کردن مسئولیت ها به نتایجی که مورد نظرتان است تلویحا اشاره کنید تا وضع مطلوب همواره از وضع موجود فراتر باشد و روش های وصول را شخصا انتخاب کنید.
12- از بازگو کردن و مطرح کردن مثال های ساده و کودکانه بپرهیزید.
13- تا حد امکان از واگذار کردن مسئولیت های ساده و سطحی که نیاز به تفکر انتزاعی نداشته باشد اجتناب کنید.
14- در قبول مسئولیت از آنجا که توقع در این مقطع سنی از توان او بالاتر است لذا ممکن است به مانع و یا موانعی برخورد، سعی کنید راههایی را که برای رفع مانع در پیش می گیرد به دقت و فهرست وار یادداشت کنید.
15- مراقب باشید در رسیدن به وضع مطلوب از تکنیک آزمایش و خطا استفاده نکنید.
16- در دادن مسئولیت هدف را مشخص کنید و متناسب با آن زمان تقریری را که خود او هم در تعیین این مدت سهیم خواهد بود معلوم کنید.
17- در پذیرفتن مسئولیت از عباراتی از قبیل: مواظب باش، از توان تو خارج است به سن تو نمی خورد فکر نکنم بتوانی انجام بدهی اگر نتیجه بد شد مسئولیت پای خودت و… اجتناب کنید.
18- در صورت اصرار به انجام کاری با راهنمایی اجازه دهید نتیجه افکار و اعمال خود را تجربه کند (مگر اینکه از پیش معلوم باشد چنین کاری خطرناک بسیار حیاتی و جبران ناپذیر باشد در این صورت با قدرت جلوی آن بایستید).
19- اگر مسئولیت پذیری به ساختن و ایجاد اثری منتهی شود آن اثر را محترم بشمارید و سعی کنید حتی در حضور جمع به آن اثر و نتیجه استناد و اشاره کنید.
20- در صورت شکست در انجام مسئولیتی دلایل شکست آن را مشخص کنید و از سرزنش کردن خودداری کنید.
21- گاهگاهی خودتان را محتاج راهنماییهای او در تقسیم کار و قبول مسئولیت نشان دهید.
22- سعی کنید اگر نمی تواند به هدف برسد از هدف چشم نپوشد بلکه مانع را دور بزند و بجای هدف A، هدف A را که تقریبا هم سنگ A باشد انتخاب کنید.
23- در مسئولیت پذیری صورت مساله بایستی به دقت روشن و تفهیم شده باشد.
این مطلب اختصاصی سایت دکتر سلام می باشد استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می باشد
