لنفوم – علائم و درمان

لوسمی و لنفوم هر دو سرطان است که می تواند لنفوسیت را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، سرطان خون  باعث تغییر در لنفوسیت  می شودکه وارد گردش خون می شود. لنفوم سرطان بافت لنفاوی است  برای تولید لنفوسیت است.لنفوسیت های سرطانی نیز می تواند به انواع دیگر بافت های متاستاز در سراسر بدن ، در درجه اول از طریق سیستم لنفاوی انجام شود.  رایج ترین جاهای متاستاز لنفوم خارج از سیستم لنفاوی هستند که مغز، پوست ، استخوان و مغز استخوان است

هر فردی در طول زندگی خود بارها به تب و لرز مبتلا شده است. این تب و لرز گاهی خفیف است و بدون مراجعه به پزشک درمان می شود و گاهی آنقدر شدید است که ممکن است روزها طول بکشد و اقدامات درمانی جدی مورد نیاز باشد.

اما بیماری های خاصی هستند که علائمی نظیر یک سرماخوردگی ساده دارند، در حالی که مسئله بسیار جدی تر از یک سرماخوردگی است و مصرف خودسرانه داروهای مسکن و آنتی بیوتیک، نه تنها آن را درمان نمی کند، بلکه با سرکوب کوتاه مدت علائم، دوره نهفتگی آن را طولانی تر می نماید.

لنفوم یکی از این بیماری ها است که به دلیل دارا بودن علائمی نظیر سرماخوردگی اغلب مورد غفلت قرار می گیرد و تا زمانی که شدید و جدی نشده، فرد از ابتلای به این بیماری بی خبر است.

در حالی که اگر بیمار علائم بیماری را بداند، خیلی زود آن را شناسایی کرده و مراحل درمان به مراتب ساده تر خواهد بود.

بیماری لنفوم مرحله مقدماتی برای سرطان های سلول های خونی است که یک نوع از گلبول های سفید خون یعنی لنفوسیت ها را تحت تاثیر قرار می دهد.

تا کنون 70 نوع سرطان مرتبط با لنفوم شناسایی شده است. معمولا این سرطان ها را به دو گروه طبقه بندی می کنند: لنفوم هوچکین و غیر هوچکین.

سلول های لنفوسیت نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند. آنها از بدن در مقابل میکروب ها مانند ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها محافظت می کنند.

این لنفوسیت ها به دو گروه کلی کوچک و بزرگ تقسیم می شوند و هر گروه دارای زیر مجموعه هایی بر اساس عملکرد و فعالیت سلول ها می باشد. لنفوسیت های بزرگ شامل سلول های کشنده هستند و لنفوسیت های کوچک سلول های بی (B-Cell) و سلول های تی (T-Cell) را شامل می شوند.

سیستم لنفاوی بدن

گره های لنفاوی، اجزای کوچک گرد و بادامی شکلی هستند که در سراسر بدن گسترده شده اند. این گره ها در قسمت هایی از بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، گردن و شکم به تعداد بیشتری وجود دارند.

زمانی که لنفوسیت ها به طور کنترل نشده و غیرطبیعی رشد می کنند و یا بیشتراز عمر طبیعی خود زنده می مانند و فعالیت می کنند، سلول های سرطانی نامیده می شوند. در بیشتر موارد، این سلول های غیر طبیعی تومورهایی را در گره های لنفاوی تشکیل می دهند.

هر گره لنفاوی به عنوان مجرایی برای سیستم لنفاوی عمل می کند. این گره ها با داشتن مایع لنف که مایعی شفاف و شبیه پلاسما است، تشکیل رگی مانند رگ های خونی را در بدن می دهند. از این رو سیستم لنفاوی را گاهی گردش خون سفید بدن نیز می نامند.

سیستم لنفاوی شاخه شاخه می شود و با گسترش در تمام بدن، نقش تکمیلی برای گردش خون ایفا می کند. عوامل خارجی بدن نظیر باکتری ها بعد از ورود به داخل خون، به رگ های لنفاوی احاطه کننده اندام ها وارد می شوند و بعد از رسیدن به نزدیک ترین گره لنفاوی، توسط لنفوسیت های مقیم آنجا تخریب می شوند.

دیگر اجزای سیستم لنفاوی شامل طحال، تیموس، لوزه ها و مغز استخوان می باشند که کار تولید، تقسیم، تکامل و تجمع لنفوسیت ها را بر عهده دارند.

