دکتر سارا کاشانچی: یکسری از تغییر رنگ‌ها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگ‌ها دائمی بوده و با جرمگیری از بین نمی‌رود.
معمولاً افراد هر تغییر رنگی را که در دندان‌ها ایجاد می‌شود جرم می‌نامند و برای رفع آن دندان‌های خود را جرمگیری می‌کنند در حالی که یکسری از تغییر رنگ‌ها به روی دندان، در واقع پوسیدگی‌هایی هستند که معمولاً به صورت سیاه‌رنگ دیده می‌شود. و در مراحل پیشرفته به صورت حفره در می‌آیند و در نهایت موجب پوسیدگی دندان می‌شوند.
یکسری از تغییر رنگ‌ها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگ‌ها دائمی بوده و با جرمگیری از بین نمی‌رود و با تراش آن معمولاً باز هم لکه‌ها وجود دارند و این تغییر رنگ‌ها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان بوده و یا ناشی از نقص تکاملی دندان‌ها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی (فلوئوروزیس) می‌باشد.
نوع دیگر تغییر رنگ‌ها ناشی از موادی هستند که به طور معمول مصرف می‌کنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل می‌شود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه و یا به صورت جرم هستند که لثه را تخریب می‌کنند و در نهایت باعث لق شدن دندان‌ها می‌شوند بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد. این جرم‌ها به نحوی با جرمگیری در مطب دندانپزشکی از بین می‌روند. براساس اعلام مرکز تحقیقات دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران، بزاق‌ها به طور معمول درای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند.
این املاح معمولاً در جاهایی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می‌کنند. این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی، رشد و تکثیر میکروب‌هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد.افزوده شدن پروتئین‌های موجود در غذا و بزاق و همچنین لاشه سلول‌های مرده بافت‌های مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده و به مرور جرم تشکیل می‌شود که قابل مشاهده است.
آنچه مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده روی دندان‌ها را می‌توانیم ببینیم، قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه جایگزین و از دید مستقیم ما پنهان می‌ماند. مسأله مهم‌تر این است که جرم‌های تشکیل شده پر از میکروب‌های مختلف است و با مسواک زدن هم تمیز نمی‌شود.
این میکروب‌ها بین 20 تا 60 درصد جرم را تشکیل می‌دهد و بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب می‌کند. که باعث سست شدن پایه‌های دندان می‌شود که با جرمگیری و تمیز کردن این جرم‌های تشکیل‌شده بر روی دندان می‌توان از روند تخریب لثه جلوگیری کرد.
جرم‌های تشکیل‌شده بر روی دندان‌ها به مرور، باعث آزردگی لثه‌ها می‌شوند. این امر چون به مرور زمان و به تدریج اتفاق می‌افتد و بیمار متوجه عقب‌نشینی لثه نمی‌شود. لثه‌ای که عقب‌نشینی می‌کند با جرمگیری جایگزین می‌شود و فضای خالی که بین دندان‌ها در اثر عقب‌نشینی لثه هم ایجاد می‌شود از دید بیمار پنهان می‌ماند.
هنگامی که بیمار برای جرمگیری به مطب دندانپزشکی مراجعه می‌کند، لثه تحلیل رفته تازه، در معرض دید بیمار قرار می‌گیرد و بیمار به غلط احساس می‌کند که جرمگیری باعث از بین رفتن لثه می‌شود در حالی که قبلاً این اتفاق صورت گرفته بود. اما بیمار متوجه نشده بود. بنابراین دندانپزشکان توصیه می‌کنند.
مراجعه منظم و سالی یکبار برای جرمگیری ضروری است و نکته مهم این است که با دقت در نحوه مسواک زدن، تشکیل جرم به حداقل خواهد رسید. همچنین حساس شدن دندان‌ها پس از جرم گیری امری طبیعی و به مرور رفع می‌شود.
*جراح- دندانپزشک
