درماتیت یعنی التهاب، قرمز شدن و خارش پوست است. درماتیت عفونت های ویروسی، بیماریهای اتوایمیون، و انواع خاصی از سرطان را منعکس کند. درماتیت ممکن است حاد یا مزمن باشد.درماتیت اتوپیک یکی از انواع درماتیت است که به نظر می رسد یک عامل ارثی،یا حساسیت مانند رینیت آلرژیک شایع تر است.درماتیت یا اگزما به التهاب پوستی، قرمزی و خارش پوست اطلاق می شود. درماتیت علل مختلفی دارد و به اشکال گوناگونی بروز می‌كند. اين بيماري، یک مشکل شایع است، ولی مسری و تهدیدکننده حیات نیست. مجموعه‌ای از مراقبت‌های شخصی و داروها می‌توانند آن را درمان كنند.
انواع درماتیت عبارتند از: درماتیت تماسی، درماتیت عصبی، درماتیت شوره‌ای، درماتیت ناشی از تورم و درماتیت آلرژیک. هر کدام از این درماتیت‌ها علائم و نشانه‌های متفاوتی دارند.
علل بيماري
اين بيماري ممكن است در نتیجه تماس مستقیم با یک عامل محرک و یا آلرژی زا باشد. محرک‌های شایع عبارتند از: صابون‌های شست و شوی لباس، صابون‌های معمولـی و شوینده.
آلرژن‌های احتمالی عبارتند از: ابریشم، فلزاتی نظیر نیکل، جواهرات، عطر، مواد آرایشی، رنگ مو، علف‌های هرز نظیر: پیچک سمی و نئومایسن (یک جزء شایع در کرم‌های آنتی‌بیوتیکی موضعی)
مواد محرک زمان و مقادیر بیشتری را نسبت به آلرژن‌ها نیاز دارند تا باعث ایجاد درماتیت شوند. اگر شما به یک آلرژن حساس باشید، فقط یک تماس مختصر با یک مقدارکم کافی است تا منجر به بروز درماتیت شود.
درماتیت عصبی
لباس تنگ و خاراندن پوست منجر به بروز این نوع درماتیت می‌شود. این تحریک شما را به تکرار سائیدن پوست خود وادار مي‌كند. شایع ترین مکان‌ها عبارتند از: قوزک پا، مچ، قسمت خارجی ساعد و بازو و پشت گردن
درماتیت شوره‌ای
اغلب دارای یک تمایل وراثتی است. در بین افرادی با پوست یا موی چرب شایع است و ممکن است با توجه به فصول سال شدت یابد. امكان دارد بیماری در زمان استرس یا برخی مشکلات نورلوژیک نظیری بیماری پارکینسون رخ دهد.
درماتیت ناشی از تورم
هنگامی که تجمع مایع درون بافتی، پوست شما را تحت فشار قرار دهد، اين نوع درماتيت رخ مي‌دهد. مایع خارج سلولی به صورت اولیه پوست شما را نازک و با جریان خون مغذی پوست تداخل ایجاد می‌كند. وریدهای واریسی و دیگر شرایط مزمن در پاها می‌تواند منجر به تجمع مایع شود.
درماتیت آتوپیک
اغلب با آلرژی‌ها همراه است و در خانواد‌ه‌هایی که دیگر اعضای آن مبتلا به آسم یا تب یونجه هستند، دیده می شود. اغلب در دوران کودکی شروع و شدت مختلفی از بیماری را در طفولیت و بلوغ می بینیم. در بالغین مشکل کمتری ایجاد مي‌كند، مگر اینکه شما در محل کار خود با مواد محرک و آلرژن در تماس باشید.
علت اصلی این اختلال، شناخته نشده، اما ممکن است به دلیل عملکرد سیستم ایمنی بدن باشد. استرس می تواند این وضعیت را تشدید كند، ولی علت درماتیت آتوپیک نیست.
چه زمانی درمان لازم است؟
در موارد زیر درمان لازم است:
– اگر ناراحتی منجر به بی‌خوابی و اختلال در فعالیت روزانه شود.
اگر پوست شما به شدت دردناک شود.
ـ اگر به عفونت پوستی مشکوک شدید.
– اگر مراقبت‌های حفظ سلامتی شما موفق نباشد.
غربالگری و تشخیص
ممکن است پزشک بعد از گفتگو با شما در مورد علائم و معاینه پوست، درماتیت را تشخیص دهد. در موارد درماتیت تماسی تست حساسیت پوستی، روي پوست شما صورت می‌گیرد تا ماده‌ای کـه بـاعث التهاب پوستی است، معین شود.