نشانه های لنفوم

تشخیص بیماری لنفوم تقریبا ساده است، اگرچه معمولا تشخیص آن در مراحل اولیه بیماری مورد غفلت قرار می گیرد، زیرا علائم و نشانه های اولیه بیماری با اینکه خود را خیلی زود نشان می دهند، ولی با علائم خیلی از بیماری ها مشترک هستند.

بسیاری از نشانه های شایع لنفوم نظیر خستگی، تعریق شبانه، کاهش وزن بی دلیل، تب و لرز و خارش در بیماری های دیگر نیز وجود دارند و می توانند به راحتی توسط بیمار مورد غفلت قرار گیرند.

معمولا اولین آگاهی از بیماری، از طریق تشخیص برجستگی و توده در گره های لنفاوی درگیر بوده است. این برجستگی ها معمولا با هر تماسی، درد می گیرند. البته در برخی موارد، برآمدگی های بدون درد می باشند، مثلا لنفوم غیر هوچکین معمولا بدون درد است.

همانطور که گفتیم گره های لنفاوی به طور گسترده ای در سراسر بدن پراکنده شده اند. برخی عمیق هستند و برخی دیگر تقریبا نزدیک سطح بدن قرار گرفته اند. برجستگی های لنفوم در مناطق سطحی تر نظیر زیر بغل، کشاله ران و زیر فک معمولا قابل توجه ترند.

همانطور که تب، خارش و کاهش وزن بی دلیل، از علائم مشترک بسیاری از بیماری ها بوده و تشخیص قطعی لنفوم محسوب نمی شوند، برجستگی های این نواحی نیز همیشه نشان دهنده لنفوم نیستند.

خیلی وقت ها پزشک از لمس این نقاط برای تشخیص بیماری و عفونت های مختلف در شخص استفاده می کند، چرا که در زمان عفونت، لنفوسیت ها برای دفاع از بدن در این نقاط تمرکز می کنند. برای مثال برجستگی های گره های لنفاوی گردن اغلب در ارتباط با سینوزیت است. برجستگی گره های لنفاوی زیر بغل و شکم نشانه قاطع تری از لنفوم است، زیرا این نقاط در عفونت های زودگذر و سبک تر کمتر درگیر می شوند.

خستگی

خستگی، سستی و بی حالی و احساس نداشتن انرژی می تواند از نشانه های لنفوم باشد. البته احساس کمبود انرژی می تواند نشانه رژیم غذایی نامناسب و یا خواب ناکافی نیز باشد و هیچ بیماری در کار نباشد.

زمانی که خستگی و بی حالی با سایر علائم لنفوم همراه باشد، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

تب و لرز و تعریق شبانه

تب که معمولا پاسخ طبیعی بدن به عفونت است، در لنفوم نیز شایع است. لرز نیز اغلب به همراه تب وجود دارد. تعریق شبانه معمولا در ارتباط با تب است و در  زمان خواب شبانه شدت می یابد.

زمانی که تب بدون هیچ دلیل خاصی ایجاد می شود و فرد به طور مکرر دوره های تب را دارد، می تواند نشانه ی محکم تری برای لنفوم باشد و فرد باید حتما به پزشک مراجعه کند.

کاهش وزن غیر عادی

کاهش وزن ناگهانی که در آن 10 درصد وزن بدن و یا بیشتر کم می شود، در حالی که فرد رژیم لاغری نگرفته و یا تغییری در فعالیت بدنی خود ایجاد نکرده است، می تواند نشانه لنفوم باشد.

به هر حال مانند سایر علائم لنفوم، کاهش وزن قابل توجه نیز می تواند به بیماری های دیگری مربوط باشد. با این حال، کاهش وزن شدید و ناگهانی، مراجعه و مشورت با پزشک را طلب می کند.

خارش

لنفوم هایی که لایه های زیرین پوست را درگیر می کنند ممکن است باعث خارش و جوش های پوستی شوند. این وضعیت ممکن است به صورت بثورات و لکه های قرمز و کبودی بروز کند که به راحتی با علائم دیگر بیماری های پوستی مانند اگزما اشتباه گرفته می شود.

درد قفسه سینه و کمر

تیموس ارگانی از بدن است که نقش مهمی در سیستم ایمنی ایفا کرده و ریه ها را احاطه می کند. گاهی اوقات لنفوم با تاثیر بر غده تیموس باعث درد سینه می شود.

به ندرت پیش می آید که لنفوم، گره های لنفاوی موجود در کمر را درگیر کند. در این زمان ورم و برآمدگی گره های لنفاوی باعث فشار بر اعصاب نخاع می شود که در نهایت باعث درد و ناراحتی در کمر می شود. اما در این مورد نیز، مشکلات دیگری هستند که باعث درد کمر می شوند.