با چه روش هایی می توانیم در فصول سرد سال از پوست و موی خود مراقبت کنیم ترفندها و روش های موثر در این زمینه کدامند چه عادتهایی در فصل زمستان منجر به آسیب به پوست می شوند مراقبت های لازم در این زمینه را با هم می خوانیم
شاید باورتان نشود اما پوست در زمستان و هوای سرد بیشتر از تابستان و هوای گرم به مراقبت احتیاج دارد. سرما می‌تواند پوست شما را زخم کند و حتی باعث لکه‌های ماندگاری روی آن شود. در زمستان پوست خشک‌تر و آسیب‌پذیرتر است برای همین باید دقت بیشتری در نگهداری از این عضو مهم بدن داشته باشید تا مثل قبل خیال‌تان از زیبایی و سلامتش راحت باشد.
حالا فصل سرماست و هواشناسی هم هشدار داده امسال زمستان سردی پیش رو داریم، پس باید بیشتر از قبل حواس‌تان به پوستتان باشد. در ادامه دکتر داوودی، متخصص پوست و مو، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله درباره مراقبت‌های پوست در برابر سرما و بیماری‌های مورد‌تهدید بیشتر توضیح می‌دهد.
اگر پوستتان کش می‌آید؟!
مهم‌ترین نکته‌ای که لازم است در فصل زمستان به آن اهمیت بدهید خشکی پوست است. البته خشکی پوست در فصل پاییز هم ممکن است سراغ افراد بیاید، اما در فصل زمستان به‌دلیل استفاده از وسایل گرمایشی این خشکی شدت بیشتری پیدا می‌کند. این وسایل مقداری از رطوبت محیط اطراف را کم می‌کنند که این مسئله باعث خشک‌تر شدن پوست خواهد شد. از طرف دیگر در فصل زمستان به‌دلیل سرمای هوا تعریق کمتر رخ می‌دهد، به‌همین دلیل همان رطوبتی که ممکن بود با ترشح کردن عرق ایجاد شود و تا‌حدودی خشکی را جبران کند، کمتر می‌شود.
پوشاک زمستانی هم جزء عوامل دیگری هستند که به‌دلیل داشتن الیاف زبر و خشن باعث می‌شوند پوستی که دچار کمبود رطوبت شده است را تا حدودی آزار دهند. اما ما به شما می‌گوییم چطور از بروز این قبیل خشکی‌ها پیشگیری کنید.
در زمستان این‌طوری حمام کنید!
توصیه می‌شود تا جایی که امکان دارد استحمام در فصل زمستان کمتر انجام شود. به‌علاوه افرادی که از خشکی پوست رنج می‌برند باید از شوینده‌های ملایم‌تر استفاده کنند، چراکه شوینده‌های ملایم میزان چربی پوست را نسبت به صابون‌های معمولی کمتر کاهش می‌دهند. همچنین استفاده از آب خیلی داغ در فصل زمستان به‌دلیل عواقب گفته شده از‌جمله خشکی پوست، پیشنهاد نمی‌شود. بعد از استحمام هم باید بدن را با لوسیون‌های مخصوص چرب نگه دارید.
لوسیون‌های پیشنهادی را بشناسید!
لوسیون یا روغن‌های مخصوص بدن که بعد از استحمام مورداستفاده قرار می‌گیرند را می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. حتی میتوانید از فرآورده‌های طبیعی مثل روغن‌زیتون، روغن‌بادام یا گلیسیرین و آبلیمو استفاده کنید. برای چرب کردن بدن، حتی روغن بچه هم می‌تواند برای این دسته از افراد مورد استفاده قرار بگیرد چراکه یک نوع پارافین تصفیه شده است که از نظر کیفیتی برای این نوع از پوست نقش کاربردی دارد. بهترین زمان برای استفاده از روغن بچه زمانی است که بعد از استحمام بدن خود را با حوله خشک می‌کنید یعنی خبری از قطرات آب روی پوست نیست اما پوست هنوز نم و رطوبت دارد.
مراقب دماغ‌تان باشید!
پوست کل دست و پا جزء خشک‌ترین اعضای بدن به‌خصوص در این فصل از سال هستند، بنابراین به افرادی که پوست خشک دارند توصیه می‌شود در مقابله با سرما از کرم‌های محافظ (مثل مرطوب‌کننده‌ها) استفاده کنند. این کرم‌ها قادرند ترک‌های ظریف و میکروسکوپی پوست را کمتر کنند و به مراتب التهاب، خارش و سوزش پوست کاهش پیدا کند. با این حال در فصل زمستان باید توجه خاصی به بعضی نقاط بدن شود.
مهم‌ترین آنها نوک بینی، لاله‌های گوش و نوک انگشتان است. این قسمت‌ها از نظر پزشکی انتهاهای بدن نامیده می‌شوند و می‌توان گفت عروق این قسمت‌ها نسبت به سایر قسمت‌های بدن به سرما حساس تر هستند. به‌طوری که در سرمای شدید اگر از این اعضا به خوبی مراقبت نشوند، احتمال دارد با مشکلاتی از‌جمله یخ‌زدگی و آسیب‌دیدگی که در کوهنوردان مشاهده می‌کنیم دراین افراد هم مواجه شویم.