درمان
درماتیت تماسی: درمان اولیه، شناسایی و اجتناب از مواد تحریک‌کننده است. گاهی اوقات کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون و پانسمان‌های خیس با مرطوب کردن پوست باعث خارش و قرمزی آن می‌شود. بهبود ضایعات ممکن است دو تا چهار هفته طول بکشد.
درماتیت عصبی: اجتناب از خارش و درمان‌های بی مورد قدم اول درمانی است. از پوشیدن لباس‌های تنگ برای مدت یک هفته یا بیشتر خودداری كنید. لوسیون‌های هیدروکورتیزون و کرم‌ها باعث نرم شدن پوست شما می‌شود.
همچنین پانسمان‌های فشاری خیس به بهبودی کمک می‌كند. داروهای آرام بخش در بهبود خارش کمک‌کننده است، اما باید تحت نظر پزشک مصرف شوند، زیرا منجر به اعتیاد دارویی مي‌شوند.
درماتیت شوره‌دار: با شامپوهای مخصوص پوست سر خود را با دقت بشوئید. اغلب شامپوهای مصرفی حاوی تار، روی، پریتیون، سالیسیلیک اسید یا کتوکانازول است. کرم‌ها و لوسیون‌های هیدروکورتیزون پوست شما را نرم مي‌كند و باعث بهبود خارش می‌شود. برخی اوقات نیاز است عفونت‌های ثانویه نیز درمان شوند.
درماتیت ناشی از تورم: درمان و تصحیح عامل تجمع مایع در قوزک پا لازم است. این عمل از طریق پوشیدن جوراب‌هاي الاستیک محافظتی و جراحی عروق واریسی صورت می‌گیرد. همچنین کاربرد پانسمان‌های مرطوب جهت نرم‌کردن پوست و درمان کنترل عفونت نیز ضروری به نظر می‌رسد.
درماتیت اتوپیک: درمان شامل کابرد لوسیون‌های حاوی کورتیزون است. جدیدترین دسته دارویی برای این حالت داروهای تنظیم‌کننده سیستم ایمنی نظیر تاکرولیموس (Protopic) و پیمکرولیموس (Elidel) است.
این داروها بر سیستم ایمنی اثر کرده و به سلامت پوست و کاهش التهاب کمک می‌كند. برخی اوقات توصیه می‌شود این داروها در کنار هیدروکورتیزون و یا به جای آنها مصرف شوند، زیرا این عمل باعث کاهش عوارض دارویی می‌شود.
در صورت وجود ترک‌های پوستی، پانسمان‌های مرطوب همراه با اجزاء مرطوب‌کننده تجویز می‌شود که از ترشحات و عفونت جلوگیری می‌كند. در صورت وجود خارش شدید در کنار این داروها، آنتی هیستامین نیز تجویز می‌شود.
پیشگیری
براي پیشگیری در درماتیت تماسی بايد به موارد زير توجه كرد:
– اجتناب از تماس با موادی نظیر پیچک سمی یا صابون‌های تحریک‌کننده
– اجتناب از خشک شدن پوست
– كاهش دفعات حمام کردن. برای اکثر افراد 2 تا 3 بار حمام در هفته کافی است. مدت زمان حمام 15 دقیقه و در این زمان از آب ولرم برای شست وشوی بدن استفاده شود.
– مصرف محدود صابون و شوینده‌های مصنوعی. از صابون‌های ملایم نظیر Dove یا Basis که چربی طبیعی پوست را از بین نمی برند، استفاده شود. صابون فقط در صورت، زیربغل‌ها، نواحی ژنیتال ( تناسلی )، دست‌ها و پاها استفاده شود و سپس با آب به خوبی شسته شوند.
– پوست خود را به آرامی توسط حوله و بعد از حمام خشک كنید.
– پوست خود را مرطوب نگاه دارید. هنگامی که هنوز پوست شما کمی مرطوب است، با یک روغن یا کرم آن را مالش دهید. به پاها، بازوها و طرفین بدن توجه كنید. اگر پوست شما خشک است، از کرم‌های نرم کننده برای پوست خشک نظیر اولسرین استفاده كنيد.
چند توصيه
مراحل زیر در کنترل درماتیت به شما کمک می‌كند:
– اجتناب از خارش تا حد امکان، مناطق خارش دار را با یک پانسمان بپوشانید. ناخن‌های خود را کوتاه كنيد و شب‌ها دستکش بپوشید.
– لباس مناسب بپوشيد تا از تعریق بیش از حد جلوگيري شود.
– پوشیدن لباس‌های نازک و نرم برای جلوگیری از تحریک پوستی
– اجتناب از محرک‌های دیگر شامل فرش پشمی، لباس و رختخواب پشمی
