انواع صرع و مشکلات مربوط به آن

*دکتر کورش قره‌گزلی:امروز روز جهانی صرع است ؛ بیماری‌ای که سیستم اعصاب مرکزی را درگیر می کند ومنجر به بروز حملات تشنجی‌ می‌شود. این بیماری از قرن‌ها قبل، جامعه بشری را تحت تاثیر قرار داده و اهمیت بسزایی داشته است و با توجه به ناشناخته بودن علت این عارضه، توجیهات غیرعلمی و دلایل متنوعی که اغلب منشا خرافات داشته، ارائه شده است.

در بعضی از کشورها وقتی فرزند یکی از بزرگان جامعه مبتلا به صرع می‌شد بیماری مقدس لقب می‌گرفت و نشانی از حلول قوای خدایان در زمان حمله بود. اما وقتی یکی از عوام مصروع بود، حملات منشا بروز اهریمن و نیروهای ناپاک عنوان می‌شد تا جایی که در زمان بروز حمله تشنج، بیمار را در آتش می‌سوزاندند یا با کشیدن خط دوربیمار، سعی در جلوگیری از ورود نیروهای خبیث به جسم بیمار می‌کردند.

مواجهه با یک حمله تشنجی می‌تواند تجربه‌ای بسیار هراسناک باشد، بخصوص وقتی این حمله را پدر یا مادر شاهد باشند. ترس از فوت بیمار ناشی از حمله تشنجی چیزی است که این افراد همیشه از آن می‌ترسند و با حمایت بیش از حد کودک یا عزیز خود، ناآگاهانه ممکن است حتی خطرات جانی برای بیمار به وجود بیاید. هنوز هم گاهی اوقات می‌بینیم در زمان حمله، اطرافیان از سر دلسوزی اقداماتی غیرعلمی و خطرناک انجام می‌دهند، مثلا انگشتان خود را داخل دهان بیمار می‌گذارند.

درمان و کنترل حملات تشنجی در بیماران مصروع، یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود انسان بوده و هست. با گذر زمان و پیشرفت فناوری، قدم‌های موثری در شناخت و درمان بیماری برداشته شده است، هرچند هنوز تا سرانجام کار راه زیادی داریم.

برای درمان صرع، جنبه‌های مختلفی باید مدنظر باشد که مهم‌ترین آنها رعایت اصول بهداشتی است. خواب مناسب، تغذیه خوب و پرهیز از غذاهای مضر، دوری از استرس، جلوگیری از بروز عفونت، پرهیز از الکل، دخانیات و ضربه‌های مغزی، هر کدام ممکن است عاملی در خور توجه و مهم برای بروز حملات تشنجی باشد.

خواب بیمار باید کافی و منظم باشد. کم‌خوابی از عواملی است که ممکن است به حمله تشنجی منجر شود. در مورد تغذیه، معمولا بیماران یا خودشان یا والدین و اطرافیانشان ممکن است متوجه شوند برخی غذا‌ها باعث عود تشنج می‌شوند. با این که رژیم غذایی خاصی وجود ندارد، ولی توصیه می‌شود از خوردن این گونه مواد خوراکی که به عنوان غذا‌های سرد مزاج هستند، پرهیز شود.

استرس‌های شدید نیز عامل خطر ساز حملات تشنجی هستند. به همین دلیل بیمار باید در موقعیت شغلی و خانوادگی شرایطی کم‌استرس داشته باشد.

عفونت‌های جدی و حاد نیز یکی از عوامل بروز تشنج شناخته شده‌اند؛ بنابراین رعایت اصول بهداشت فردی کمک می‌کند تا بیماری از کنترل خارج نشود.

مصرف دخانیات مثل سیگار و همین طور استفاده از مشروبات الکلی از مواردی هستند که به عدم کنترل صرع منجر می‌شوند.

این موارد بسیار مهم هستند و براحتی خود بیمار می‌تواند رعایت کند. بسیاری از اوقات، کنترل نکردن حملات صرعی به دلیل همین عوامل ذکر شده است.

استفاده از دارودرمانی با توجه به تنوع روزافزون داروهای مورد استفاده، کمک شایانی به کنترل بیماری کرده است. فهرست داروهای موجود به بیمار و پزشک کمک می‌کند با توجه به شرایط بیمار دارویی انتخاب شود تا بهترین اثر و کمترین عارضه را داشته باشد. ولی به هر حال، هر کدام از داروها پتانسیل بروز عوارض ناخواسته را دارند که باید آماده کنترل آنها باشیم. در حال حاضر پزشکان درمانگر صرع سعی در کنترل بیماری با استفاده از روش جراحی دارند تا بتوانند بعد از شناخت محل اصلی بروز حملات صرعی بیماری را به طور کامل درمان کنند.

گفتنی است شناخت دقیق عارضه بیماری‌زا می‌تواند کنترل و درمان درست و کامل بیماری را منجر شود و بیمار و خانواده نگران را آرام کند.

*رئیس انجمن صرع ایران

روزنامه جام جم