بعد از برف‌بازی این نکات را رعایت کنید
اگر قرار است در هوای سرد و برفی برای مدتی قرار بگیرید بهتر است این نواحی یعنی نوک بینی، دست ها، صورت، لاله های گوش و … را بپوشانید، به عنوان مثال دست‌ها با دستکش و لاله‌های گوش با محافظ‌های گوش پوشیده شوند. اما اگر به‌دلیل عدم رعایت نکات گفته شده دچار آسیب‌دیدگی شدید باید بسته به شدت آسیب‌دیدگی درمان مناسب را پزشک متخصص برای شما تجویز کند. اما در موارد خفیف باید به‌طور آهسته و ملایم این نواحی را گرم کرد و از گرم کردن ناگهانی پرهیز شود.
کودکانی که بعد از برف‌بازی با دست‌های قرمز و دردناک به منزل می‌آیند، سعی می‌کنند دست‌های خود را با قرار دادن روی شوفاژ یا بخاری یا وسایل گرمایشی دیگر گرم کنند که در این مواقع دچار استخوان دردی می‌شوند که البته موقتی است؛ اما تا‌حدودی برای فرد باعث اذیت و آزار می‌شود. برای همین بازهم توصیه می‌شود این نواحی را به‌تدریج گرم کنند. همچنین می‌توانند حوله یا دستکشی روی وسیله گرمایشی قرار دهند و سپس روی دست یا دیگر اعضای بدن که دچار سرمازدگی شده، بگذارند. با این حال در این مواقع نباید به‌طور مستقیم با حرارت تماس داشته باشید.
اسکی‌بازها توجه کنند!
افرادی که اهل اسکی هستند و قرار است چندین ساعت در محیط‌های برفی قرار بگیرند باید ازانعکاس نور آفتاب و عوارضش پرهیز کنند. در حالت عادی آفتاب و نور ماوراء‌بنفش با خود آسیب‌هایی را به همراه دارند، اما در محیط‌هایی که پوشیده از برف( محیط‌های کوهستانی) است همان‌طور که گفته شد به‌دلیل انعکاس نور آفتاب این آسیب‌ها چند برابر و افراد دچار آفتاب سوختگی شدید می‌شوند. برای همین باید این اسکی‌بازها از ضد‌آفتاب‌ها، کرم‌های مرطوب‌کننده، عینک‌های مناسب و دستکش استفاده کنند.
اگر این بیماری‌ها را دارید، در سرما پیاده‌روی نکنید
موارد شرح داده شده در‌مورد افرادی است که شرایط نرمالی دارند، اما بهتر است بدانید که یکسری از بیماری‌ها وجود دارند که در مقابل سرما حساس هستند، بنابراین در فصل زمستان ممکن است این بیماری‌ها تشدید شوند. مشهورترین بیماری‌هایی که به سرما حساس اند جزء خانواده بیماری‌های بافت همبند یا بافت‌های نگهدارنده بدن هستند. بافت‌های نگهدارنده بدن تشکیل شده از عضله، استخوان، پرده و غلاف‌هایی که روی عضلات و قسمت‌های مختلف بدن پوشیده شده‌اند.
بیماری‌هایی که ممکن است بافت همبند را درگیر کنند، انواع بیشترشان حساسیت‌های خاصی به سرما دارند. برای همین ممکن است ضایعه‌شان تشدید شود. به‌عنوان مثال بیماری‌هایی مثل لوپوس سیستمیک، اکسترودرمی، بیماری‌هایی با اسم رینود، کهیر‌های ناشی از سرما و یک بیماری مشهور دیگر به اسم واسکولیت به سرما حساس هستند. تشخیص داده شده افرادی که به چنین بیماری‌هایی مبتلا هستند باید از سرما و فعالیت‌های بدنی و فیزیکی در این فصول پرهیز کنند.
کهیر سرما دارید؟! مراقب باشید!
در مورد کسانی که کهیر سرما دارند، خطراتی وجود دارد و آن این است که وقتی در وضعیت سرمای شدید قرار بگیرند، ممکن است راه‌های تنفسی‌شان دچار ضایعات کهیری شود. کسانی که کهیر ناشی از سرما دارند، خطرهایی از جمله خفگی احتمال دارد این افراد را تهدید کند و باید در محیط‌های سرد مراقب باشند تا چنین مشکلی برای‌شان به وجود نیاید. البته اگر این بیماری زیرنظر پزشک تحت کنترل باشد، این دسته از نگرانی‌ها در مورد این افراد کمتر است.
کهیر سرما با کهیر‌های معمولی تفاوتی ندارد جز اینکه بیماری که به کهیر سرما گرفتار است، هنگام دادن شرح حال خود به این نکته اشاره می‌کند « زمانی که در سرما قرار می‌گیرم بدنم دچار ضایعاتی قرمز، کهیر و خارش و سوزش می‌شود که در محیط‌های گرم خبری از این علائم نیست یا کاهش پیدا می‌کند.»
واسکولیت را در سرما جدی بگیرید
افرادی که مبتلا به بیماری واسکولیت هستند، به خصوص کسانی که زمینه بیماری‌های بافت همبند دارند و در کنار آن عروق هم گرفتار می‌شود باید در سرما مراقب باشند. اما کسانی هم که به بیماری‌های بافت همبند مثل واسکولیت دچار نیستند اما سیگار یا دخانیات مصرف می‌کنند، باید در فصل زمستان مراقب باشند چراکه احتمال دارد عروق این افراد تنگ یا دچار گرفتگی عروق شوند که در نتیجه باعث قطع خون‌رسانی به پوست و بافت‌های زیر پوست می‌شوند.
در نتیجه چنین افرادی در ناحیه ساق پا به‌خصوص قوزک پا دچار زخم‌های مکرر پوستی می‌شوند که گاهی به شکل تاول‌های آغشته به خون است یا به شکل زخم‌هایی که انگار قسمتی از بافت را برداشته باشند و جایش گود مانده باشد.
دیابت و سرما!
در راستای بیماری‌های بافت همبند باید به افراد دیابتی و مرض‌قندی‌ها اشاره کرد. این افراد بر اثر طولانی شدن بیماری‌شان دچار تنگی عروق انتها به‌خصوص در قسمت دست و پاها می‌شوند. در فصل زمستان این دسته از افراد باید بسیار مراقب باشند تا اندام‌های تحتانی و فوقانی دست و پاهای‌شان دچار عارضه خاصی نشود چرا که در این فصل به دلیل سرما، خون‌رسانی به این عروق کاهش پیدا می‌کند برای همین باید این اندام‌ها به اندازه کافی گرم نگه داشته شوند تا از بروز ضایعات و زخم‌ها جلوگیری شود.
همچنین سرعت ترمیم زخم در دیابتی‌ها کندتر از افراد عادی است. دیابتی‌ها جزو گروه‌هایی هستند که باید مراقبت‌های بیشتری در فصل سرد سال داشته باشند. برای همین توصیه می‌شود از جوراب‌های مناسب استفاده کنند و کفش خیلی تنگ نپوشند. همچنین تا جایی که امکان دارد از منزل خارج نشوند.
حساسیت شما از نوع درماتیت آتروپیک است؟
درماتیت آتروپیک یک نوع حساسیت پوستی است؛ این بیماری ممکن است در همه فصول روی پوست اشخاص ظاهر شود اما در فصل زمستان پوست این بیماران بسیار شدید خشک می‌شود. این خشکی باعث به‌وجود آمدن ترک‌ها و شکاف‌های ظریف روی پوست می‌شود که به‌دنبال این عارضه مواد حساسیت‌زا به داخل پوست نفوذ خواهند کرد.
به همین دلیل در این مواقع با پوست متورم و خارش‌دار مواجه خواهیم شد. حتی اگر این مشکل به‌موقع درمان نشود ممکن است با تغییرات ظاهری پوست هم مواجه شویم. همچنین سرما باعث می‌شود که پوست‌شان دچار خارش شود که بر اثر خارش زیاد، پوست کاملا کلفت و زخیم خواهد شد و ممکن است تغییر رنگ پیدا کند و به رنگ تیره و قهوه ای شود. پیشنهاد ما به این افراد این است که از شست‌وشوی بیش از اندازه پرهیز کنند و از کارهایی که منجر به خشکی بیش از حد پوست می‌شوند پرهیز کنند، یعنی زیاد در هوای سرد حضور نداشته باشند و محیط را با کمک دستگاه‌های بخور مرطوب نگه دارند.
بیمار نکات را رعایت نکند و با این عارضه مواجه شود اگر مشکل هنوز به مرحله تاول و التهاب نرسیده باشد، می‌توان تا زمان مراجعه به پزشک پوست خود را با کرم‌های چرب مثل وازلین یا گلیسرین و حتی برخی روغن‌ها چرب نگه دارد. اما اگر پوست دچار تغییرات ظاهری و رنگی شود دیگر نباید با خود درمانی سعی در بهبود مشکل کرد و باید حتما به پزشک مراجعه شود.
ضدآفتاب‌های زمستانی
در فصل زمستان توصیه می‌شود از اس‌پی‌اف ( SPF)های 30 یا 30 به بالا استفاده شود. البته افرادی که اسکی می‌کنند یا کوهنورد هستند باید بالاتر از این مقدار گفته شده، یعنی اس‌پی‌اف حدود 50 یا 60 باشد، ضد‌آفتاب مصرف کنند. همچنین بعضی ها فکر می‌کنند که ضد‌آفتاب را فقط باید در فصل تابستان تمدید کرد، در صورتی که این کار باید در فصل زمستان هم انجام شود چراکه جاذبه باعث جذب کرم خواهد شد. برای همین بین 2 الی 3 ساعت باید تمدید شود
مجله سیب سبز – رزیتا اشتری
